برداشت های جدید استان بالادست با کشاورزی اصفهان چه می کند؟

به گزارش تابناک اصفهان، روزنامه های اصفهان در شماره امروز خود به بررسی مسائل مختلف استان و کشور پرداختند.

روزنامه اصفهان زیبا در گزارشی از حکایت هفت سال خشکسالی تحمیلی به کشاورزان اصفهانی نوشت: زاینده رود هنوز در بالادست جاری است.

هنوز هم داغ تشنگی بر شرق اصفهان سنگینی می کند. داغی که پس از گذشت هشت سال با آسیب های اجتماعی و فقر و بیماری در هم آمیخته شده است. خشکسالی اما آنقدر کشدار شده که غرب استان و باغات زیبایش نیز تاثیر پذیرفته باشد. هر چند که آنجا بیخ گوش زاینده رود است، اما برداشت های بی رویه بالادست و پمپ هایی که آب را کیلومترها روی کوه بالا می کشند، توانی برای زاینده رود نگذاشته است. و این همه آن چیزی است که کشاورزان شرق و غرب اصفهان از آن به عنوان«خشکسالی تحمیلی»یاد می کنند.

نصف، نصف!

پوست چروکیده و قهوه ای رنگش، شغلش را فریاد می زند. اهل خوراسگان و زمینش جایی در شرق اصفهان و نزدیک زیار است. عسگری کشاورز شرق اصفهان از آبی می گوید که پس از شش سال به زمین تشنه رسیده است:« آب آنقدر کم بود که تنها نصف زمین زیر کشت رفت. خب بقیه زمین خیلی وقته که آب ندیده و قابل کشت نیست و اگرم می خواستم کشت کنم، آب کافی نبود.» نگاهش را به آسمان می دوزد:« حالا هم که گندم ها را تحویل دادیم پولش را نمیدن. خب اینم بگم که دخل و خرجم اندازه هم شد و فایده نداشت.» آن یکی که خود را معرفی نمی کند، در سایه آفتاب ایستاده و از100تن سیب زمینی می گوید که کاشته و فروش نرفته! وقتی تعجب می کنی که مگر نباید آب تخصیص داده شده، صرف کشت غله و گندم می شد، یکصدا می شوند که:«خب بعضی ها آب بیشتری داشتند و چاه آب داشته پیاز و سیب کاشتند.» عسگری اما از نبود امنیت می گوید:« چاه کجا بود. اونجا کار نیست و به همین دلیل، موتور چاهم را بردند. من می ترسم خیلی اونجاها برم. منم می برن!» در نهایت یکصدا اعتراض می کنند به برداشت های بالادست. در میان همهمه ها کلمه پمپ و بالادست و برداشت بی رویه آب، به خوبی شنیده می شود. کشاورز دوم که خود را معرفی نکرد به خسارتی که مسوولان وعده اش را داده بودند، معترض است:«گفتند خسارت می دهیم. خب الان هر هکتارزمین هشت تن گندم می دهد که 9میلیون تومان پولش می شود. این را در مقدار زمینی که هر کشاورز دارد ضرب کن و بعد در هشت سال خشکسالی دوباره ضرب کن. اونوقت به ما حدودیک تا دو میلیون تومان دادن.»

همه چی را فروختیم

همه انگار با هم برادرند، چهره ها آفتاب سوخته و چشم و ابروها تنگ هم، انگار که خورشید زل زده توی صورتشان. پاسخشان در قبال پرسش، هزینه زندگی را از کجا تامین کرده اید، فقط یک جمله است:« هرچه داشتیم فروختیم و خوردیم.» نمی شود پرسید چه کسانی کلیه فروخته اند که ترس اینکه بگویند،« همه ما»حرف را در دهانت حبس می کند. آن یکی که اسمش را نگفته از تفکیک و تغییر کاربری زمین های کشاورزی می گوید:« تو کبوترآباد، از شدت خشکسالی و بی پولی، کشاورزها زمین هایشان را تفکیک کردند و به عنوان باغ فروختند.» و عسگری با حسرت سر تکان می دهد:« من 50ساله که این زمینو دارم. اون روزا اینقدر آب بود که نمی شد اندازه گرفت، اما حالا معلوم نیست اون همه آب کجا رفت!»

به طعم اشک

زنی دستت را می گیرد و آرام می فشرد. روی که بر می گردانی، آرام از گوشه چادر نگاهت می کند:« شوهرم کشاورز بود. الان از بس افسرده شده باید ببرمش فارابی. الانم بردمش دکتر حالش خوش نیست.» اشک هایش را پاک می کند. شوهر او هم کشاورز شرق اصفهان است. دختر عقد کرده اش مانده در خانه چون پولی در بساط نیست برای جهازش. همه دارایی شان سه هکتار زمین است که می گوید 10سالی می شود که آبی نبوده تا زیر کشت برود. دوباره می گوید:«شوهرم افسردگی گرفته و پسرم نمی تونه زن عقد کرده اش را ببره سر خونه زندگیش.» و دوباره سوال کلیشه ای که باهزینه های زندگی چه کرده اید و اشک امانش نمی دهد:« فقط خدا»

هنوز زاینده رود پمپ می شود

غلامعلی جعفرزاده به نمایندگی از کشاورزان و باغداران غرب اصفهان، حرف می زند. آنقدر پیر هست که پاهایش تحمل نکنند، پس اجازه می گیرد و روی زمین می نشیند. هنوز درست روی زمین قرار نگرفته که شروع می کند:« چهارمحال قرار بوده آب اضافی برنداره، اما نه تنها مثل قبل آب پمپاژ می کنه که طرح های جدیدی هم زده و آب برمی داره. چهارمحالی ها روی کوه با پمپاژ درخت هلو و بادام کاشتند، یعنی مرتع چرای دام را درخت کاشتند. اونوقت زمین ها و باغ های زراعی ما آب نداره، خشک شده.» نفس تازه می کند و این بار رو می کند به سمت بقیه غرب نشینان:« الان خروجی سد مگه55 مترمکعب تو یه ثانیه نیست. اما به لنجون که می رسه می شه 15تا. خب چی می شه این آب ها. چرا تا سد نکوآباد و چم آسمان آب هست ولی بعد کم می شه. با 15مترمکعب آب چطوری باید تا محمودآباد و برخوار آبیاری بشه؟ اونایی که تو مسیرن مثل سنگبری ها و صنایع باید فقط برای آشامیدن آب بردارن ولی الان با این آب صنعت داره می چرخه.»

خشکسالی تحمیلی

کشاورز دیگری که خود را صابری معرفی می کند از تخصیص جدید آب به فولاد مبارکه حرف می زند:«طرح 9ماده ای گفته دیگه آب به صنعت ندن. اونوقت الان یه لوله جدید رفته برای فولاد. اون بالادستم من خودم دیدم هنوز پمپ هست، زیاده خیلی زیاد. 40کیلومتر حقابه زاینده رود را بردن رو کوه هلو و بادام کاشتن و سرمایه دارها باغش کردن. دنباله رودخانه هم آب را می برن. استاندار پارسال گفته برای زاینده رود گریه نکنین باید اضافه برداشت ها کنترل بشه. قرار بود آب صنایع کم بشه، دریاچه تفریحی ذوب آهن حذف بشه. چاه های بدون مجوز جمع بشه و پمپاژها هم قطع بشه ولی نشد.»نفس که تازه می کند، باغدار دیگری از پشت سرش فریاد می کشد:« درخت زردآلو و گیلاس هشت روز یه بار آب لازم داره، من چطوری یه باغ 40ساله را 40روز یه بار آبیاری کنم تو این هوای گرم. اونوقت هنوز دارن آب می برن و دوباره درختکاری تو چهار محال شروع شده. پارسال وزیر نیرو اومد اصفهان یه طرح9ماده ای تصویب کرد که صنایع آب اضافی برندارن و فاضلاب تسفیه بشه که اصلا اجرایی نشد.» آنها باغدارند، اهل قلعه شاه، قلعه سفید، قهدریجان و خمینی شهر. نام هر مکان با محصولی صادراتی آمیخته است ولی صحبت هایشان نشان می دهد که باید نام میوه های شیرین و محصولات صادراتی این مناطق به تاریخ سپرده شود.

وامی استمهال نشده است

صابری، باغدار خمینی شهری ازهفت میلیون وامی می گوید که سال85گرفته و با بسته شدن زاینده رود در تابستان86توان پرداخت وام را نداشته است. بانک نه تنها سفته های او که سفته های سایر کشاورزان را نیز واخواست کرده است. او می گوید:« مسوولان وعده دادند که وام ها استمهال می شود ولی وقتی تهدید شدیم، پسر دانشجوی من با مراجعه به بانک به جای هفت میلیون،12میلیون و 700هزارتومان را قسط بندی کرد و هنوز در حل پرداخت اقساط است.»

برداشت های جدید از زاینده رود

دبیر انجمن صنفی کشاورزان اصفهان می گوید:« در بالادست طرح برداشت 40میلیون مترمکعب آب برای توسعه11هزار و 500هکتار صادر شده است.» به گفته امینی فولاد مبارکه نیز قرار است با کشیدن لوله ای جدید50میلیون مترمکعب آب در سال برداشت کند. او توضیح می دهد که طرح بن بروجن نیز در حال اجرا بوده که برای آن نیز50میلیون مترمکعب آب در نظر گرفته شده است. در عین حال در چند سال اخیر105هزار هکتار در بالادست سد چم آسمان و سد زاینده رود، کشت توسعه داده شده و مصوبات 9ماده ای احیای زاینده رود نیز اجرا نشده است.»