فرش دستباف استان قم با ایجاد بیش از 30 هزار فرصت شغلی و اختصاص 20 درصد از سهم صادرات فرش کشور این روزها برای تثبیت و تقویت جایگاه خود در عرصه بین‌الملل نیازمند بازمهندسی است.
به گزارش تابناک قم، فرش دستباف ابریشم استان قم با قدمتی دیرینه در حالی 20 درصد از سهم صادرات کشور را به خود اختصاص داده است که در مقایسه با قدمت سه هزار ساله فرش ایرانی عمر چندانی ندارد، اما به دلیل نوآوری هنرمندان استانی و خلق جذابیت‌های بصری بازار پررونقی دارد.
جایگاه فرش دستباف قم در جهان تا حدی است که در دنیا فرش ابریشم را به نام قم می‌شناسند و به همین خاطر به جرأت می‌توان گفت که حمایت‌های دولت از صنعت فرش استان قم می‌تواند گامی موثر در مسیر احیای این صنعت اشتغال‌زا باشد.
فرش ایرانی هنری با عظمت و شاهکاری بی‌رقیب است که بازتاب تمدن اصیل و فرهنگ غنی ایرانی بوده و با داشتن سابقه‌ای دیرین از قدیم کانون توجه مردم جهان است.
فرش دستباف استان قم در میان تار و پود دستبافته‌های فرش ایرانی که بر سنت‌های کهن استوار است چون نگینی تابان می‌درخشد تا جایی که صنعتگران استان قم را سرافراز کرده و نبوغ هنرمندانش را در جهان به نمایش گذاشته است.
نقش و نگار آهنگین و شاعرانه پر رمز و راز فرش قم وامدار هنر و خلاقیت بافندگانی است که جان و دل را با سرپنجگان خود عجین ساخته و این نقوش منتظم را در هم تنیده و طرحی بی‌بدیل خلق کرده‌اند.
این هنر فاخر که از شاخص‌های شناخت فرهنگ غنی ایرانی به شمار می‌رود این روزها در جایگاه شایسته خود قرار ندارد و تولید و صادرات این هنر ارزشمند نیازمند بازمهندسی است.
رونق و توسعه زندگی روستاییان، ایجاد هزاران اشتغال مستقیم و غیرمستقیم، سودآوری، ارزش افزوده، ترویج فرهنگ اصیل ایرانی و ده‌ها مزیت دیگر در گرو توسعه صادرات صنعت فرش ایرانی در عرصه بین‌الملل و دستیابی به جایگاه مطلوب در بازار جهانی است که جزء با توسعه تبلیغات در عرصه بین‌الملل، ثبت برندهای جهانی، شناخت بازار هدف و در نظر گرفتن سلایق مشتریان در تولید آثار فاخر، محقق نمی‌شود.
رونق صادرات فرش در گرو توجه به سلایق مشتریان جهانی است
عضو اتحادیه صادرکنندگان فرش دستباف استان قم در این باره گفت: توجه به سلایق مشتریان جهانی در افزایش میزان صادرات و رونق صنعت فرش موثر است و تولیدکنندگان در انتقال این معنا نقشی کلیدی دارند.
جواد کاظمی با تاکید بر اهمیت توجه تولیدکنندگان به سلیقه مشتریان افزود: صادرکنندگان به تنهایی نمی‌توانند روی نقش، رنگ و طرح تاثیری داشته باشند و سلیقه مشتریان را پوشش دهند.
وی تقویت تعاملات میان تولیدکننده و صادرکننده در انتقال خواسته‌های مشتریان را گامی موثر در مسیر افزایش میزان صادرات فرش خواند و تصریح کرد: نقشی که با سرپنجه بافندگان هنرمند ایرانی نقش می‌بندد باید مطابق با خواسته مشتریان جهانی باشد.
عضو اتحادیه صادرکنندگان فرش دستباف استان قم، افزود: صنعت فرش ایران و به ویژه فرش قم نیازمند بازمهندسی است و تا زمانی که سلیقه مشتری لحاظ نشود هرگونه تبلیغ و حرکتی برای افزایش صادرات فرش بی‌نتیجه خواهد ماند.
پوشش هزینه‌های تبلیغات بین‌الملل برای رونق صادرات فرش ضروری است
وی با بیان اینکه اگر حتی هیچ‌گونه حمایتی هم از صادرکنندگان صورت نگیرد در آینده‌ای نزدیک رتبه بالایی توسط صنعتگران استان قم در جهان کسب خواهد شد، گفت: حمایت دولتمردان به رفع مشکلات این صنعت کمک بیشتری می‌کند.
کاظمی ضمن اشاره به شرایط نامطلوب موجود، چاره‌اندیشی در حوزه نقدینگی را ضروری خواند و گفت: از آنجا که تولید و صادرات به صورت یک زنجیره به هم مرتبط هستند، اقدامی اورژانسی در بحث نقدینگی برای اعطای تسهیلات کم‌بهره به تولیدکنندگان و پوشش هزینه‌های تبلیغات بین‌المللی از سوی دولت می‌تواند 28 هزار بافنده و تولید کننده فرش دستباف استان قم را به آینده این صنعت امیدوار کند.
این در حالی است که تلاش صادرکنندگان فرش قم برای دریافت تسهیلات کم‌بهره از بانک‌ها همچنان بی‌نتیجه مانده است و صادرکنندگان فرش قم نیز عدم تبلیغات بین‌المللی برای دعوت تجار به خرید فرش قم، مشخص نبودن متولی تبلیغات و عدم قدرت مالی در این حوزه در مقایسه با کشورهای رقیبی همچون هند و پاکستان را یکی از چالش‌های فرآروی صنعت فرش قم در تقویت جایگاه مطلوب در عرصه جهانی می‌دانند.
برندسازی عاملی برای تقویت جایگاه جهانی است
کاظمی یکی از ضعف‌های صنعت فرش استان قم را عدم برندسازی و معرفی برندهای نفیس به دنیا خواند و گفت: اگر برندهای ما در سطح بین‌المللی شناخته شده بود باید مشتریانمان در صف‌های طولانی منتظر می‌ماندند.
وی با اشاره به اینکه تاکنون معرفی برندها تنها به صورت سنتی و از طریق تجار به مصرف کنندگان صورت گرفته است، افزود: در چارچوب اتحادیه عزم جدی داریم تا با رفع این نقیصه برندهای قوی و خوشنام استان قم با آثار استثنایی در جهان مطرح کنیم و فرش قم را به جایگاه مطلوب خود برسانیم.
عضو اتحادیه صادرکنندگان فرش دستباف استان قم با اشاره به قول رئیس مرکز ملی فرش در خصوص برپایی نمایشگاه دائمی فرش در استان قم تاکید کرد: در ارتباط با برندسازی نیز اگر بخش خصوصی برنامه جامعی داشته باشد بی‌شک دولت هم حمایت خواهد کرد.
شناخت بازار هدف موجب رونق صادرات فرش است
درخشش استان قم در صنعت فرش بر کسی پوشیده نیست، اما امروزه در شرایط تولید و توزیع فرش‌های ارزان قیمت و بی‌کیفیت در برخی کشورها آنچه می‌تواند موجبات رونق صادرات فرش ایرانی و کسب جایگاه مطلوب جهانی را فراهم آورد، شناخت بازار هدف توجه به نیازهای مشتریان و خلق مزیت‌های رقابتی برای پاسخگویی به این نیازها است.
معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم با اعلام خبر رشد 25 درصدی صادرات فرش استان قم نسبت به سال گذشته، رقابت با کشورهایی مثل هند و چین که به تولید فرش ارزان قیمت مشغول هستند را نیازمند بازارشناسی و توجه به سلایق مشتریان دانست.
امیر محمدی‌چهر افزود: در حال حاضر براساس آمار مرکز ملی فرش، تجارت جهانی فرش یک میلیارد و 300 میلیون دلار است که از این میزان 323 میلیون دلار متعلق به فرش ایرانی است و 20 درصد از صادرات فرش کشور را استان قم داراست که این رقم معادل 60 میلیون دلار است.
وی تحریم‌ها را یکی از دلایل کاهش صادرات فرش به جمعیت ثروتمند دنیا خواند و تصریح کرد: رونق صادرات فرش ایرانی در گرو انتقال سلایق مشتریان به تولیدکنندگان و تعامل بیشتر صنعتگران فرش است.
دریافت جوایز صادراتی صنعت فرش از مطالبات جدی استان قم
معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم با اشاره به حذف اعطای جوایز صادراتی به صادرکنندگان از سال 89 تاکنون گفت: در حال حاضر پیگیری دریافت این جایزه پنج درصدی به عنوان یکی از مطالبات جدی استان قم در حال پیگیری است.
به گفته وی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم در حمایت از صادرکنندگان فرش دستباف استان به دنبال تشکیل تشکل‌ها و کنسرسیوم صادراتی بوده و پیشنهاداتی در این خصوص به وزارتخانه نیز ارائه کرده است.
ایجاد یک مرکز تجاری در چین در دستور کار است
محمدی‌چهر ایجاد یک مرکز تجاری در چین به عنوان کشور نوظهور صنعتی و ثروتمند را از دیگر مطالبات استان قم دانست و بر ضرورت تبلیغات گسترده در حوزه بین‌الملل بالاخص برای فرش قم که برندی جهانی است، تاکید کرد.
وی افزود: در سفر مسئولان استان به چین برای ایجاد مرکز تجاری در شانگ‌های و یا پکن مذاکراتی شده، اما به دلیل بالا بودن مبالغ اجاره هنوز به نتیجه نرسیده است، البته مطالعات مقدماتی توسط خوشه فرش قم در حال انجام بوده و امیدواریم با ایجاد این مرکز تجاری کمک ویژه‌ای به صادرات فرش قم شود.
تمام برندها در داخل کشور ثبت شود
معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم در خصوص برندسازی فرش استان قم گفت: تعداد انگشت شماری از افراد به دنبال ثبت برند جهانی بوده‌اند و بسیاری از برندهای تقلبی در کنار برندهای اصلی فعالیت می‌کنند لذا از آنجا که مصرف کننده نهایی خبره بازار نیست برخی با فروش ارزان قیمت فرش با برند تقلبی سودجویی می‌کنند.
وی در خصوص برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم برای برندسازی گفت: پیشنهاداتی از طریق اداره فرش این سازمان به مرکز ملی فرش شده که به جای هزینه مضاعف در خارج از کشور، برندها در داخل کشور ثبت شود.
محمدی‌چهر با بیان اینکه پروسه ثبت برند جهانی طولانی و مستلزم هزینه گزاف است و باید بخش خصوصی خود اقدام کند، اضافه کرد: در حال حاضر ثبت برندهای منطقه‌ای و جغرافیایی شروع شده است و امیدواریم به زودی برندسازی به نام اشخاص انجام شود.
وی افزود: در افغانستان از طرح و نقشه فرش قم کپی‌برداری شده و در نپال هم این اتفاق برای نقشه و رنگ فرش کاشان افتاده و در حال عرضه است، لذا برای جلوگیری از این سرقت‌ها باید ثبت برند داخلی هرچه سری‌تر انجام شود.
در صنعت فرش یک نسخه واحد جوابگو نیست
معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم با اشاره به اینکه چین به دلیل نداشتن یارای رقابت با فرش ابریشم قم از گردونه رقبای سرسخت خارج شده است، بر ضرورت مطالعه و شناخت بازار هدف تاکید کرد.
وی با بیان اینکه مرکز ملی فرش ایران پنج سال قبل چند کشور هدف صادراتی را مطالعه و پیشنهاداتی ارائه کرده است، گفت: در صنعت فرش یک نسخه واحد برای پاسخگویی به نیاز مشتریان جوابگو نیست و آنچه در استان قم به عنوان مزیت وجود دارد وجود اساتید خوش ذوق و هنرمند است که سلایق خود را می‌توانند به دنیا تزریق و زیباترین بافت‌ها را خلق کنند.
هنرمندان گروه تیمچه فرش قم باید در جهان معرفی شوند
محمدی‌چهر با اشاره به فعالیت 11 نفر از هنرمندان در گروه تیمچه فرش قم اظهار کرد: امیدواریم با ترغیب تولیدکنندگان به سمت تبلیغات فراگیر در فضای مجازی و رونق صادرات فرش استان قم تعداد هنرمندان این گروه نیز تا سال آینده به 150 نفر برسد.
دبیر گروه تیمچه فرش قم نیز با اشاره به جهش کیفی فرش قم از لحاظ بافت، تنوع طرح و رنگ‌آمیزی در 20 سال اخیر گفت: هدف از تشکیل گروه تیمچه شناسایی و معرفی هنرمندان در سطح بین‌المللی است.
محمدرضا رشتی‌زاده بر ضرورت تبلیغات برای شناساندن هنر فرش استان قم به جهان از طریق فضاهای مجازی تاکید کرد و افزود: با فعالیتهای هنرمندان گروه تیمچه امیدواریم تا پایان سال امکان خرید و فروش در این سایت نیز فراهم شود.
فاصله صنعت فرش استان قم تا جایگاه مطلوب کاهش یابد
از آنجا که در زمانی نه چندان گذشته، یک میلیارد و 700 میلیون دلار صادرات فرش داشته‌ایم و فرش به عنوان کالایی ارزآور بین 80 تا 400 درصد ارزش افزوده دارد، مسلماً می‌توان به رونق بیشتر این صنعت امیدوار بود.
به اعتقاد کارشناسان، فرش ایرانی برای حفظ و تقویت جایگاه خود در جهان نیازمند شناخت دقیق بازارهای هدف، برندسازی، خلق مزیت‌های رقابتی، تنوع و توجه بیشتر به سلایق مشتریان است که جزء با افزایش تعاملات میان دولتمردان، تولیدکنندگان و صادرکنندگان، هم‌اندیشی صنعتگران و انتقال تجارب ممکن نیست.
منبع: فارس
