گرمتر شدن هوا و ذوب برف در ارتفاعات به پرآب شدن رودخانه و سدها کمک بزرگی می‌کند تا در فصل تابستان زمانی که بارش‌ها کم است از آن‌ها استفاده بهیمنه شود و البته بارندگی زیاد و سرما می‌تواند شرایط را برای کشت برنج نیز نامساعد کند و در بعضی از موارد بارندگی زیاد حتی توأم با سرما برای درختان جنگلی و جنگل‌های شمال بسیار مفید است زیرا هم آب بیشتر به آن‌ها می‌رسد و هم امکان از بین رفتن برخی آفات براثر سرما وجود دارد.
تامین منابع آب‌های زیر زمینی با مدیریت صحیح آب‌های سطحی
محمدعلی بهمنیار عضوهیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه متاسفانه بارندگی‌ها در شمال کشور زمانی که برای محصولات کشاورزی قابل استفاده نیست، رخ می‌دهد، اظهار کرد: عموما فصل زراعی ما در فصول بهار و تابستان و شش ماه اول سال که بارندگی‌ها در این ماه‌ها از باقی ماه‌ها کمتر است، رخ داده که در نهایت در این فصول نیاز به آب‌های کمکی برای تولیدات زراعی شدت بیشتری دارد.
وی با بیان اینکه سدها، آب‌بندان‌ها، رودخانه‌ها و آب‌های زیر زمینی منابع تامین آب‌های کمکی به‌شمار می‌رود، تصریح کرد: آبیاری اراضی به ویژه کشت برنج که مصرف آب بسیار بالایی دارد اگر آب رودخانه‌ها و سدها جوابگوی اراضی نباشد مسلما نیاز به تامین آب منابع دیگر و برداشت از منابع زیرزمینی صورت گرفته می‌شود.
عضوهیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری خاطرنشان کرد: هرزمان مقداربارش‌ها از تبخیر و تعرق پیشی بگیرد یا اینکه شیوه کشت طوری شود که برداشت از آب زیرزمینی انجام نشود، می‌توان انتظار داشت که وضعیت آب زیر زمینی کمتر و یا منفی نمی‌شود.
بهمنیار ادامه داد: اما اگر میزان تبخیر و تعرق از بارندگی بیشتر و کشت و کار در فصل زراعی نیاز به آب کمکی داشته باشد در چه شرایطی باید از منابع دیگر استفاده شود که یکی از آن‌ها منابع آب‌های زیرزمینی است.
وی معتقد است که در6 ماهه دوم و فصولی که باران می‌بارد، برداشت آب صورت نمی‌گیرد در صورتی‌که با روش‌های مناسب می‌توان منابع آبی را ذخیره‌سازی کرد، گفت: چون اقلیم مازندران به گونه‌ای است که بارندگی‌ها از تبخیر و تعرق پیشی می‌گیرد و در نتیجه در خیلی ازمواقع نیاز به آبیاری در محصولات کاهش پیدا می‌کند، همیشه آب‌های سطحی مازاد بر نیاز است بنابراین بکار بردن روندی برای تزریق آب سطحی به سفره‌های آب زمینی می‌تواند مقداری از این کمبودها را جبران کند.
عضوهیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری افزود: در شمال کشور، مناطق پرباران‌تر مانند جنگل‌ها بارندگی‌ها در آن مناطق نفوذ بیشتر دارد، مواد آلی خاک بهتر شده و مقدار ذخیره آب افزایش پیدا می‌کند.
بهمنیار یادآور شد: برف‌ها به دلیل ته نشست و ذوب تدریجی به آرامی داخل خاک نفوذ می کنند و معمولا مقدار ذخیره آب آن‌ها بیشتر است.
وی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیربا توجه به تغییر اقلیم و نوع بارش‌ها ذخیره راندمان بارش‌ها کاهش پیدا کرد، بیان کرد: اکثر بارش‌ها متعلق به مناطق مرطوب نیست بلکه بیشتر به صورت رگباری و پراکنده رخ می‌دهد که باعث کاهش ذخیره آب در سطوح زیرین شده است.
عضوهیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری گفت: می‌توان تا حدودی وضعیت آب‌های زیرزمینی را بهبود بخشید و از کاهش منابع آب‌های زیرزمینی جلوگیری یا شیوه کشت و کار را تغییر دهیم که نیاز به مصرف کمتر شود.
بهمنیار تصریح کرد: اگربارش‌های بسیار زیاد صورت بگیرد و محصول هم در زمین باشد باعث از بین رفتن محصول و مواد آلی خاک شده که با چنین بارش‌هایی که در بعضی از نقاط مازندارن به 1200 میلیمتر می‌رسد نمی‌توان گفت که باران باعث از بین رفتن محصول و مواد آلی خاک شده است.
وی با بیان اینکه در ۶ ماهه دوم سال که با افزایش بارش‌ها روبه‌رو هستیم، می‌توان با مدیریت درست جلوی فرسایش خاک گرفته شود، اظهار کرد: با افزایش باران خاک‌های معدنی و مواد آلی در خاک از بین می‌رود اما با حفظ پوشش، مدیریت کردن اراضی شیب دار و زدن شخم‌های اصولی آب در خاک نفوذ کرده و قطعاً جلوی فرسایش گرفته می‌شود.
عضوهیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری عواملی مانند گرمایش زیاد، قلیایی شدن خاک را یکی دیگر از موارد مهم فرسایش خاک دانست وافزود: وجود پوشش گیاهی در اقلیم مازندران باعث می‌شود تا قطرات باران هنگام برخورد انرژی خود را کاهش داده و آرام بر سطح زمین می‌افتد و فرصت نفوذ در خاک ایجاد می‌شود، در واقع وجود پوشش گیاهی جلوی خسارت احتمالی و فرسایش خاک را می‌گیرد.
گل‌دهی خارج از فصل بر مرکبات سال بعد تاثیر ندارد
حسین صادقی عضو هیئت علمی گروه باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه اگر بارندگی‌های پاییز بعد از یک تابستان خشک رخ دهد باعث گل دهی بی‌موقع مرکبات خواهد شد، اظهار کرد: گل دهی خارج از فصل طبیعتا برروی محصول سال بعد مرکبات تاثیر ندارد اما معمولا اوایل دی ماه فرایند گل دهی شروع می‌شود که درآن زمان درخت باید بدون محصول و آفت و دارای آب کافی در خاک شود.
وی تصریح کرد: بارش باران در فصل پاییز اگر بعد از خشکی تابستان رخ دهد در بعضی از مواقع باعث افزایش ترک خوردگی مرکبات می‌شود.
عضو هیئت علمی گروه باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری خاطر نشان کرد: درمرکبات رقمی مانند تامسون که به ترکیدگی حساس است اما آبیاری منظم در فصل رشد می‌تواند مانع از این موضوع شود.
صادقی از فواید بارندگی و تاثیر آن بر مرکبات گفت: وجود آب به اندازه کافی در خاک باعث درشت شدن و تازگی محصول می‌شود و اگر آب به اندازه کافی به محصول نرسد باعث کوچک ماندن آن است.
وی با اشاره به اینکه نرسیدن اکسیژن کافی به بافت گیاه حالت خفگی را به دنبال دارد، تصریح کرد: زمانی که خاک غرق آب باشد مثلاً طی دو روز حدود ۵۰ تا ۱۰۰ میلیمتر بارندگی رخ دهد و آب در خاک بایستد و امکان خروج نداشته باشد، با توجه به اینکه در فصل رشد قرار دارد، صدمه بسیار سنگینی به درخت، محصول و امکان ریزش آن را به همراه دارد.
عضو هیئت علمی گروه باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با بیان اینکه اگر باغداران آمادگی بارندگی را داشته باشند و خاک در آب نماند، برای درختان مفید است، ادامه داد: هرچند سرما و یخبندان مشکلاتی را به وجود می‌آورد اما از طرفی این سرما می‌تواند باعث از بین رفتن لار و مگس مدیترانه‌ای که افت خیلی جدی است، شود.
بهمنیار ضمن ابراز نگرانی از تولید بیش از حد رقم تامسون درمرکبات گفت: با توجه به اینکه این رقم از مرکبات قابلیت تبدیل ندارد و نمی‌توان در صنعت آبگیری از آن به دلیل تلخ شدن محصول استفاده کرد و به دلیل افزایش تولید این رقم، کاهش قیمت و مشکلات فراوان باید بازاریابی داخلی و خارجی صورت گیرد.
وی خاطرنشان کرد: توسعه بیش از اندازه نارنگی‌های پیش‌رس مزیت خود را از دست می‌دهد و در اوایل شهریور حجم بسیار بالای نارنگی باعث شده تا کسی خرید نکند و راهکار آن مدیریت جامع توسط نهادهای مسئول مانند سازمان جهادکشاورزی و استانداری را قبل از بروز مشکلات می‌طلبد./ایسنا