نشست علمی تخصصی کانون تخصصی تعزیه استان فارس با محوریت آسیب شناسی تعزیه برگزار شد.
کد خبر: ۳۵۵۶۹۷
تاریخ انتشار: ۱۶ دی ۱۳۹۵ - ۲۳:۵۴ 05 January 2017
تابناک فارس به نقل از روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس: سالن مرکز اسناد ملی و کتابخانه ملی فارس، میزبان سلسه نشست های ویژه همایش، شیراز خاستگاه تعزیه، شد و کوروش کمالی سروستانی رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی در این آیین با اشاره به اینکه تعزیه هنر آیینی شیعی ایران است در باره تاریخچه گفت: اولین کتاب مقتل فارسی زبان فارسی در زمان صفویه، روضة الشهداء از واعظ کاشفی معرفی شده است.

وی افزود: علت رونق تعزیه در میان مردم را به دلیل مراسم روضه خوانی در زمان های گذشته و خواندن کتاب روضة الشهداء وگردش عنصر های این کتاب در میان مردم، بیان کرد. تعزیه در زمان صفویه و در زمان قاجار تعالی و تکوین و در زمان نادر شاه تعطیل و در زمان کریم خان زند تثبت گردید. در واقع در دوران زندیه، تعزیه به صورت جدی تکامل و شکل می گیرد. اولین تکیه برای برگزاری تعزیه، تکیه دولت، توسط ناصرالدین شاه بود. در دوره پهلوی دوم جشنواره تعزیه در سرای مشیر شیراز برگزار شد. دکتر کمالی با بیان اینکه، تعزیه به عنوان تاریخ شفاهی در ایران می باشد، پشنهادهایی برای رونق تعزیه ارائه دادند. از جمله، مراسم های تعزیه به صورت ویدئو ضبط و چاپ شود و در نهایت عکس ها و سندهای مربوط به مراسم برای شناسایی گروههای تعزیه جمع آوری گردد.

عبدالصمد فهندژسعدی، مدیرکانون تخصصی تعزیه استان فارس نیز با گرامیداشت مرحوم استاد صادق همایون و نویسنده  دو کتاب با عنوان تعزیه در ایران و شیراز خاستگاه تعزیه و بصورت مختصر در باره ترکیب رنگ ها و نمادها در عناصر و اشخاص تعزیه سخن گفت و بیان داشت: اصولا هر رنگی نماد یک پدیده طبیعی در عالم است.

فهندژسعدی ادامه داد: رنگ سبزدر تعزیه، رنگ سبز لباس، عمامه، شال، عَلم و غیره پوشش حضرت امام حسین (ع) و براداران و فرزندان و جدشان می باشد. نماد بهشت، طعبیت سبز و گیاهان می باشد. از حیات، قدرت، اراده، اطمینان، امید، صفا، صلح و آبادانی میآید. رنگ سفید در تعزیه؛ رنگ سفید لباس پوشش انبیاء و اشقیاء، نماد کفن لباس آخرت، روز و روشنایی، تداعی کننده عصمت و پاکی، حقیقت، رستگاری، حیات، قهرمانی، سعادت، شادمانی، جوانی، ایمان، صداقت و صلح می باشد.

وی اظهار داشت: رنگ سیاه در تعزیه: رنگ لباس مشکی بیشتر زنان در تعزیه می پوشند. در بعضی از تعزیه ها مردان یا زنان در نقش انبیاء یا اشقیاء می پوشند این رنگ نماینده عدم نور، مرگ و نیستی، ظلمت و تاریکی، غم، سوگواری، ابهام، حالت منفی و پر خطر، ترس و وحشت، پایان حرکت، اختفا و پوشندگی درون این رنگ نهفته است.  رنگ قرمزیا سرخ: رنگ قرمز نماد لباس شمرکه در تعزیه مخالف خوان یا اشقیاء نامیده می شود. نماد آتش و ویژه گی های آتش نیز در آن ملاحظه می شود. خون و خونریزی بطور مثال برروی اعصاب، افزایش فشار خون و تشدید ضربان قلب، نشان دهنده خشونت، تحرک، اشتیاق، پرخاش گری و عاطی برای هشدار و تذکر خطرات مطرح شده است. رنگ قرمز از قدرت جلب بیشتری نسبت به سایر رنگ ها برخوردار است.

او گفت: بطور مثال در یک مسابقه اسب سواری برای اسبها دو محیط که مسیر آن همه چیز به رنگ آبی یا سبز باشد. و دیگری به رنگ قرمز در نظر بگیریم، خواهیم دید اسبی که در محیط قرمز می رود بی تابانه به حرکت خود ادامه می دهد. و اسبی که روی رنگ آبی و یا سبز یا سفیدبا آرامش، اعتماد، وفاداری حرکت می کند. رنگ زرد در تعزیه: لباس جناب حربن ریاحی نسب به رنگ زرد که در اول ورود به کربلا شخصیت مخالف ودر آوخرتعزیه توبه و شخصیت موافق پيدا می کند. مانند رنگ نور خورشید دارای تحرک و معرف هوش، دودلی، اندیشه، امید، آروز، پشیمانی، نشاط و درخشندگی می باشد.

فهندژسعدی خاطر نشان کرد: رنگ آبی در تعزیه، نماد لباس انبیاء میباشد که در بعضی از تعزیه ها علی اکبر ویا قاسم بن الحسن مجتبی (ع) می پوشد. و غیره نماد آب و آسمان، جوانمردی، عزت، اتحاد، اعتماد، حساس، تفکر، شجاعت، ظرفت، وفاداری، و غیره موج می زند. واقعا احساسات درونی انسان را به فضای روحانی کشاند.

آسیب شناسی یک مصرع در تعزیه

مدیرکانون تخصصی تعزیه استان فارس بیان داشت: این مصرع شعر مربوط به تعزیه اصفهان می باشد که بخاطر قشنگی کار وارد تعزیه های ایران شده است لازم به ذکر فقط یک مصرع آسیب شناسی در نشست گفت شده. که دوستان به اشتباه برای حارث که دو کودک را دنبال می کرده که خود غلامی بیش نبوده زره پوشی گذاشتند. و او را سردار خواندن که اشعار گوید ای زره ای تنگ حلقه یک دمی هوشیار باش----- تا کی آسایش کنی زیب تن سردار باش.

در ادامه شعله سعدی، دکتری فلسفه هنر نیز با امید به این که تعزیه در سال آینده جایگاه بهتری داشته باشد، گفت: حتی در سطح بین المللی، تصویری از وضع موجود تعزیه، و راهکارهایی از وضع مطلوب به بحث آسیب شناسی پرداختند. اولین آسیب از نظر دکتر شعله سعدی، تهدید تعزیه است. اگرتعزیه را گونه ای از هنر بدانیم، اولین تهدید جذابیت رقیبان تعزیه، (تلویزیون، سینما، تئاتر خیابانی) است. با توجه به تهدید شرایط و اعتقادات مردم ممکن است رسانه ملی در حذب مخاطب نسبت به  تعزیه عملکرد بیشتری داشته باشد. دومین آسیب، تصور هنرمندان از تعزیه مهمترین تهدید هنرمند، آیا هدف یک تعزیه خوان ریختن اشک مردم در مراسم تعزیه است یا باید به کیفیت سطح هنری خود توجه کند. سومین آسیب، تبدیل تعزیه از هنر مردمی به هنر سیاسی است. اگر یک هنرمند تعزیه وارد دسته بندی سیاسی شد کار او دیگری مردمی نیست.

او بیان داشت: بهترین اجراهای تعزیه را گزینشکنیم و در خدمت هنرمندان شهرستان قرار دهند. گوشه ها را گوش کنند-نسخ تعزیه جمع آوری شود- (بطور مثال عثمان همه روایت ها را سوزاند فقط یک روایت گذاشت)- نسخه های تعزیه به صورت مدرن تدوین و به صورت نمایش نامه تدوین شود که همه کل نقش را داشته و زودتر به معین البکاء برسد که همه موسیقی و نقش ها را بشناسد

دکترسید محسن هاشمی نیز گفت: یک سال و نیم پیش در پی رسمیت دادن به تعزیه و علمی کردن آن جلسات درکانون تخصصی تعزیه در شهرک سعدی برگزار شد- کانون تعزیه چهارده معصوم (ع) چهار روز مهمان بود در همایش تعزیه-/همایش ملی نیز با حمایت جناب آقای کمالی سروستانی و ادارات مربوطه منتهی به کنگره ملی در سطح بین المللی دهه سوم محرم آینده/ هر ماه همایش داشته باشیم- ماه های آینده مخاطب شناسی در تعزیه-بررسی مخاطب- برنامه های حاشیه ای – در کنار کانون خانه تعزیه راه اندازی شود-مجور از وزارت ارشاد گرفته شود- ثبت گروه تعزیه- فرمت و فرم کار آماده قبل از همایش بعدی در اختیار قرار دهند- گروه های زیر مجموعه ثبت شود- بیمه هنرمندان و خانه تعزیه- فراخوان مقالات علمی- کتابی به عنوان مجموعه مقالات- جمع آوری نسخه ها- فرهنگ سرای تعزیه کشور با همکاری شهرداری و شورای شهر شیراز- کانون تعزیه برچیده و به جای آن فرهنگ سرای تعزیه شود- دعوت از گروه های تعزیه- شناسنامه گروه ها و مدارک برای ثبت و پورتال رسمی تعزیه راه اندازی شود. و پیشنهاد سه زیر مجموعه همایش در شهرستان خودتان را اجرا کنید.

همچنین استاد سید محسن خیراندیش با بیان ویژگیهای تعزیه و موسیقی در تعزیه، اظهار داشت: انسان از تولد تا مرگ با موسیقی همراه است. بطور مثال از لالایی مادر تا در مرگ آن، صوت قرآن، اصل موسیقی آواز که باید درست و دقیق خوانده شود. برای جذب مخاطب بهتر است. در هنگام اجرا، نوازنده سازهای مخالف و موافق را به بهترین نحو ممکن اجرا کند. در هنگام اجرای موسیقی، بیان و چهره و صدا با نفسی که بازی می کند مناسب باشد.

مهندس عمرانی نیز بیان داشت: آسیب شناسی تعزیه را درحوزه تاریخ به چالش کشیدند. در حوزه اجرا نیز ظهور برخی از تعزیه مناطق دیگر، که وارد استان می شود و شیوه های گوناگون آداب رسوم مختلف و غیر متعارف را به همراه دارد.در حوزه پژوهش نیز این سوال مطرح است که اولین نمایش تعزیه با دیگر هنرها زبان تعزیه است که شعر است یا دیالوگ منظوم در جواب این سوال فرمودند دیالوگ منظوم اولین ویژگی تعزیه می باشد. همچنین عمرانی راهکارها و پیشنهادهایی در قالب بهبود تعزیه در استان ارائه دادند. عشق و ارادت اولین تعزیه برای مخاطب و تعزیه گردان-گاهی زمینه هنری و تاریخی و درام را مشاهده می کنیم- گاهی ادبیات (مجموعه غنی ادبی است) ممکن است با جمله ای ادبی اشک مخاطب را در بیاورد- در قالب درام جلوه های تعزیه برای تیپ و شخصیت و تحصیلات مختلف مخاطب خود را جذب می کند.تعزیه فقط آیین، هنر، درام، تاریخ نیست بلکه تلفیقی از این هاست- زاویه دید ما متنوع است. در حوزه پژوهش- شعر و نثر در تعزیه- نثر در تعزیه نداریمدانشنامه جامع تعزیه فارس- فعالیت کتابخوانی و میدانی در مورد تعزیه فارس- کدگذاری شده این کتاب در قالب نمایشنامه به دست مخاطبان برسد با توجه به نیاز جامعه روز – دانشگاه باید تعزیه خوان ماهر آموزش و به جامعه تحویل دهد. همچنین وی اظهار داشت که مستند تولید کنیم- اولین مستند ها از فارس بود- اولین مستند به زبان انگلیسی – قابلیت پردازش تعزیه در آن سوی مرزها- را داشته و دارد.

پدرتعزیه شیراز حاج احمد حضرتی با سن بیش از ٩٠ سال در این نشست حضور داشت که نصایح پدرانه خود را ایراد کرد و اظهار داشت: آن چه در تعزیه مهم است عمل کردن به آن است. اینکه تعزیه خوان بداند آن چه می خواند چگونه باید اجرا و عمل کند تعزیه با عمل و حرکت است، حرمتی که غیر قانونی نباشد. در پایان نشست کانون تخصصی تعزیه استان فارس و مرکزاسناد ملی و کتابخانه ملی فارس چند نفر از پیشکسوتان و اساتید تعزیه را با حمایل یا صاحب الزمان (عج) تقدیر  نمود این افرا استاد احمد حضرتی از شیراز و از استاد کشتکار از مرودشت بودند که مورد تقدیر قرار گرفتند.

این نشست با دعوت و اطلاع رسانی از اساتید و پیشکسوتان تعزیه و تعزیه خوانی از سراسر استان فارس در این محل برگزار گردید که با استفبال خوبی روبرو شد. در آخر در حیاط مرکز اسناد ملی از گروه موسیقی ساز نقاره دهبید مرودشت استاد محمد قلی فلاحی، گروه موسیقی استاد خیراندیش تعزیه چهارده معصوم (ع) شیراز سعدی به عنوان موسیقی تعزیه استفاده گرددید.
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار