کد خبر: ۱۶۰۹۰۰
تاریخ انتشار: ۲۰ دی ۱۳۹۴ - ۰۷:۴۲ 10 January 2016

دکتر زهرا خدابخشي

(دکتري جغرافيا و برنامهريزي شهري - دانشگاه شهيد بهشتي تهران)

اکثر شهرداري هاي کشور براي تامين بودجه خود با مشکلات عديده اي مواجه هستند. تکيه بر درآمدهاي ناپايدار و متکي بر ساخت و سازهاي شهري به معضلي بزرگ براي تامين درآمدهاي متناسب با هزينه ها منجر شده است.

در بسياري از موارد صدور پروانه ساختماني، جريمه تخلفات ساختماني به همراه فروش تراکم به منبع اصلي تامين درآمدهاي شهري تبديل شده است. در مواجه با اين مشکل، شهرداري هاي برخي از شهرها، با برنامه و انديشه اي متفاوت تلاش کرده اند تا درآمدهاي پايدار و جايگزين را خلق و تقويت کنند.

در سطح کلانشهرهاي عمده کشور، شهرداري شهر تبريز از نمونه هاي موفق محسوب مي شود. در شهر اردبیل نیز طی سالهاي اخير شهرداري با همراه فراهم کردن زيرساختهاي مختلف درآمدزايي با راه اندازي مديريت مشارکت و سرمايه گذاري و ارتقاء آن به معاونت اقتصادي و سرمايه گذاري و همچنين مصوب کردن شيوه نامه ويژه براي مشارکتها و جذب سرمايه گذاري ها توانسته است گامهاي جدي را در اين مورد بردارد. حاصل امر اينکه عليرغم کسري بودجه 40 ميليارد توماني سال 1393، دارايي شهرداري اردبيل براي سالهاي آتي حدود 400 ميليارد تومان برآورد مي شود. ادامه منطقي و قدرتمند اين روند مي تواند اردبيل را به الگويي موفق در سطح کلانشهرهاي هم تراز خود تبديل کند.

تا سال1362 عمده منابع درآمدي و مالي شهرداريها از محل اعتبارات عمومي و به وسيله دولت تامين ميشده است. طبق قانون بودجه سال 1362 اين وضعيت دگرگون شد و شهرداري ها مجبور شدند تا قسمت عمده درآمدهاي بودجه شان را خودشان محقق کنند. اگر چه در آن زمان براي فراهم کردن زيرساختهاي استقلال مالي شهرداريهاي کشور، دولت موظف شد حداکثرظرف 6 ماه لايحه اي به مجلس تقديم نمايد که بموجب آن شهرداريهاي کشور طي يک برنامه ريزي 3 ساله به خودکفائي کامل برسند اما اين امر بنا به دلايل متعددي عملي نشد و شهرداريها در وضعيت مالي نابساماني قرار گرفتند.

نگاهي به وضعيت اقتصادي- مالي شهرداري هاي مختلف کشور، بحران مالي موجود را به تصوير مي کشد. در سال 1391 کسري بودجه شهرداري اروميه 50 درصد از کل بودجه مصوب، در سال 1392 کسري بودجه شهرداري رشت 30 درصد از کل بودجه مصوب، در سال 1393 کسري بودجه شهرداري اصفهان 22 درصد از کل بودجه بودجه مصوب و در همين سال و با درنظر نگرفتن داراييهاي خلق شده، کسري بودجه شهرداري اردبيل حدود 40 ميليارد تومان، معادل 18 درصد از کل بودجه مصوب بوده است.

نگاهي به آمار مقايسه اي ارائه شده نشان مي دهد که عليرغم گذشت 30 سال از تاريخ اعلام استقلال مالي شهرداريهاي کشور، هنوز اين امر آنطور که بايد و شايد تحقق نيافته است. در شهرداري اردبيل نيز تنها در چند سال اخير است که تعريف درآمدهاي متفاوت و پايدار صورت جديد و جدي به خود گرفته است. نهادسازي (ايجاد مديريت خاص براي جذب و هدايت سرمايه گذاري) و ضابطه سازي (مصوب کردن شيوه نامه ويژه براي مشارکتها و جذب سرمايه گذاري بخش خصوصي) دو بازوي اصلي براي ورود به بحث تعريف درآمدهاي پايدار براي شهرداري اردبيل بود.

جذب مشارکتهاي بخش خصوصي براي توسعه نقاط مختلف شهر، آماده سازي زيرساختهاي اساسي براي امکان درآمدزايي از درياچه شورابيل و تعريف کارکردهاي جديد براي درآمدزايي از پارکها به عنوان سه نمونه از فعاليتهاي جديد شهرداري اردبيل براي کسب درآمدهاي پايدار مي باشند.

شهرداري اردبيل براي رسيدن به درآمد پايدار به سمت سرمايه گذاران بخش خصوصي توجه نموده است. حاصل اين اقدام، تعريف چندين طرح بزرگ مشارکتي در سطح شهر اردبيل و جذب ميلياردها تومان سرمايه بوده است. خروجي اين سرمايه گذاري ها علاوه بر رونق محلات مختلف شهر اردبيل، درآمدي درحدود 170 ميليارد تومان را نصيب شهرداري اردبيل خواهد کرد.

بديهي است که اين ميزان با پيشرفت کارهاي اجرايي پروژه ها و شروع مرحله پيش فروش- فروش محقق خواهد شد. نمونههايي از پروژههاي مشارکتي که تکميل و افتتاح شده عبارت است از: بازار طلافروشان جديد، بازار خشکبارفروشان، بازار شوراسنتر فاز1.

همچنين شروع پروژه هاي مشارکتي نظير پروژه تجاري مسکوني شهريار، پروژه مشارکتي تجاري حمام وکيل، پروژه مشارکتي چمن مصنوعي در ميدان توحيد و ... در مجموع سرمايه به جا مانده از محل جذب سرمايه گذاريهاي بخش خصوصي و املاک و مستغلات شهرداري بيش از 400 ميليارد تومان مي باشد.

مجموعه درياچه شورابيل از نمونههاي اساسي درآمدزايي براي شهر اردبيل است که زيرساختهاي اساسي و لازم براي آن در چند سال اخير فراهم شده است. در حال حاضر درآمدزايي اين درياچه در مقايسه با توان آن بسيار ناچيز مي نمايد. با اين وجود با توجه به زيرساختهاي ايجاد شده به صورت معابر دسترسي به درياچه، رينگ پياده روي اطراف درياچه، ورودي مناسب، فضاي سبز مناسب، خدمات گردشگري متنوع و از همه مهمتر تهيه طرح جامع مصوب شورابيل، امکان درآمدزايي بيشتر فراهم شده است.

استفاده صحيح از اين زيرساختها تنها با دخالت علمي و در قالب ادامه اجراي طرح جامع مصوب شورابيل متصور است. هرگونه دخالت بدون مطالعه و بدون در نظر گرفتن کل فضاي درياچه به صورت يک سيستم اکولوژيکي-گردشگري مي تواند باعث بروز مشکلات شود.

تعريف درآمدزايي از پارکهاي اصلي شهر، از ديگر فعاليتهاي شهرداري براي ورود به درآمدهاي پايدار محسوب مي شود. در چندسال اخير، درکنار فضاهاي بازي عمومي ايمن شده براي کودکان، فضاهاي بازي ويژه در پارکهاي اصلي شهر تعريف شده است. ارزيابي و بازتعريف اين طرحها مي تواند به تقويت و تثبيت اين امر بيانجامد.

نکته ظريفي که در مساله تعريف درآمد پايدار براي شهر اردبيل وجود دارد، وضعيت کلي توسعه يافتگي استان اردبيل است. تمام موفقيتهاي فوق در زماني حاصل شده است که اين استان به لحاظ شاخصهاي جمعيتي- زيرساختي- اقتصادي از محرومترين استانهاي کشور محسوب مي شود و وضعيت صنايع آن، که به خاطر پرداخت عوارض به شهرداري وجودشان تاثيري مستقيم در درآمدزايي شهرداريها دارد، نااميد کننده است. لذا با اين شرايط، شهرداري اردبيل قدم در مسير تعريف درآمدهاي پايدار براي مديريت شهر، گذاشته و راه طولاني در پيش دارد. اما همين ميزان نيز مي تواند الگوي مناسب براي شهرهايي باشد که هنوز براي شروع حرکت استراتژي خاصي را تعريف نکرده اند و يا در رسيدن به اهداف خود شکست خورده اند.

در حقيقت شهردار سابق شهر اردبيل، جناب مهندس صديف بدري، نشان دادند که با مديريت شايسته، در سطح شهرهاي 500 هزار نفري نيز مي توان عليرغم کاهش ميزان ساخت و سازها، در زمان خروج از ساختمان شهرداري داراييهاي زيادي را براي مديران بعد از خود به جاي گذاشت.



منبع: تابناک
اشتراک گذاری
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۱
عباس صادقي برزگر
|
Iran, Islamic Republic of
|
۲۳:۴۳ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۰
عالي بود خانم دكتر
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار