به گزارش تابناک اصفهان، عصر
فرا ارتباطی حاضر، فرصت خوبی برای شبکه های مجازی و تلویزیون ها و رادیو
ها به عنوان رسانه های نویت ایجاد کرده است، از همین رو رسانه های سنتی مثل
روزنامه و کتاب بسیاری از مخاطبین خود را از دست داده اند، البته این به
معنای حذف آن ها از جامعه نیست. به هر حال در این عصر نیز عده ای صبح به
صبح از خواب که بیدار شدند، طبق عادت به دکه روزنامه فروشی می روند و
روزنامه مورد علاقه خود را خریداری می کنند.
در کنار آن روزنامه ها هم در راستای رسالت های خود به اطلاع رسانی و تحلیل در فضای رسانه ای موجود می پردازند.
با توجه به این مسئله سایت خبری تحلیلی تابناک اصفهان، هر روز مهم ترین گزار ش یا اتفاق روزنامه های اصفهان را در اختیار مخاطبین می گذارد، تا از این مسائل با خبر باشند.روزنامه اصفهان امروز در شماره امروز خود به مسئله تماشاخانه های محلی تئاتر در اصفهان پرداخته است و این موضوع را با توجه به ظرفیت های فرهنگی و هنری اصفهان مورد نقد و بررسی قرار داده است.
اواخر اسفند ماه سال 93 بود که محمد قطبی مدیر کل اداره ارشاد اصفهان در آن زمان در جمع خبرنگاران در ارتباط با اقدامات اداره ارشاد برای توسعه هنر تئاتر در اصفهان گفت: باید به این نکته دقت کنیم که تئاتر همیشه با جمعیت ۷۰۰ نفری قابلیت اجرایی ندارد و برای برخی از انواع نمایش همچون تئاتر تجربی و برخی نمایشهای تعاملی سالن ۵۰ نفری کافی است. وی در این مراسم گفت: رقمهای اجاره اغلب سالنهای تئاتر شهر اصفهان بسیار سنگین است و به صرف کارگردان نیست. از سوی دیگر سالن کوچک نیز برای تئاتر در اصفهان نداریم. قطبی در ادامه از تدوین آییننامه تاسیس تماشاخانههای محلی در اصفهان و تهیه تفاهمنامهای با کمیسیون فرهنگی شورای شهر اصفهان در این زمینه خبر داد. وی با اشاره به اینکه به شهرداری پیشنهاد دادهایم که برای تجهیز حداقل ۲۰ تماشاخانه محلی در نقاط مختلف شهر همکاری و حداقل ۵۰ درصد هزینه آنها را که رقم بسیار ناچیزی است تامین کند، ادامه داد: برای این تماشاخانهها یک فضای ۵۰ مترمربعی با امکانات اولیه نمایش کافی است.
فرصت تماشاي تئاتر براي بيش از 100 نفر در هر اجراقطبی بیان داشت: نمایشهای برخی سالنهای تئاتر به دلیل بعد مسافت مورد استقبال چندانی قرار نمیگیرد که ساخت تماشاخانه محلی در نقاط مختلف شهر باعث میشود تا استقبال محلی از تئاتر بیشتر شود، ضمن اینکه زمان اجرای تئاتر نیز محدود به ۱۰ روز نشده و میتواند یک تا دو ماه تداوم پیدا کند. اما با توجه به اینکه در آن زمان حرف و حدیثهای زیادی در رابطه با تغییر ریاست اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان زده میشد این موضوع به درستی دنبال نشد تا انتظارها برای رخداد این جریان و تصویب قانونهای تازه، تا زمان روی کار آمدن حبیبرضا ارزانی مدیر کل جدید اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه یابد. اردیبهشتماه امسال و در جشن آیین روز جهانی تئاتر در اصفهان معاون توسعهمنابعانسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به طرح راه اندازی تماشاخانههای محلی، اظهارکرد: راه اندازی تماشاخانههای محلی به منظور ایجاد بستر برای رشد و توسعه تئاتر در کشور مصوب شده که این فضاهای هنری راه اندازی میشود. وی اضافه کرد: این مجموعه کوچک نمایشی که در فضای 110 متر مربعی هر محله ایجاد میشود فرصتی برای اجرای تئاتر و تماشای آن برای بیش از 100 نفر را در هر اجرا فراهم میکند، ولی معاون امور هنري و سينماي اداره فرهنگ و ارشاد استان اصفهان در اين رابطه بر طبق شيوهنامه گفت: تماشاخانه محلي به مكاني اطلاق ميشود كه به منظور تمرين و اجراي نمايش و نمايشنامه خواني استفاده شده و داراي پروانه تاسيس و فعاليت اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان اصفهان و تابع قوانين و مقررات اماكن عمومي باشد. علي آقاييانزاده ادامه داد: بر طبق اين شيوهنامه اين فضا به جز دارا بودن مساحت مورد نظر بايد شامل پلاتو و ارتفاع مناسب، سالن انتظار، دفتر اداري و امكانات مورد نياز اوليه باشد. همچنين حداقل ظرفيت سالن 50 نفر و حداكثر 100 نفر باشد. داشتن ورودي مناسب، مناسب بودن از نظر امكانات صدا و اكوستيك برخي از شرايط اختصاصي اين شيوه نامه است. وي در رابطه با پيشبرد اين طرح گفت: ما شيوه نامه «تماشاخانه هاي محلي» را به كليه شهرستانها ابلاغ كرديم ولي تا الان 5/4 درخواست بيشتر نسبت به آن به دستمان نرسيده است كه احتمالا يكي، دو درخواست رسيده اجرايي شود. البته درخواستها هنوز در دست بررسي است، اما بيش از اين متقاضي وجود نداشته است!
استفاده از پلاتو آموزشگاهها به شكل فعلي به تئاتر حرفهاي ضربه ميزندسرپرست گروه تئاتر جلفا در اين باره گفت: بهطور كلي با ايده وجود چنين فضاهاي موافقم ولي فكر ميكنم حتما بايد استانداردي براي آن وجود داشته باشد. استانداردهايي مانند اينكه سالن مورد نظر حداقل گنجايش براي اجراي يك تئاتر را داشته باشد. مثلا سالن موزه خط واقعا براي اجراي تئاتر مناسب نيست، زيرا سالن تئاتر حداقل بايد گنجايش 70، 80 تماشاگر را داشته باشد. علاوه بر اينكه داراي صحنهاي داشته باشد كه قابليت تصويرسازي و تركيببندي را داشته و كارگرداني در آن دچار خدشه نشود. اسماعيل موحدي ادامه داد: من فكر ميكنم با توجه به نياز سالنهاي بلك باكس در اصفهان اگر اين تماشاخانه ها چنين قابليتهايي داشته باشند خيلي ميتوانند مفيد باشند و حتي كمكم به شكل گرفتن جريان تئاتر خصوصي كمك كنند. اسماعيل موحدي همچنين درباره استفاده از پلاتو آموزشگاههاي تئاتر گفت: پلاتوي آموزشگاه ما براي اجراهاي هنرجويان مناسب است ولي بيشتر از آن را نميتواند جوابگو باشد. من فكر ميكنم اگر قرار باشد از پلاتوها با همين سر و شكل فعلي استفاده شود حتي ميتواند به تئاتر حرفهاي ضربه هم بزند، بنابراين ايجاد استانداردها و ارائه ساز و كار براي وجود چنين سالنهايي يك اصل است. همان طور كه رشد قارچگونه چنين سالنهايي در تهران خيليها را با اين نگراني مواجه كرده كه در آينده قرار است چه اتفاقي براي تئاتر بيفتد.
تماشاخانهها ميتوانند به تداوم اجراي تئاتر كمك كنندپيمان كريمي ديگر كارگردان تئاتر اصفهان نيز معتقد است: اين طرح در نگاه اول اتفاق خوبي است اما درعمل احساس ميكنم ما با نوعي شتابزدگي نه به لحاظ زمان بلكه به صرف پيشنهادي كه ميخواهد حتما عملي شود، مواجهيم. او ادامه داد: من چندان به آينده اين طرح خوش بين نيستم زيرا اختصاص دادن فضا به آن خيلي ساده نيست و شايد در نهايت چند نفر كه در آموزشگاه و پلاتو خود اجرا داشته باشند آن را عملي كنند كه آن هم خودش شرايط خاصي دارد. وي افزود: البته اگر اجراي اين طرح به سمتي پيش مي رفت كه بخش خصوصي در آن سرمايه گذاري كند، شايد اوضاع كمي بهتر ميشد و شايد الان در اصفهان هم مثل تهران اجراي اين نوع تئاتر كمي روال شده بود ولي كسي در اصفهان جايي را براي چنين موضوعي اجاره نمي كند. كريمي با اشاره به اوضاع بد تالار فرشچيان گفت: اين سالن در حال حاضر شرايطي دارد كه اصلا به تئاتر كمك نميكند و با وجود اينكه در حال حاضر 4 ماه از سال گذشته هنوز تكليف آن معلوم نيست. كريمي اضافه كرد: شايد من تنها كسي بودم كه در مدت اين سه سال واگذاري در فرشچيان اجراي تئاتر داشتم ولي هر سال با اين مسئله مواجه ميشدم كه در اواسط اجرا 2، 3 روز سالن در اختيار يك گروه موسيقي براي اجراي كنسرت و يا برگزاري جنگ و مراسمهاي مختلف قرار بگيرد و اجرا چند روزي خيلي راحت تعطيل شود. وي افزود: به نظرم از زماني كه بخش خصوصي وارد فضا شده است در حال صدمه زدن به تئاتر است. ما بايد يادمان باشد كه اصفهان هنوز كه هنوز است تماشاگراني دارد كه براي نخستين بار به ديدن تئاتر ميروند و طبيعتا تدوام اجراي تئاتر در چنين محلهايي مثل تماشاخانهها و سالنهاي ديگر نقش مهم و تاثير خوبي در جذب آنها خواهد داشت. اين كارگردان در پايان افزود: همان طور كه گفتم اجراي چنين طرحي به طور كلي به نظرم اتفاق خوبي است، خصوصا در شرايطي كه امكان اجراي طولاني مدت نمايشها وجود ندارد، مثلا من دوست داشتم كار آخرم 2 ماه اجرا داشته باشد ولي چنين چيزي امكان پذير نبود. پس در شرايطي كه به جز تالار هنر سالن ديگري براي اجرا وجود ندارد اين تماشاخانهها بسيار ميتواند كمك كننده باشد زيرا حداقل مخاطب را با تئاتر آشنا ميكند، علاوه بر اينكه شايد با اين تماشاخانهها تعدادي از بچهها هم بتوانند آرام آرام از طريق تئاتر امرار معاش كنند.
تاسيس تماشاخانههاي محلي ساز و كاري ندارداما امید نیاز کارگردان تئاتر اصفهان در این رابطه معتقد است: من با عنوان تماشاخانههاي محلي به طور كلي مشكل دارم. ما نميتوانيم در هر محله تماشاخانه داشته باشيم و از پس مخارجاش برآييم؟ وی ادامه داد: هر چند كه فكر ميكنم اين اتفاق به طور كلي اتفاق خوبي است ولي ساز و كاري ندارد و نياز است كه براي اجرايي كردن آن ساز و كاري انديشيد، در غير اينصورت مثل زماني خواهد شد كه يك محصول را بدون رويه، كارشناسي و تفكر صحيح توليد ميكنيم، نیاز افزود: من فكر ميكنم اصفهان هنوز در مبحث هنرهاي نمايشي به بلوغ نرسيده و متاسفانه امور آن ملوك الطوايفي اداره ميشود. به همين دليل بايد خيلي آرام و با دقت پيش رفت مثلا در اجرايي كردن چنين طرحي ابتدا با 3 یا 4 سالن از سوي هنرمندان تاثيرگذارتر آغاز كرد و آرام آرام آن را توسعه داد. از تجربه تهران و حتي ديگر كشورها هم نبايد غافل شد. تجربه اجراي تئاتر در تماشاخانه سه نقطه، مشايخي و ... تجارب بدي نبوده و به هر حال به برقراري تئاتر كمك كرده است. اين كارگردان با توجه به تجربه حضورش در كشورهاي ديگر براي اجراي تئاتر در مورد نگرش آنها به اين سالنها گفت: تنوع سالن و محل اجراي تئاتر در كشورهاي ديگر قابل توجه است. مثلا در كلن آلمان محلي به نام كمديا تئاتر وجود دارد كه قبلا ايستگاه آتش نشاني بوده اما الان به سالن تئاتر تبديل شده است. يا مثلا واگنی دارند كه قبلا ايستگاه راه آهن بوده و الان محل اجراي تئاتر شده است. اين تجربه در استفاده از ايستگاه آب و فاضلاب و ...هم اتفاق افتاده است، اما به جز اين تغيير كاربري و داشتن سالنهاي اصلي آنها سالنهاي كوچكي با تمام امكانات هم دارند كه با داشتن صندليهاي متحرك، بهترين امكانات صوت و صدا براي اجراي تئاترهاي كوچك ساخته شدهاند. مسئلهاي كه نبايد به آن بيتوجه بود، اين است كه رويكرد آنها در ساخت چنين سالنهايي با ما متفاوت است و به علت كمبود سالن به سوي ساخت و استفاده از اين سالنها نرفتهاند ولي ما با رويكرد نداشتن و كمبود سالن ميخواهيم از اين فضا استفاده كنيم.
تاييديهاي كه ارگانهاي مربوطه از آن بيخبرند!وي همچنين در رابطه با نوع آثار اجرايي در چنين سالنهايي گفت: به نظرم كارگردان بايد به اين موضوع توجه داشته باشد كه نميتوان هر اثري را در چنين فضايي اجرا كرد. تئاتر يعني جايي براي اجرا و اين تماشاخانهها جاهاي كوچكي براي اجرا هستند. بنابراين بايد كارهايي نه فقط مينيمال بلكه آثاري كه به لحاظ موضوع و ... نباید از بین بروند را در چنين جاهايي اجرا كرد. نياز اضافه كرد: مديريت اين سالنها هم مسئلهاي مهم است. ايجاد رقابت سالم بين تماشاخانههاي محلي بايد مورد توجه باشد. اينكه تئاتري كه اجرا مي شود بتواند در تماشاخانههاي مختلف بچرخد تا با توجه به تعداد محدود مخاطبان به درآمدزايي برسد. بنابراين كارگردان ها بايد از تئاتر كوچك شناخت كافي داشته باشند. وي ادامه داد: يكي از مشكلات مشخصي كه ما در رابطه با تماشاخانههاي محلي با آن مواجه هستيم اين است كه براي گرفتن پروانه تاسیس به نقل از اداره ارشاد ما باید از شهرداری، آتشنشانی و... هم تاییدیه بگیریم اما ارگانهای مذکور اصلا از ماجرا مطلع نيستند و نميدانند چه چيزي را بايد تاييد كنند! اين كارگردان شناخته شده تئاتر كودك و نوجوان ادامه داد: سالهاست كه ما ميگوييم سالن تئاتر در اصفهان كم داريم و ميخواهيم يك سالن در بزرگراه شهيد كشوري اضافه كنيم اما به جز روند بسيار كند آن، اين موضوع مگر جز اين است كه راه اندازي سالني در آنجا باعث تبعيد تئاتر و عدم دسترسي آسان مخاطبان به آن مي شود كه خود مشكلات ديگري را به دنبال خواهد داشت. وي در پايان گفت: متاسفانه تئاتر جز دغدغههاي اصلي ما نيست. البته مهجور ماندن تئاتر فقط مشكل ما در ايران نيست، چون در ديگر كشورها هم تئاتر مهجور است و اين درد مشترك آن در كل دنياست كه ما در يكي از فاجعهترين شرايطاش به سر ميبريم.
شرايطي كه در آن براي يك شب اجراي تئاتر در تالار وحدت تهران بايد شبي ۵ ميليون يا در تالار حافظ شبي ۲ ميليون تومان هزينه كرد! انگار مسئولين ما نميدانند كه تئاتر مثل سينما يا كنسرت يك تجارت نيست و فكر ميكنند با خصوصيسازي ميتوان آن را سر و سامان داد، در حالي كه با توجه به ويژگيهاي خاص هنر تئاتر اصلا نبايد مثل فيلم يا موسيقي به آن نگاه كرد! اصلا من اين روزها به عنوان يك تئاتري ميخواهم مغازه ساندويچ فروشي باز كنم، چشم مسئولان روشن! اميدوارم تئاترهاي اجرايي در تماشاخانههاي محلي، فست فودي نباشد!