در دنيايي كه زندگي ميكنيم تشعشعاتي ما را تهديد می کند که بيش از 80 آن از طبيعت است. نور خورشيد، عمدهترين منبع طبيعي است كه از آن
تشعشع ميگيريم.
كشور ما به دليل قرار گرفتن در موقعيت جغرافيايي ویژه ، در معرض
تشعشعات بسيار زياد نور خورشيد قرار دارد و بيشتر افراد دچار عارضههاي پوستي ميشوند.
اما تأثيرات اين تشعشعات، برگروههاي
آسيب پذير مانند كودكان، افراد مسن و زنان باردار بيشتر است و بايد به افرادي كه
در اين گروه قرار دارند، آموزش داده شود تا منابع مولد اشعه را بشناسند و نسبت به
اين امر حساس شوند.
بنابراین کارشناسان به زنان باردار توصيه میکنند
بين ساعات 10تا 16 كه زمان اوج تشعشعات خورشيدی است تا حد امكان در معرض نور
خورشيد قرار نگيرند. همچنین لازم است زنان باردار براي بيرون رفتن در هواي آفتابي
از محافظت كنندههایی مانند كلاه و كرمهاي ضد آفتاب معتبر استفاده كنند.
از دیگر تهدید کننده ها به پرتوگيريهاي
طبيعي با گاز رادون می توان اشاره كرد. این گاز درخانههايي كه در طبقات زيرزمين قرار
دارند و يا تهويه مناسب ندارند، به وجود ميآيد. بنابراين لازم است خانهها را به
تهويههاي مناسب تجهيز كرد تا گردش هوا در آن به خوبي انجام شود. بخش دیگر تهدید کننده سلامت زنان باردار
و جنین منابع مولد اشعه در منزل هستند.
هرجايي كه وسيله الكتريكي روشن باشد در
اطراف آن دو ميدان الكتريكي و مغناطيسي ايجاد ميشود كه اين ميدانها حاوي انرژي
هستند و اگر در اين ميدانها قرار بگيريم انرژي موجود در آنها بر بدن تأثير ميگذارد.
لذا به زنان باردار توصيه می گردد كه از وسايل برقي و مولد اشعه مانند تلويزيون،
رايانه و ساير وسايل برقي حداقل نيم متر تا يك متر فاصله بگيرند.
احتياط بر اين است كه اين فاصله در
مورد وسايلي كه الكتروموتور دارند مانند سشوار، ماشين لباسشويي، ماشين ظرفشويي
بيشتر رعايت شود.
از طرفی مادران باردار لازم است تا حدامكان از رفتن به مراكز پزشكي کار با
اشعه خودداري كنند. زیرا پرتوهاي موجود در مراكز درماني به دليل وجود دستگاههاي
مختلف مولد اشعه بسيار زياد است و اين پرتوها براي زنان باردار خطرناك است.
بنابراين اگر زنان باردار وارد اين مراكز شدند
می بایست تا حد امكان از اتاقهايي كه در آنها از اشعه x استفاده ميشود فاصله بگيرند. و در مواقع لزوم براي راديولوژي،
روپوشهاي محافظ از جنس سرب بپوشند و فقط قسمتي از بدن راكه ميخواهند از آن عكس
بگيرند بدون محافظ باشد.
قرارگرفتن مادران باردار در معرض اشعه ایکس دندان پزشکی ممکن است براي جنین
خطرناک باشد و باعث تولد نوزدان با وزن کم
شود .
لذا در مواقع عكس برداري
از دندان، روي شكم و تيروئيد بايد با محافظها پوشيده شود تا از پرتوگيريهاي ناشي
از عكس برداري محافظت شود.
مادران باردار باید در استفاده از تلفن
همراه سه اصل فاصله، زمان و حفاظ را رعایت کنند و توصیه میشود تا جایی که امکان
دارد سعی کنند در حین استفاده از تلفن همراه فاصله ۲ تا ۳ سانتی متری را رعایت
کرده و از hands free
استفاده کنند. اثرات تداخل استفاده از تلفن همراه و وسایل دیگر مانند مایکروویو و
دستگاههای پزشکی بسیار مهم بوده و تداخل استفاده از تلفن همراه و وسایل یاد شده
اثرات سوء امواج تلفن همراه را بر جنین تشدید میکند .
همچنین زنان بارداری که به طور دائم با هواپیما سفر می کنند با قرار گرفتن
در معرض پرتوهای طبیعی احتمال سقط جنینشان تا 50 درصد افزایش پیدا می کند. اما اثر
این پرتوها در مورد یک سفر معمولی قابل چشم پوشی است.
گروه مهندسي بهداشت محيط و حرفه اي
معاونت امور بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي و
خدمات بهداشتي درماني همدان