تابناک: محله های قدیمی و با صفای هماهنگ با طبیعت در گوشه و کنار کشور جای خود را به اماکنی با معماری یک شکل و بدون هویت داده است.
کد خبر: ۸۰۸۷
تاریخ انتشار: ۰۶ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۷:۳۷ 25 February 2015
به گزارش تابناک به نقل از ایرنا، معماری از شاخص های هویت و اصالت هر تمدن و فرهنگ قلمداد می شود و در گذشته هماهنگی کاملی با طبیعت و داشته های هر محل در گوشه و کنار جهان داشته است.

در یک قرن اخیر و با توسعه صنعت و شهرنشینی به تدریج در بسیاری نقاط جهان و از جمله در کشور ما ایران، هماهنگی میان معماری و طبیعت و حتی فرهنگ ملی از بین رفته و شهرهایی یک شکل بر اساس فرهنگ وارداتی ناشی از توسعه صنعتی شکل گرفته است.

در این میان در برخی کشورها مانند ایتالیا، یونان، روسیه تا حدودی وفاداری به تلفیق حظ بصری مدرن با عناصر هویت بخش ساختاری موجب درهم تنیدگی بافت مدرن شهری و تاریخی شده که علاوه بر دلپذیر ساختن فضای بصری آن برای شهروندان، در جذب گردشگر بین المللی نیز بسیار موثر است.

اما در کشور اسلامی و متمدن ایران غفلت از چنین ویژگی ها و مزایای منحصر به فردی تبدیل به یکی از آفت های شهر سازی شده و بی توجهی به آن در تعدد و رشد قارچ گونه سازه های نوین مشهود و هویداست.

مدرس معماری دانشگاه آزاد اسلامی معتقد است ادغام میراث فرهنگی با بخش گردشگری اشتباه بود چرا که باعث شدن تمرکز از روی مباحث میراث فرهنگی برداشته شده و بیشتر به سمت و سوی توسعه گردشگری متمایل شود.

احمد آقایی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اهمیت معماری کهن و اسلامی و ایرانی در دوران معاصر اضافه کرد: متاسفانه افراد مسئول و مدیرانی هم که به حوزه میراث فرهنگی، معماری و باستان شناسی وارد شدند اطلاع چندانی از معماری اصیل نداشته یا افرادی سیاسی بودند و به این مجموعه ضربه زدند.

وی خاطر نشان کرد: امروز شاهدیم در شهرهایی مانند یزد و اصفهان چیزی به نام معماری ایرانی دیگر وجود ندارد و حتی معماری اقلیمی همان محل هم دیگر دیده نمی شود.

به اعتقاد وی، انتخاب مصالح در معماری برای اقلیم خاص اصفهان چه در معماری داخلی و چه معماری داخلی ساختمان ها رنگ و بوی اصالت ندارند هر چند امروز تهیه آن مصالح بومی با مشکلات و هزینه بیشتری همراه است.

آقایی با بیان ابراز تاسف از معماری ساختمان های اداری و دولتی هم گفت: تنها ساختمان مرکزی بانک ملی و استانداری اصفهان تا حدودی به معماری ایرانی و بومی شباهت دارند.

این مدرس معماری دانشگاه دو عامل پول و منفعت مادی و مد را علت های دور شدن از معماری کهن عنوان کرد و افزود: فروش تراکم منجر به درآمدزایی می شود و از همین رو ساخت برج های بلند با معماری غربی به علت سود بیشتر دنبال شده و متاسفانه مردم هم آن را پذیرفته اند.

این محقق دانشگاهی با تاکید بر معماری بی هویت امروز مورد استفاده در کشورمان ادامه داد: یکی دیگر از دلائل بی توجهی به معماری ایرانی و اسلامی تدریس آکادمیک صرف در دانشگاهاست طوریکه دانشجو بعد از خروج از محیط علمی دیگر توجهی به آموخته های قبلی نداشته و بر اساس مد معماری روز کار می پذیرد.

رییس دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمیرم اصفهان افزود: برای بازگشت به هویت اصیل معماری به یک همت جمعی از سوی برخی سازمان ها مانند: راه و شهرسازی، شهرداری ها، مجلس شورای اسلامی و بویژه کمیسیون عمران و فرهنگی نیاز است.

این کارشناس دانشگاهی به بوم آور بودن مصالح ساخت و ساز معماری در قدیم اشاره کرد و گفت: معماری گذشته به گونه ای بود که احساس می شد سازه ها و بناها از دل طبیعت و بر حسب آب و هوای همان محل روییده است اما امروز این موضوع برعکس شده و محیط طبیعی را هم به هم زده است.

وی نمونه این بر هم زدن طبیعت را به کار بردن سازه سنگی ناهمخوان با طبیعت پارک تقرچه سمیرم عنوان کرد و افزود: نصب دکل های بزرگ برق در این فضاها اشتباه بوده و کل فضای طبیعی محل را تحت الشعاع قرار داده است.

نویسنده و محقق تاریخ و تمدن ملل اسلامی نیز گفت: معماری اسلامی و ایرانی سال های سال است فراموش و سرکوب شده و این از سوی هر شخص یا گروهی باشد خیانت به فرهنگ و تمدن ما ست.

محمد حسین ریاحی با اشاره به نوشته ها و یادداشت های متعدد خود نسبت به از دست رفتن هویت معماری کهن ایرانی افزود: بارها از این مسائل و موارد گفته ام و نوشته ام اما کسی توجهی نکرد و گوش شنوایی برای آن پیدا نشد.

وی خود سال ها در زمینه جغرافیای تاریخی جهان اسلامی در ادوار مختلف از جمله: آسیای میانه، شبه قاره، خاورمیانه، کشورهای عربی و شمال افریقا تحقیق کرده اظهار می کند: در برخی تمدن ها مانند عثمانی نیز شاهد افول معماری بودیم اما اعراب برخی بناها را هر چند نمادین حفظ کرده اند.

وی با تاکید بر هویت و قوام معماری اصفهان در ایران ادامه داد: آل بویه، سلجوقی، ایلخانی و صفویه دوران های طلایی معماری اصفهان بودند که با بی توجهی و بی تدبیری کمرنگ و کمرنگ تر شدند.

ریاحی افزود: معماری و ساخت و ساز اجداد و پدران ما همگی معنا و مفهوم داشت و از کوبه در، دالان، سکو، آویزه ها، نشیمن گاه، حوض، بستک، شیشه های رنگی و آینه ها تا بازارها و گذرهای هر محله به نوعی علاوه بر کاربرد اجتماعی کارایی فرهنگی، معنوی و روانی هم داشت.

این محقق تاریخ و تمدن ملل اسلامی ادامه داد: باید دولت، مجلس، شهرداری ها و تشکل های مردمی و مهندسی با محوریت وزارت راه و شهرسازی مجدانه برای بازیابی هویت معماری کهن ایرانی و اسلامی همت کنند.

این محقق اصفهانی با بیان اهمیت حفظ فرهنگ بومی و اعتقاد داشتن به هویت اصیل خاطر نشان کرد: مهندسان و معماران توانمند کشورمان باید در یک حرکت خودجوش و دلسوزانه با طراحی و هدایت به سمت معماری کهن ایرانی این گشایش را ایجاد کنند.

وی تاکید کرد: امروز خانه ها و آپارتمان هایی بدون طراحی خاص و هدفدار ساخته می شود که روحیه مردم را گرفته و خستگی و خمودگی ارمغان تلخ این سازه ها به روح و روان عموم است.

ریاحی بیان داشت: معماری سند هویت ارزنده یک ملت و تمدن است و ما باید برگردیم و ببینیم چه هویتی با چه پشتوانه ای داشته ایم که کسانی که در آن محیط و خانه ها بزرگ شده اند چه روحیه و جسم سالمی داشتند و امروزی ها به کدام سو می روند.

استاد دانشگاه اصفهان با تصریح بر تطابق فرهنگ ایرانی با آن معماری کهن ادامه داد: امروز دستشویی در کنار آشپزخانه و اتاق استراحت طراحی و ساخته می شود که قطع به یقین بیشتر امراض و بیماری های روحی و جسمی ناشی از همین عوامل به نظر ساده یا به اذعان برخی مدرن است.

وی افزود: ما امروز با فرهنگ و میراث کهن خودمان قهر کرده ایم و از درخت و باغچه و حوض ماهی محروم مانده ایم پس نباید انتظار داشته باشیم خلق و خویمان با اصالت ایرانی و اسلامیمان تطابق کند.

رییس سابق دانشگاه فرهنگ و هنر اصفهان گفت: غربی ها خودشان برای خودشان و فرهنگشان هستند و من مسلمان ایرانی نمی توانم خلق و خوی خود را با آن فرهنگ وفق بدهم و بنابراین از بسیاری از نعمت ها و روحیات متعالی و معنوی محروم می مانم.

ریاحی ابراز امیدواری کرد: همه با هم دست به دست هم بدهند و از رشد قارچ گونه سازه ها و ساختمان های بی هویت و صرفا تجمعی جلوگیری کنند تا ایران و اسلامی به فرهنگ و تمدن اصیل خود در معماری و ساخت و ساز بازگردد.

رییس شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید کرد: به منظور حفظ اصالت و هویت اسلامی و بومی اصفهان محدودیت هایی برای ساخت و سازهای بی هویت و غربی در نظر خواهیم گرفت.

رضا امینی با اشاره به اهمیت حفظ و احیای هویت معماری اسلامی و ایرانی اظهار کرد: طراحی و معماری هر منطقه به گونه ای است که بر اساس بوم هر منطقه در دوره های تاریخی و با توجه به اصالت محلی در قالب طرح های تفصیلی تعریف و تصویب می شود.

به گفته این مسئول، در سایر کشورها نیز نیازهای هر منطقه را بر اساس موقعیت و هویت آن محل در قالب شهر پیش بینی کرده و برای آن سرانه ای تعریف می کنند.

امینی ادامه داد: بر اساس همین ظرفیت ها و مطالعه قبلی برای نقاط متخلف شهر سهم ساخت و و ساز و ارتفاعات نیز مشخص می شود.

وی دو متولی این امر را وزارت راه و شهرسازی و وزارت کشور عنوان کرد و گفت: یک حلقه واسطه بین این دو وزارت بدون هیچ ذهنیت قبلی ضرورت ها و نیازهای شهر را پیش بینی و مشخص می کنند.

رییس شورای اسلامی شهر اصفهان خاطر نشان کرد: مجرای قانون برای نوع معماری را ما تعریف نمی کنیم بلکه وزارتخانه و سپس مشاورانی که انتخاب می شوند این مسائل را دنبال می کنند.

امینی تصریح کرد: باید رویکرد های معماری اسلامی و ایرانی را به مشاوران بگویند تا بعد از ابلاغ و تصویب به سایر شهرها با توجه به اقلیم بومی و فرهنگ هر منطقه اقدام شود.

وی با تاکید بر اینکه رعایت رویکرد اسلامی در معماری ضروری و لازم است اضافه کرد: نباید اجازه دهیم مصالح بومی و اصالت شهر و دیار خودمان مخدوش شود و به سبک غربی بگراید.

رییس شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه اداره سیما و منظر شهری شهرداری اصفهان این موارد را پیگیری می کند افزود: در کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر نیز محدودیت هایی برای ساخت و سازهای بی هویت و غربی ایجاد می کنیم.
منبع: تابناک
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار