گزارش تابناک از یک نشست ویژه
گزارش تحلیلی زیر برگرفته از جزئیات بیان شده در نشست کمیسیون بانوان و خانواده با محوریت بررسی خودکشی های اخیر در منطقه دیشموک است.
تابناک کهگیلویه و بویراحمد ، طی چند روز گذشته با انتشار اخبار تاسف برانگیز خودکشی دو دختر نوجوان در منطقه دیشموک ، واکنش ها و انتقاداتی از بی توجهی مسئولین صورت گرفت که نهایتا منجر به تشکیل یک جلسه اضطراری به ریاست معاون سیاسی استاندار ، حضور مدیران دستگاه هایی که به نوعی می توانستند سیبل انتقادات به عنوان موثرین بر این خودکشی ها معرفی شوند و تعدادی از متخصصان دانشگاهی ، شد. در این نشست که مرتبا از طرف معاون سیاسی استاندار از اعضا خواسته می شد راهکار کاربردی ارائه دهند و کمتر به کلی گویی و گزارش عملکرد پرداخته شود ، نکاتی کلیدی بیان شد که در صورت توجه مسئولین ، خانواده ها ، رسانه ها و ثمن ها می توان به موفقیت در کنترل این آسیب اجتماعی امیدوار بود.
گزارش تحلیلی زیر برگرفته از جزئیات بیان شده در نشست کمیسیون بانوان و خانواده با محوریت بررسی خودکشی های اخیر در منطقه دیشموک است.
خودکشی از منظر اسلام
خودکشی مصداق کشتن انسانی است که جانش محترم است و کسی حق کشتن او را ندارد حتی اگر این شخص خودش باشد. باید در نظر داشته باشیم که خداوند مالک تمام جهان از جمله جان انسان هاست و بدون اذن و اجازه او نمی توان چنین کاری انجام داد.
در مورد گناه خودکشی در قرآن آیات متعددی وجود دارد برای نمونه خداوند در قرآن درباره قتل انسانی که کشتن اش واجب نشده شدیدا تهدید کرده و وعده عذاب جاوید جهنم داده است. چنانچه در آیه ۳۰ سوره نسا می فرماید: «وَ مَنْ يَفْعَلْ ذَٰلِكَ عُدْوَانًا وَ ظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًا ۚ وَ كَانَ ذَٰلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا»
«و هر کس این عمل را از روی تجاوز و ستم انجام دهد، به زودی او را در آتشی وارد خواهیم ساخت و این کار برای خدا آسان است.»
در مورد گناه خودکشی در قرآن آیات متعددی وجود دارد برای نمونه خداوند در قرآن درباره قتل انسانی که کشتن اش واجب نشده شدیدا تهدید کرده و وعده عذاب جاوید جهنم داده است. چنانچه در آیه ۳۰ سوره نسا می فرماید: «وَ مَنْ يَفْعَلْ ذَٰلِكَ عُدْوَانًا وَ ظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًا ۚ وَ كَانَ ذَٰلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا»
«و هر کس این عمل را از روی تجاوز و ستم انجام دهد، به زودی او را در آتشی وارد خواهیم ساخت و این کار برای خدا آسان است.»
خودکشی و قهرمان سازی ؟!
در این نشست معاون سیاسی استاندار کهگیلویه و بویراحمد و معاون فرهنگی دانشگاه یاسوج به نکته هایی بسیار مهم و کلیدی اشاره کردند که در صورت توجه به این نکات می توان امیدوار بود در جهت به حداقل رساندن تبعات این آسیب اجتماعی قدم های مثبتی برداشته شود.
دکتر محمد کاظم نظری ، معاون سیاسی استاندار موضوع قهرمان سازی از فرد خودکشی کرده را یک آفت می داند و بر این اعتقاد است که هنگام مواجه شدن با چنین اقداماتی ، فضایی احساسی بر افراد حاکم می شود و همه را مقصر اعلام می کنند بجز شخص خودکشی کننده را که حتی متاسفانه در سال های اخیر با نصب بنرها و برگزاری مراسمات باشکوه و آنچنانی انگیزه ای برای دیگران ایجاد می کنیم که برای جلب توجه دست به خودکشی بزنند!
دکتر نظری در ادامه صحبت های خود از منظر اعتقادی به موضوع پرداخته است و به واکنش های گذشتگان همین استان به موضوع خودکشی اشاره می کند . گذشتگانی که حاضر نبودند قبح "خودکشی" را بشکنند و حتی بسیاری شرکت کردن در مراسمات اینگونه افراد را قبول نمی کردند چون آن را یک گناه کبیره می دانستند . بر این اساس باید همانگونه که دین آن را نکوهش می کند ما هم آن را نکوهش کنیم اما در کنار آن به تحقیق و تفحص و تلاش برای آسیب شناسی آن بپردازیم.
اما نکته مهم دیگر در این نشست اشاره به بزرگ نمایی اینگونه حوادث تلخ است ، دکتر نظری بر این اعتقاد است که این اتفاقات در گذشته بسیار بیشتر بوده است و نباید با چنین حوادثی به فوریت گونه ای بیان شود که گویی سونامی رخ داده است بلکه باید با منطق و به دور از فضای احساسی به این موضوع پرداخته شود.
نظری در جمع بندی برخی انتقادات و پیشنهادات اعضای نشست هم اینگونه بیان کرد که یکی از راهکارهای موثر در کمک به کاهش آسیب های اجتماعی در مناطق مختلف ، استفاده از سمن ها است و البته با تایید برخی انتقادات از عملکرد سمن ها خواستار سوق دادن برنامه های سمن ها به سمت جامعه هدف تعریف شده ، شد.
وی همچنین با ارائه راهکاری دیگر خواستار تشکیل چنین کمیته هایی در شهرستان ها و مناطق به ریاست فرمانداران و بخشداران شد به نوعی که در هر مورد ریز اطلاعات و اقدامات به صورت منطقه ای تهیه و گزارش شود.
خودکشی مسری است / همه برای یکیاربه خودکشی فکر کرده اند
در این نشست نکات بسیار مهم و کلیدی دیگری هم از طرف معاون فرهنگی دانشگاه یاسوج بیان شد که بسیار قابل تعامل است و می تواند کلیدواژه هایی برای مسئولین در مواجهه با خودکشی باشد.
دکتر فریبرز نیکدل در این نشست خودکشی را مسری می داند و در خصوص دلیل این سخن خود می گوید که در همین دو خودکشی اخیر هر دو دختر فامیل یوده اند که البته در موارد متعدد هم به همین صورت بوده است به گونه ای که بیشتر مواقع پس از یک خودسوزی ، خودکشی بعدی به احتمال زیاد خودسوزی خواهد بود و این نشانه ای هشدار دهنده برای ما و رسانه ها است که بدانند تبلیغ و اطلاع رسانی های احساسی می تواند به شیوع بیشتر خودکشی کمک کند.
دکتر نیکدل به موضوع بسیار مهم دیگری هم اشاره می کند و معتقد است هر فردی در زندگی خود یکبار به خودکشی فکر کرده است اما معمولا کسانی که به اجرای تصمیم خود مبنی بر خودکشی می رسند ، دارای یکی از اختلالات روانی هستند و نمی توان این موارد را حتما به فقر ، شکست عشقی و عوامل مطرح شده دیگر ربط صددرصدی داد چرا که هم فقر و هم عوامل فرهنگی و دیگر موارد مطرح شده در علل خودکشی افراد برای طیف گسترده ای از جامعه وجود دارد در حالیکه تعداد بسیار معدود و انگشت شماری به تصمیم خودکشی می رسند.
دکتر نیکدل در مورد رسانه ای شدن اینگونه اتفاقات بر این عقیده است که باید به جای پرداختن به خود خبر و بزرگنمایی آن سعی شود فضا را به سمت بررسی علل و عوامل خودکشی برد. وی اینگونه بیان می کند که در گذشته آنچنان خودکشی قبح داشت که هرگاه کسی خودکشی می کرد ، خانواده فرد با وجود همه غمی که داشتند اما در همان لحظه اول سعی می کردند عامل مرگ را گونه ای بیان کنند که حمل بر حادثه مانند آتش سوزی و اتفاقاتی متناسب با نوع خودکشی شود چون می دانستند خودکشی نکوهش می شود اما متاسفانه اکنون نه! بر عکس در رسانه ها و فضای مجازی قبح زدایی از خودکشی می شود. نیکدل خطاب به منتشر کنندگان چنین خبرهایی می گوید"با جان بچه های مردم بازی نکنید"
دکتر نیکدل در بحث بزرگنمایی بر این عقیده است گاهی بزرگنمایی هایی صورت می گیرد به عنوان مثال در حالی که در منطقه بویراحمد و دنا بالای 60 درصد خودکشی های استان صورت می گیرد ولی در کل کهگیلویه تنها 19 درصد اما اکنون این نشست اضطراری برای فقط دو مورد از خودکشی های منطقه دیشموک صورت گرفته است که هر چند یک مورد هم برای ما فاجعه بار است اما باید هر مورد در جای خود مورد توجه قرار گیرد.
دکتر نیکدل البته پیشنهادات کاربردی هم ارائه کرد از جمله :
تقویت مراکز مشاوره در مناطقی که این مراکز را دارند.
ایجاد پایگاه های اورژانس اجتماعی در مناطق هدف در مورد آسیب اجتماعی خودکشی
وی معتقد است که از طریق رسانه ها و دیگر مسیرهای ارتباطی باید آموزش های لازم به خانواده ها داده شود . این کارشناس حوزه روانشناسی بر این نکته تاکید دارد که خانواده ها فکر می کنند آموزش فقط مختص مدارس است و خود عملا نقشی در آموزش و تربیت فرزندان ندارند .
نیکدل توضیح می دهد که نکته کلیدی در همه خودکشی ها وجود دارد و آن اینکه همه خودکشی ها از ابتدا با پیامی که فرد می دهد شروع می شود ، در صورت آگاهی خانواده ها از چگونگی برخورد با چنین پیام هایی ، بسیاری از این اقدام به خودکشی ها به سرانجام نخواهند رسید.
وی همچنین نسخه روانشانسانه ای در خصوص افزایش امید به زندگی دارد مبنی به ایجاد نشاط در جامعه که با اجرای برنامه های با نشاط و شادی آفرین می توان افرادی را که دچار افسرگی هایی هستند به ادامه زندگی امیدوار کرد و در این زمینه کوتاهی مسئولان پذیرفتنی نیست.
و اما نکته اخر و مهمترین آن ها از نظر دکتر نیکدل ، توجه به باورهای مذهبی است که همین عامل باعث شده است ایران در زمره کشورهایی با پایین ترین نرخ خودکشی باشد. لذا مسئولین باید تلاش کنند این باورها را تقویت کنند چرا که یک فرد با اعتقادات مذهبی در سخت ترین شرایط هم از ترس عقوبت الهی هم که شده اقدام به خودکشی که همان قتل نفس نخواهد کرد.
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۱
خاک بر سر مجلس و دولت و..