دکتر حسن فرشید نیا در خصوص ماهیت عیوب انکساری بیان کرد: ابتدا بهتر است چشم را با یک دوربین عکاسی مقایسه کنیم؛ یک دوربین عکاسی ساده شامل عدسی و فیلم حساس به نور است که عدسی در قسمت جلوی دوربین تعبیه شده و پرتوهای نور را از محیط گرفته و بر روی فیلم دوربین عکاسی متمرکز می کند تا یک تصویر واضح ایجاد شود.
وی افزود: در ساختمان چشم نیز با شرایطی تقریبا مشابه روبه رو هستیم به این معنی که چشم نیز 2 جز اصلی دارد که بخش جلویی شامل عدسی و قرنیه است و شبکیه هم در پشت کره چشمقرار گرفته است. عدسی و قرنیه پرتوهای نور را از محیط گرفته و آنها را بر روی شبکیه متمرکز می کند تا تصویر واضحی از دنیای پیرامون حاصل شود.
فرشید نیا ادامه داد: بر این اساس عیوب انکساری حالت هایی هستند که تصویر اشیا به طور دقیق روی شبکیه تشکیل نمی شود بلکه در جلو و یا پشت شبکیه شکل می گیرند.
نزدیک بینی شایع ترین عیب انکساری است
این جراح و متخصص چشم نزدیک بینی، دوربینی، آستیگمات منظم، آستیگمات نامنظم و پیرچشمی را از جمله این عیوب برشمرد و گفت: نزدیک بینی شایعترین این عیوب است که تصاویر در جلوی شبکیه تشکیل می شود لذا فرد تصویر واضحی از اشیای دور ندارد.
وی بیان کرد: در دوربینی، فرد تصویر روشنی از اشیای نزدیک ندارد و تصویر در پشت شبکیه ایجاد می شود و در استیگمات منظم قرنیه چشم حالت کروی منظم خود را از دست داده وتقریبا به شکل بیضی در می آید و فرد برای برای انجام کارهای دقیق خود در فاصله دور و نزدیک نیاز به استفاده از عینک آستیگمات دارد.
فرشید نیا اضافه کرد: در آستیگمات نامنظم، که یک حالت خاص و بیمار گونه است قرنیه به طور کامل شکل منظم خود را از دست داده و لذا تصویر کلیه اشیا در شبکیه یک تصویرکاملا به هم ریخته است و فرد حتی با عینک نیز دید خوبی ندارد؛ سردسته بیماری های منجر به این نوع عیب انکساری، بیماری قوز قرنیه است.
این فوق تخصص قرنیه، پیوند و لیزیک بیان کرد: پیر چشمی بیشتر در افراد بالای 42 سال ایجاد می شود و دلیل آن کاهش توان تطابق چشم برای فواصل نزدیک است و این افراد برای انجام کارهای نزدیک مانند خواندن و نوشتن، کار با گوشی و رایانه نیاز به استفاده از عینک پیرچشمی دارند.
وی گفت: برای درمان عیوب انکساری روش های غیر جراحی از جمله عینک و لنز تماسی و روش های جراحی وجود دارد که توصیه نخست برای بیماران استفاده از روش های غیر جراحی و در راس آنها استفاده از عینک است.
فرشید نیا ادامه داد: گروهی از بیماران بنا به دلایل شغلی و زیبایی و یا پزشکی تمایلی به استفاده از عینک ندارند که برای آنها می توان از روش جراحی استفاده کرد و از بین تمام پنج نوع عیب ذکر شده، نزدیک بینی، دوربینی و آستیگمات منظم قابل جراحی لیزیک هستند.
این جراح و متخصص چشم با اشاره به اینکه روش های جراحی اصلاح عیوب انکساری به 2 گروه عمده استفاده از اگزایمر لیزر و کاشت لنز تقسیم می شوند گفت: اگر بیماری شرایط مناسب برای انجام عمل جراحی گروه لیزر را داشته باشد پیشنهاد اول چشم پزشکان استفاده از این روش است و در کسانی که به دلیل شماره چشم بالا و یا قرنیه نازک مناسب لیزیک نیستند ممکن است مجبور باشیم لنز داخل چشمی ایمپلنت کنیم.
وی افزود: برخی درمان ها نیز به صورت ترکیبی شامل لنز و لیزر هستند که تلفیق این 2 روش در بیماران با شماره های چشم بالا، نتایج خوبی را به همراه دارد.
فرشید نیا بیان کرد: جراحی اگزایمز لیزر شامل لیزیک، لازک، پی آرکی و چند جراحی دیگر که بیشتر بیماران به اسم لیزیک می شناسند؛ شایع ترین جراحی های این گروه لازک و پی آرکی است.
روش اسمایل (SMILE)جدیدترین روش جراحی لیزری است
این فوق تخصص قرنیه، پیوند و لیزیک گفت:جدیدترین روش جراحی لیزری نیز روش اسمایل (SMILE)است که خوشبختانه به تازگی در ایران به این تکنولوژی دسترسی پیدا کردیم و در چند ماه اخیر این جراحی برای تعدادی از بیماران انجام ، و نتایج عالی به همراه داشته است.
وی ادامه داد: در جراحی لیزر به وسیله اشعه لیزر شکل قرنیه به گونه ای عوض می شود که فرد دیگر نیاز به عینک نداشته باشند که این لیزر به سه حالت قابل اعمال بر روی قرنیه است وقتی لیزر سطحی انجام می شود به عنوان مثال در پی آر کی و لازک قرنیه برش نمی خورد و لیزر در سطح قرنیه اعمال می شود و قرنیه به شکلی تراش داده می شود که فرم مطلوب را پیدا کند.
فرشید نیا گفت: اما در لیزیک ، لیزر در لایه های عمقی اعمال می شود یعنی پیش از لیزر لایه ای از قرنیه را به ضخامت تقریبی 100 میکرون از سطح آن برداشته و لیزر در قسمت عمقی انجام می شود.
این جراح و متخصص چشم افزود: در روش SMILE با استفاده از تکنولوژی لیزر جدید یعنی فمتو لیزر برش های خاصی در قرنیه انجام می شود که به دلیل دقت بالای این نوع لیزر نتایج خیلی خوبی دارد.
همه بیماران مناسب جراحی نیستند
وی با تاکید بر اینکه همه بیماران مناسب جراحی نیستند در زمینه شرایط لازم برای انجام عمل جراحی موفق توضیح داد: سن مناسب، نخستین شرط برای بیماران است که باید 18 سال کامل باشد چون پیش ازاین سن، نتایج جراحی قابل پیش بینی نیست.
بیماران با شماره چشم متغیر نامزد جراحی نیستند
فرشید نیا دومین شرط را ثبات شماره چشم عنوان کرد و گفت: بیمارانی که شماره چشم متغیر دارند کاندید برای جراحی مناسب نیستند و زمانی که شماره چشم به مدت 6 ماه ثابت ماند و یا تغییر جزیی داشت برای جراحی مناسب هستند.
این فوق تخصص قرنیه، پیوند و لیزیک اضافه کرد: همچنین بیمار نباید آستیگمات نامنظم داشته باشد چون در این صورت نه تنها از جراحی سودی نمی برد بلکه دچار عوارض پس از عمل نیز می شود.
وی بیان کرد: بیماران برای عمل جراحی باید ضخامت قرنیه خوبی تا حداقل 500 میکرون داشته باشند در غیر این صورت پس از انجام جراحی، باقیمانده قرنیه ضخامت کمی خواهد داشت واین امر قرنیه را آسیب پذیر می کند در نتیجه برای بررسی این فاکتورها نیاز به عکس برداری تخصصی از قرنیه پیش از عمل داریم.
برخی بیماری ها مانع جراحی هستند
فرشید نیا افزود: وجود برخی بیماری ها نظیر دیابت کنترل نشده، بیماری های روماتیسمی وجود گلوکوم و خشکی چشم شدید نیز به عنوان موانع جراحی در نظر گرفته می شوند.
این جراح و متخصص چشم متذکر شد: در دوره بارداری و شیر دهی منع انجام جراحی وجود دارد ولی سه ماه پس از پایان شیردهی انجام جراحی برای مادران کاملا بی خطر است.
وی در خصوص معایب و محاسن روش های جراحی اگزایمر لیزر بیان کرد: روش های لیزر سطحی مانند پی آر کی و لازک و لیزرعمقی یعنی لیزیک محاسن و معایبی دارند اما کیفیت دید این 2 گروه پس از 6 ماه تفاوتی ندارد.
فرشید نیا گفت:افرادی که لیزیک می شوند چون سطح قرنیه دست نخورده باقی می ماند درد پس از عمل و خشکی چشم کمتری دارند.
مشاغل در معرض ضربه مناسب جراحی لیزیک نیستند
این جراح و متخصص چشم اضافه کرد: یکی از ایرادات لیزیک این است که چون یک لایه از قرنیه برش می خورد مستعد آسیب در مقابل ضربه است در نتیجه مشاغلی که احتمال ضربه به چشم آنها زیاد است مانند مشاغل نظامی، آتش نشانی و ورزش کاران رزمی، مناسب جراحی لیزیک نیستند.
وی گفت: در لیزرهای سطحی این برش در سطح قرنیه ایجاد نمی شود و روش های بسیار ایمنی از این نظر هستند و نتایج بینایی خوبی دارند.
فرشید نیا در خصوص عوارض جراحی عیوب انکساری افزود: جراحی عیوب انکساری، بسیار ایمنی هستند اما مانند هر روش جراحی دیگر احتمال بروز عوارض ناچیز وجود دارد.
عفونت و کدورت قرنیه از عوارض احتمالی جراحی است
این جراح و متخصص چشم گفت: از جمله عوارض احتمالی تمام جراحی ها عفونت پس از عمل است که برای پیشگیری از آن برای بیماران آنتی بیوتیک هایی تجویز می شود تا خطر عفونت کم شود.
وی بیان کرد: از دیگر عوارض کدورت قرنیه است که بیشتر در روش های سطحی مانند پی آر کی و لازک اتفاق می افتد یعنی پس از بهبود زخم قرنیه کدورت سطحی اتفاق می افتد که مانع دید می شود.
احتمال نامنظم شدن سطح قرنیه خطرناک ترین عارضه است
فرشید نیا ادامه داد: خطرناک ترین عارضه احتمال نامنظم شدن سطح قرنیه است که اکتازیا نام دارد که قرنیه شکل منظم خود را از دست داده و نامنظم و موج دار می شود یعنی دچارآستیگمات نامنظم می شود.
این فوق تخصص قرنیه، پیوند و لیزیک گفت: این گروه از بیماران مدت ها پس از جراحی، برای بهبود دید دوباره نیاز به استفاده از عینک و یا لنز سخت دارند.
وی احتمال برگشت شماره چشم و تشدید خشکی چشم را از دیگر عوارض احتمالی جراحی لیزر بیان کرد و افزود: احتمال این عوارض بسیار کم و در صورت وقوع قابل درمان هستند.
فرشید نیا ادامه داد: در مورد جراحی کاشت لنز جدی ترین عارضه عفونت داخل چشمی است که متاسفانه عارضه خطرناکی است و التهاب پس از عمل و احتمال بروز آب مروارید سال ها پس از جراحی نیز از عوارض کاشت لنز است.
این جراح و متخصص چشم در این خصوص که این سوال که چرا خود چشم پزشک ها لیزیک نمی کنند پاسخ داد: این سوال معمولا از چشم پزشکان عینکی پرسیده می شود؛ در حالیکه بسیاری از همکاران ما سال ها قبل عینک استفاده می کرده اند و جراحی این گروه را انجام داده و اکنون نیازی به عینک ندارند.
وی ادامه داد: جراحی عیوب انکساری یک جراحی انتخابی است اگر کسی با عینک راحت است توصیه نمی شود که به عنوان نخستین گام جراحی را انتخاب کند و در نتیجه پزشکان نیز همین حالت را دارند و یا اینکه ممکن است شرایط لازم برای انجام عمل جراحی را نداشته باشند.
نکات لازم در خصوص مراقبت پسه از عمل
فرشید نیا در خصوص مراقبت های پس از عمل گفت: انجام مراقبت دقیق پس از عمل و رعایت توصیه های پزشک در حصول نتیجه خوب پس از عمل و جلوگیری از بروزعوارض جراحی بسیار ضروری است.
ا
ین فوق تخصص قرنیه، پیوند و لیزیک بیان کرد: معمولا پس از جراحی توسط پزشک تعدادی قطره برای جلوگیری از عفونت و التهاب تجویز می شود که داروها باید مطابق دستور پزشک مصرف شود.
وی بیان کرد: معمولا به بیماران توصیه می شود در چند روز اول پس از جراحی از مالش چشم و حضور در محیط های آلوده و آب زدن به صورت اجتناب کنند.
فرشید نیا افزود: انجام کارهای روزمره مانند مطالعه یا تماشای تلویزیون منعی ندارد و بیماران پس از چند روز می توانند سر شغل خود حاضر شوند.
این جراح و متخصص چشم ادامه داد: از آنجا که کار طولانی مدت با رایانه و تلفن همراه موجب خستگی چشم و خشکی چشم می شود توصیه این است بیماران احتیاط لازم را رعایت کنند و مصرف قطره اشک مصنوعی نیز برای جلوگیری از خشکی چشم ضروری است.
استفاده از عینک آفتابی در بیماران جراحی شده اهمیت مضاعف دارد
وی گفت: استفاده ازعینک آفتابی استاندارد نکته بسیار مهمی است که به تمام افراد توصیه می شود اما در بیماران جراحی شده اهمیت دو چندان پیدا می کند.
فرشید نیا تاکید کرد: بیماران در صورت بروز درد شدید کاهش دید و قرمزی چشم، مراجعه فوری به پزشک داشته باشند.
این فوق تخصص قرنیه، پیوند و لیزیک افزود: مراجعات دوره ای برای معاینه نیز در تضمین سلامت چشم بسیار مهم است.
وی ادامه داد: اگر کسی تمایل به استفاده از روش جراحی داشته باشد بهتر است پیش ازعمل به چشم پزشک و فوق تخصص قرنیه مراجعه کند تا ارزیابی تخصصی لازم انجام شود.
منبع: ایرنا
