عیسی کلانتری رئیس سازمان محیطزیست کشور در جلسه ستاد ملی مقابله با ریزگرد با اشاره به سابقه سیل در استان خوزستان، اظهار کرد: از زمانی که سدها ساخته شد مهندسی رودخانههای پاییندست به حال خود رها شد که باعث ایجاد جزایر در رودخانهها و کاهش آب عبوری از آنها شد.
به گزارش"تابناک" وی افزود: سدها ساخته شد که سیلاب را مهار کند اما آب دشتها و تالابها را از آنها گرفت و امروز که به طبیعت تجاوز کردیم حاضر نیست هزینه تجاوز و دخل و تصرفهای غیرپایدار خود را پرداخت کنیم.
رئیس سازمان محیطزیست کشور عنوان کرد: زمانی که از راه توسعه پایدار خارج شویم باید با سیل و ریزگرد که عواقب آن است، مبارزه کنیم و محیطزیست کشور و خوزستان به علت عدم توجه به توسعه پایدار به شدت در معرض تخریب قرار گرفته است.
وی گفت: خوزستان قدرت بازسازی دارد و تنها استانی است که در ۵۰ سال آینده مشکل آب نخواهد داشت و آب مطمئن در هر شرایطی دارد.
کلانتری با اشاره به حجم بالای آب در خوزستان، اظهار کرد: پارسال اعتبار مقابله با ریزگرد مختص خوزستان بود اما امسال این اعتبارات برای تمام جنوب کشور است و بهمنظور جذب بودجه در تصمیمگیریها عجله نشود، بهتر است اجازه دهید مطالعات در خصوص نهالکاری و مقابله با ریزگرد به اتمام برسد تا شاهد تکرار نابودی طرحهای نهالکاری نباشیم.
وی افزود: محیط خوزستان علیرغم گرمای طاقتفرسا و گردوغبار محیط خوبی است به شرطیکه اصول توسعه پایدار در آن رعایت شود که مستلزم این است که این اصول به همه سازمانها دیکته شود.
کلانتری گفت: در خصوص ریزگردها، تالابها و پسماند و زبالهها حساسیت زیادی وجود دارد که در ریزگردها و تالابها پیشرفت نسبی خوبی صورت گرفته است اما در زمینه پسماند بهویژه در شمال کشور پیشرفت خوبی صورت نگرفته است.
وی افزود: حقآبه تالابها و کشاورزی از یکدیگر جداست و حق ندارند که حقآبه تالابها را به کشاورزی بفروشند، وزارت نیرو نیز باید حقآبه تالابها را به رسمیت بشناسد.
در ادامه غلامرضا شریعتی اظهار داشت: از زمانی که همه امور مدیریت ریزگردها در اختیار سازمان محیط زیست قرار گرفت و دولت سیاستگذاری را برعهده سازمان حفاظت محیط زیست گذاشت، در تخصیص اعتبار، تاکید تنها برای کارهایی که مطالعات روی آنها انجام گرفته، بود و درهمین راستا رئیس این سازمان اعلام کرد برای کارهای بدون مطالعه هیچ گونه اعتباری داده نمیشود.
وی افزود: مرکز تحقیقات مراتع و جنگلهای کشور نیز طی چند سال اخیر مطالعات گستردهای را بر راههای مقابله با ریزگردها انجام داده است که نتایج کامل آن طی یک ماه آینده آماده میشود تا پس از آن تصویب به نقشه راه تبدیل شود.
استاندار خوزستان با اشاره به کارهای انجام شده در کانونهای ریزگرد بیان کرد: بهمن ماه سال ۱۳۹۵ به خاطر بروز پدیده گرد و غبار شرایطی خاصی بر استان و کشور حاکم شد، این پدیده با شدت بالا در استان شکل گرفت و با بارشی اندک موجب آسیب دیدن شبکه برق استان شد که پس از آن استان دچار بحران شد که برطرف کردن آن نیازمند اقدامات ضربتی و کارهای اصولی بود.
وی اقدامات دولت در خوزستان را به ویژه در حوزه آب و برق ارزنده خواند و گفت: دولت پس از بهمن ۹۵ سیستم برق را به پایداری رساند به طوری که اکنون پایداری برق استان با قبل قابل مقایسه نیست و این روند در شبکههای توزیع برق اهواز و استان همچنان ادامه دارد در کنار این حوزه، سیستم آب و فاضلاب استان نیز با انجام اقداماتی پایدارتر شد.
شریعتی با تاکید بر اینکه اقدامات دولت بر هیچکس پوشیده نیست گفت: سیستم هواشناسی استان نیز در حال مجهزتر شدن به سیستمها و دستگاههای تخصصی مورد نیاز است.
وی با بیان اینکه اقدامات گسترده و متنوعی برای پایدار بودن و تاب آوری استان انجام شده ادامه داد: اعتباری بالغ بر ۱۵۰ میلیارد ریال به شهرداریها برای تکمیل پروژه کمربند سبز اهواز داده شده است از سوی دیگر در حال حاضر در حال تجهیز فرودگاه اهواز هستیم به طوری که ۲ سیستم کمک ناوبری آی ال اس برای اهواز خریداری شده که با نصب این ۲ دستگاه فرودگاه اهواز نخستین فرودگاه داری ۲ آی ال اس خواهد بود.
استاندار خوزستان با تاکید بر ساماندهی کانالهای سیلاب بر ادامه داد: با توجه به اینکه براساس پیش بینیها سال پر بارشی در پیش داریم با ساماندهی کانالهای سیلاب بر میتوان در مقاطعی بخشی از سیلاب را به کانونهای ریزگرد منتقل کرد تا رطوبت و سبزینگی در خاک ایجاد شود.
وی افزود: کانونهای ریزگرد در خوزستان بیش از ۷۵ درصد سبزینگی دارند که نیازمند محافظت هستند.
جواد کاظمنسب الباجی نماینده مردم اهواز با اشاره به بروز پدیده ریزگردها و ایجاد مشکلات برای مردم خوزستان در سالهای اخیر اظهار کرد: دلیل اینکه 345 هزار هکتار از اراضی اطراف اهواز به کانون گرد و غبار تبدیل شد، چه بود؟ مساله ریزگردها مهمترین مشکل ما بود که البته اعتبار مناسبی برای آن تخصیص داده شده است. اما آیا این اعتبارات به درستی هزینه شد؟
وی در خصوص نهالکاری در کانونهای ریزگرد خوزستان گفت: کاری که در خوزستان انجام شد، تخصصی نیست. اگر میخواهید کانونهای ریزگرد را مهار کنید، مردم را در این کار مشارکت دهید و کشاورزان را بیاورید و به آنها برای کشت، آب بدهید. با انجام کشت سالانه، هم کانونهای ریزگرد از بین میروند و هم به اقتصاد کشور کمک میشود.
نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: با این کار لازم نیست درخت بکاریم و بعد از مدتی ببینیم که این درختها خشک میشوند و از بین میروند. با این روش، پولی که با زحمت برای این کارها اختصاص پیدا میکند، به راحتی از بین میرود.
کاظمنسب الباجی تاکید کرد: انتظار دارم در این زمینه نظارت دقیقی صورت بگیرد. همچنین از مشارکت کشاورزان منطقه در این زمینه استفاده شود تا بتوانیم مشکلات خوزستان را حل کنیم.
در ادامه همایون یوسفی اظهار کرد: محیط زیست یکی از عرصههای قدرت هر کشور در عرصه سیاسی است و باید از محیط زیست بیشتر حفاظت کنیم. کشور ما در منطقهای از دنیا قرار گرفته است که اقلیم شکنندهای دارد. این مساله میطلبد که از طرف مردم و مسئولین به محیط زیست دقت بیشتری شود.
وی افزود: یکی از مهمترین موضوعاتی که در آینده مدنظر خواهد بود، تغییر اقلیم و تغییرات آب و هوا است. تغییر اقلیم بیشتر در مرزهای میانی کره زمین و در مناطق غرب آسیا و شمال آفریقا رخ خواهد داد. مدلهایی که تغییر اقلیم را رصد میکنند نشان میدهند که تغییر اقلیم در ایران شدید خواهد بود.
نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی گفت: شاید وظیفه همه ما در کشور این است که به این مساله توجه داشته باشیم. مجلس شورای اسلامی مصوبات خوبی در زمینه محیط زیست دارد. اخیرا نیز لوایح خوبی در این زمینه تصویب شده است. در بودجه سال 98 نیز اعتبار مناسبی برای سازمان محیط زیست در نظر گرفته شده است.
یوسفی گفت: در چند سال اخیر بیشترین دغدغه مردم خوزستان ریزگردها بود. زمانی که کاندیدای انتخابات مجلس شورای اسلامی شده بودم، میدیدم که بیشترین خواسته مردم، حل شدن مشکل ریزگردها بود. در آن زمان شرایط حاکم بر کشور، دولت و مجلس به شکلی بود که تصور میشد نمیتوان برای حل این مشکل کاری کرد و مردم خوزستان باید با آن سازگاری پیدا کنند اما با پیگیریهایی که انجام شد، مشخص شد که علت اصلی گرد و غبار کانونهای داخلی هستند و نسبت به بقیه کشور، تاثیرپذیری خوزستان از کانونهای گرد و غبار خارجی کمتر است و در نهایت در برنامه توسعه داخلی کشور مصوب شد که کانونهای ریزگرد داخلی تا سال 1400 کنترل شود.
وی تصریح کرد: از اسفندماه سال 95، کار کنترل کانونهای داخلی انجام شد. اقدامات انجام شده موجب شده است که امروز نسبت به سالهای گذشته تعداد روزهای سالم ما افزایش پیدا کند. همچنین شدت گرد و غبار که در گذشته به حداکثر 10 هزار واحد میرسید، به سه هزار واحد میرسد. یعنی شدت گرد و غبار حدود دو سوم کمتر شده است.
نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی افزود: آبگیری تالابها موجب شد تا حدود زیادی کانونها کنترل شوند. البته این به این معنی نیست که گرد و غبار در خوزستان وجود ندارد، بلکه این مشکل تا حد زیادی بهتر شده است.
یوسفی تصریح کرد: 100 میلیون یورو از محل صندوق توسعه ملی به حل مساله ریزگردها اختصاص داده شده است. به این ترتیب اعتبار مقابله با ریزگردها در سال 98 نیز مشخص شده است و برنامهها امسال نیز همچنان ادامه خواهند داشت.
وی تاکید کرد: در چند سال اخیر هیچ پروژه انتقال آبی مطالعه، کلنگزنی و اجرا نشده است. در چند سال آینده نیز این اتفاق نمیافتد. گاه حرفهایی در این زمینه زده میشود که درست نیستند. بودجه لازم برای پروژههای انتقال آب در بودجه سال 98 حذف شده است و پروژهای در زمینه انتقال آب، مطالعه و ... داده نشده است.
نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مردم در زمینه تونل بهشتآباد دغدغههایی دارند؛ اما در چند سال اخیر هیچ کاری برای ساخت این تونل انجام نشده است. در چند سال آینده نیز کاری انجام نمیشود. البته مسئولان استانهای دیگر به دنبال اجرای آن هستند.
همچنین
علی محمد طهماسبی بیرگانی اظهار کرد: از اقدامات انجام شده در سال 97 برای مقابله با ریزگردها، حدود هفت، هشت هزار هکتار از تعهدات منابع طبیعی به دلایل مختلفی از جمله دیر شروع کردن کار و... باقی مانده است. یکی دیگر از تعهدات آنها مراقبت و نگهداری از عرصههای نهال کاری است که باید در این زمینه نیز فعالیت کنند.
وی افزود: کانال آبرسانی نصر نیز باید به سرعت تعیین تکلیف شود چراکه در حال حاضر هم برای کانال و هم برای تانکرهای آبرسانی به این کانونهای ریزگرد داریم هزینه میپردازیم.
رییس ستاد ملی مقابله با گرد و غبار گفت: شهرداری اهواز 15 میلیارد تومان برای احداث کمربند سبز دریافت کرده است و باید یک هزار و 150 هکتار درختکاری انجام دهد. البته اکنون زمان مناسبی برای کشت نیست و شهرداری اهواز باید به آن توجه کند.
طهماسبی بیرگانی ادامه داد: این عرصه در جاده ملاشیه، هم باید کمربند سبز باشد و هم از گسترش افقی شهر جلوگیری کند. از عملکرد شهرداری در این زمینه راضی نیستیم و شهرداری باید تلاش خود را بیشتر کند.
وی افزود: اداره هواشناسی نیز اعتباراتی دریافت کرده است اما تعهدات خود را اجرا نکرده است.
رییس ستاد ملی مقابله با گرد و غبار خاطرنشان کرد: برای سال 97 و 98 نیز باید سازوکار نظارتی مناسب در نظر گرفته شود.