اشاره: همیشه وقتی خبری برای صفحه فرهنگی پیدا نمی‌کنیم به سراغ گیلانی‌ها می‌رویم؛ انگار تعطیل شدن اتفاقات فرهنگی و دغدغه هنری در اخلاق مردم این استان نباشد، همیشه اتفاقی هست تا ما خبرگویش باشیم. اما هرگز گزارشی درباره هنرمندان عزیز این سرزمین رویایی ننوشتم و حالا به بهانه نشست خبری بررسی چالش‌های هنرمندان که در این استان برگزار شده، دارم واژه ردیف می‌کنم. اصلا همین خودش نشانه فرهنگ و هنردوست بودن این آدم‌های شیرین‌لهجه است؛ در میان آشفتگی این روزها که گم کرده‌ایم که هستیم و چرا، آن‌ها چالش‌های هنرمندان را بررسی می‌کنند و این قشر از جامعه را مثل بقیه نقاط کشور به هر بهانه‌ای از یاد نمی‌برند.
نشست خبری با موضوع بررسی چالش‌های هنرمندان گیلانی به‌ویژه فعالان حوزه موسیقی در رشت برگزار شد. این نشست توسط انجمن موسیقی گیلان با حضور معاون هنری و سینمایی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان، فعالان حوزه موسیقی استان و اصحاب رسانه در رشت برگزار شد و چالش‌ها و مشکلات هنرمندان و فعالان فرهنگی استان مورد بررسی قرار گرفت.
«سید امیر مصباح»، معاون هنری و سینمایی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان در نشست خبری انجمن موسیقی گیلان به ظرفیت انجمن‌های هنری در استان گیلان اشاره می‌کند و بعد می‌رود به سراغ راه‌اندازی موزه هنرهای معاصر که مدت زیادی است در استان گیلان مطرح می‌شود: امیدواریم شاهد اتفاقات خوبی در این حوزه باشیم و آثار شاخص این استان در یک موزه برای مخاطب عرضه شود. البته انتظار داریم که در وهله نخست، آثار حفظ شود.
در حالی که در بسیاری از استان‌های کشور، مدیران فرهنگی به مساله بیمه کامل و مناسب زندگی هنرمندان و اهالی فرهنگ به چشم یک خیال یا شوخی می‌نگرند، مصباح آن را یک مساله جدی می‌داند و مطرح می‌کند: متاسفانه یکی از مشکلاتی که در کشورمان زیاد شاهد آن هستیم این است که در شرایط بحرانی وعدههایی از سوی برخی مسوولان داده می‌شود اما عملی نمی‌شود. در استان گیلان نیز با وجود اینکه تلاش بسیاری برای رفع مشکلات بیمه هنرمندان شد و بارها با تهران نامه‌نگاری کردیم، باز هم وعدههایی از سوی مسوولان در تهران داده شد که عملی نشد.
معاون هنری و سینمایی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان به معیشت هنرمندان در اوضاع فعلی اشاره می‌کند تا بدانند از یاد مسوولان فرهنگی استان نرفته‌اند: فعالان حوزه فرهنگی در کشور، شاید تنها مشاغلی باشند که به‌دلیل شیوع کرونا، فعالیت‌شان کاملا قطع شد و مشکلاتشان تنها با وام 12 درصدی حل نمی‌شود و نیازمند نگاه حمایتی ویژه‌تر هستند.
او درباره این مساله ادامه می‌دهد: برخی وام‌ها و تسهیلات نیز به واسطه تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا تعطیل شد، لذا از تمامی بانک‌ها که به هنرمندان وام دادند به‌ویژه «صندوق کارآفرینی امید» انتظار داریم که برای پرداخت اقساط به هنرمندان مهلت لازم دهند.
این مسوول با اشاره به ضرورت اعمال نظارت صحیح بر آموزشگاه‌های هنری و تلاش برای رفع کمبودها و تامین اعتبارات تصریح کرد: در برخی قوانین نیازمند بازنگری و به‌روزرسانی هستیم و باید برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شود تا هنرمندان و جوانانی که در عرصه هنر فعالیت می‌کنند، به‌درستی مدیریت شوند.
در ادامه این نشست، رییس انجمن موسیقی استان گیلان با اشاره به پیشینه هنر موسیقی در گیلان می‌گوید: این استان دارای پتانسیل‌های بسیار مهمی در حوزه فرهنگ، هنر و موسیقی است و حتی دوره شکوفایی هم داشته که پس از آن چند مرکز آموزشی موسیقی در رودسر، لاهیجان، صومعه‌سرا و بندرانزلی تاسیس شد.
«محمدرضا صفرپور» درباره پتانسیل مردم نقاط مختلف گیلان می‌گوید: هریک از نواحی استان گیلان در حوزه موسیقی دارای توانمندی‌ها و پتانسیل‌های خاص خودشان هستند؛ از جمله موسیقی گالش، تالش، موسیقی محلی و تعزیه که در نواحی مختلف شاهد آن بودیم. این تنوع هنری نشان‌دهنده اهمیت فوق‌العاده این هنر است و نیاز بود که توسط یک مجموعه رسمی و پیگیر، بیشتر مورد توجه باشد.
او همچنین در سخنانش به ضرورت تشکیل کانون‌های تخصصی موسیقی اشاره می‌کند: تشکیل کانون‌های تخصصی موسیقی یکی از اهداف بود تا اهالی متخصص حوزه موسیقی در گیلان گرد هم جمع شوند و پتانسیل‌سنجی شود و نیازمندی‌ها مورد سنجش قرار گیرد و به‌نوعی یک همگرایی بین متخصصان این حوزه ایجاد شود.
رییس انجمن موسیقی استان گیلان به لزوم ساماندهی اوضاع آموزشی و نظارت بر آموزشگاه‌های موسیقی اشاره کرده و می‌گوید: بیش از 100 آموزشگاه موسیقی در گیلان فعالیت دارند، اما امکان نظارت وجود ندارد؛ اینکه یک آموزشگاه موسیقی با چه رفتاری در حال ارایه آموزش در این حوزه است و چه معلمانی در اختیار دارد، بسیار مهم است.
صفرپور با اشاره به اهمیت آموزش در همه هنرها خاطرنشان می‌کند: بعضی افراد به‌سبب قرار نگرفتن در سامانه آموزشی مناسب نتوانستند کارایی خوبی از خود در حوزه هنر نشان دهند و برخی نیز بعد از دو سال تازه متوجه می‌شوند که وقت خود را هدر دادند و آموزش‌ها مناسب نبود. باید این اوضاع تغییر کند.
وی درباره قواعد برخورد با هنرجویان در آموزشگاه‌ها می‌گوید: برخی آموزشگاه‌ها به‌طور ناخودآگاه به هنرجویان اجازه شرکت در مسترکلاس را نمی‌دهند و این تاثیر خوبی ندارد. انجمن موسیقی برای این قضیه راهکار دارد و راهکار این است که تفاهمی ایجاد شود تا منافع حرفه‌ای آموزشگاه‌ها در خطر نباشد و تولیت مسترکلاس‌ها را نیز عهده دار شویم تا شاهد شرکت انبوهی از هنرجویان در این کلاس‌ها باشیم.
صفرپور با اشاره به ضرورت برنامه‌ریزی برای تعلیم افراد و بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و کارایی آنان در مواقع لازم ابراز داشت: پیشنهاد می‌کنیم تفاهم‌نامه‌ای بین وزارت کار و وزارت ارشاد در حوزه انجمن صنفی و موسیقی منعقد شود زیرا انجمن صنفی هنوز نتوانسته هویت حقوقی داشته باشد و آموزشگاه‌داران و معلمان موسیقی نیز به‌عنوان شغل شناخته نشدند.
رییس انجمن موسیقی استان گیلان به ضرورت حل مشکلات بیمه هنرمندان اشاره کرد و گفت: سازمان تامین اجتماعی اعلام کرده که آمادگی لازم برای ارایه خدمات به هنرمندان را دارد اما سوال این‌جاست که چطور خانه موسیقی به دادن چنین خدماتی به هنرمندان امتناع کرده است.
صفرپور با اشاره به مشکلات حوزه آموزشی خاطرنشان می‌کند: بخش آموزش در خطر بوده و همچنان دچار دگرگونی است تا جایی‌که هنرجو به‌راحتی استاد خود را تهدید می‌کند. اگر مسوولان به این بخش توجه نکنند، طبیعتا شاهد مشکلات بیشتری خواهیم بود.
رییس شورای اسلامی شهر رشت نیز در این نشست شرکت داشته و به موزه هنرهای معاصر در گیلان اشاره می‌کند: این موضوع سال‌هاست که در گیلان مطرح می‌شود. شهرهای دیگر در این حوزه پیشگام بودند اما اختصاص این موزه در رشت به‌دلیل خوش نیامدنش به برخی ذایقه‌ها به سرانجام نرسید و ما نیز هر دفعه که پیگیر این ماجرا شدیم، به در بسته خوردیم یا در دقایق آخر ملاحظاتی مطرح شد که جلوی پیشرفت کار را گرفت.
«رضا رسولی» پیشینه فرهنگی و هنری گیلان را مورد اشاره قرار داد و بیان کرد: این پیشنیه ایجاب می‌کند که بهترین و ارزشمندترین ساختمان این شهر را به موزه هنرهای معاصر اختصاص دهیم اما امیدوارم در ساختمانی مانند کلاه‌فرنگی این کار آغاز شود و پس از دریافت آثار و برطرف شدن نگرانی‌ها، جای بهتری را به موزه اختصاص دهیم.
در ادامه این جلسه معاون هنری و سینمایی ارشاد گیلان با اشاره به پتانسیل و پیشینه غنی این استان در موسیقی نواحی، گفت: متاسفانه امروز با موسیقی فاخر و اصیل ایرانی فرسنگ‌ها فاصله داریم.
مصباح با بیان اینکه یکی از رسالت‌های انجمن‌های هنری فعالیت در بخش‌هایی کمتر دیده شده و یا مغفول مانده است، اشاره می‌کند: متاسفانه گیلان دارای شرایطی است که مدیریت فرهنگی در آن سخت است.
واضح است که مدیریت شرایط فرهنگی، امروز در این جامعه بحران‌زده و پر از فاصله میان افکار و آرزوها بسیار سخت است، چراکه برای مدیریت مجموعه‌ای از آدم‌ها، شرط اول نزدیک کردن دل‌های آنان به یکدیگر و پیوسته کردن خواسته‌هاشان است. با این وجود، حالا که بی عنایت به سلامت مردمان، مجوز بسیاری تجمعات داده شد، بد نیست این رسم به استان‌های دیگر به‌خصوص مازندران و گلستان هم بیاید که همچون مسوولان گیلان، مسوولان فرهنگی این استان‌ها هم در برابر مردم اهل هنر و فرهنگ بایستند و درباره کمبودها و مشکلات پاسخگو باشند.