اصفهان تشنه؛ روایت بحران آب و ضرورت مشارکت همگانی
به گزارش خبرنگار تابناک از استان اصفهان، اصفهان این روزها با تهدید جدی آب روبرو است و شهروندان با همه وجود نگران آینده شهر و بی آبی هستند. شهری که زمانی رودی به نام زایندهرود برایش نماد زندگی و حیات بود، امروز با حجم مخزن کم این سد و فشار فزاینده بر منابع آبیاش روبروست. وضعیت به گونهای است که مسئولان بارها هشدار دادهاند: بدون مشارکت مردمی، عبور از این بحران دشوار خواهد بود. دلایل این بی آبی تا کنون بارها و بارها بیان شه است و حالا گویا کارد به استخوان رسیده است. در شرایطی که مصرف صنایع و کشاورزی همچنان قابل قیاس با مصرف شرب و شهروندان برای مصارف نیست ولیکن همچنان توصیه ها در مورد کاهش مصرف شهروندان در دستور کار است.
با این وجود و برای اینکه بار دیگر علل بی آبی های روز افزون را مورد بررسی قرار دهیم به دلایل آن اشاره موردی می کنیم. اگر از خشکسالی به عنوان عامل اصلی وضعیت فعلی عبور کنیم:
کاهش شدید ذخایر آب و ناتوانی مخزن سد زایندهرود در تأمین حجم کافی آب؛ افزایش مصرف خانگی و فشار مضاعف بر منابع آب شرب؛ سهم بالای بخش صنعت و کشاورزی در مصرف، که با سهم پایین بهرهوری همراه شده است؛ فرسودگی زیرساختها، تأخیر در طرحهای انتقال آب و محدودیت منابع جایگزین از مهمترین دلایل این وضعیت هستند.
11 درصد آب پشت سد موجود است
شیشه فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در خصوص وضعیت ذخایر و منابع می گوید: تنها ۱۱ درصد سد زاینده رود آب دارد که این راستا برنامههای عملیاتی برای صرفهجویی در مصارف آب در تمام بخشها از جمله شرب، صنعت و فضای سبز تدوین و برای اجرا به بخشهای ذیربط ابلاغ شده است.
باز هم کمتر مصرف کنید
در بخش مصرف خانگی، استان اصفهان با میانگین سرانه مصرف حدود ۱۷۰ لیتر در شبانهروز برای هر نفر گزارش شده است؛ این عدد تقریباً ۲۵ لیتر کمتر از میانگین کشوری است، همچنین اعلام شده که مصرف آب خانگی در استان، طی مدتی حدود ۱۵ درصد افزایش یافته است. در بخش کشاورزی نیز یکی از دادهها میگوید: حدود ۷۵ درصد منابع آب استان به بخش کشاورزی اختصاص دارد.
نقل قولهای نا امید کننده مسوولان، اقدام اجرایی چیست؟!
اخیراً مهدی جمالینژاد، استاندار استان، در نشستی پیرامون مسئله آب اظهار کرد: «اگر مصرف فعلی ادامه یابد، ممکن است در بهمنماه تأمین آب شرب با مشکل مواجه شود.» و محمد نورصالحی، رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان، به اختلاف بین ورودی و خروجی آب از سد زایندهرود اشاره کرد و گفت: «برای رسیدن به حداقل ۱۲ مترمکعب بر ثانیه به تصفیهخانه آب شرب، باید حدود ۳۰ مترمکعب بر ثانیه از سد رها شود؛ اما بین ۱۵ تا ۱۸ مترمکعب آن در مسیر برداشت میشود.»
از سوی دیگر، دکتر زهرا ناظمی، کارشناس محیط زیست، با تأکید بر نقش رفتار شهروندان، بیان کرد: «آب شرب امروز فقط یک دغدغه زیستمحیطی نیست، بلکه تبدیل به مسئلهای اجتماعی شده است. اعتماد عمومی، آموزش شهروندی و احساس مسئولیت جمعی، سه مؤلفهای هستند که می توانند در کنار مدیریت فنی به پایداری منابع کمک کنند.»
وضعیت بحرانی است؟!
بحران آب آشامیدنی در استان اصفهان دیگر صرفاً یک هشدار نیست؛ وقتی حجم مخزن اصلی کمتر از یک سوم ظرفیت شده و مصارف خانگی و کشاورزی هردو فشار وارد میکنند، وضعیت اضطراری شکل میگیرد. اما نکته مهم این است که بخشی از راهحل در دست مردم است، وقتی هر شهروند، هر خانواده و هر واحد مشترک سهم خود را جدی بگیرد، میتوان امید داشت که از تنگنا عبور کنیم. آنچه بر عهده مسوولان است و همچنان در آن مسیر اقدام جدی و درست برای عبور از بحران صورت نمی گیرد مشخص است که این موضوع می تواند آسیبی جدی به کلانشهر اصفهان و شهروندانش وارد آورد. از سوی دیگر شهروندان نیز همچنان می توانند با کاهش مصرف آب و مدیریت منابع گامی در راستای کمک به ایستادگی در برابر بحران بردارند که این اقدامات به شرح زیر است:
*کاهش مصرف خانگی: مثلاً هر نفر با صرفهجویی روزانه ۱۰ تا ۱۵ لیتر میتواند کمک کند تا فشار شبکه کاهش یابد.
* استفاده از تجهیزات کممصرف، تعمیر نشتیها، و پرهیز از مصارف غیرضروری مانند شستوشوی خودرو در ساعات گرما
* ارتقای فرهنگ مصرف: رسانهها، مدارس و نهادهای مردمی باید به آموزش درباره اهمیت آب بپردازند
* بازنگری در الگوی کشاورزی: کاهش کشتهای پرآببر، استفاده از روشهای نوین آبیاری، بهرهگیری از پساب تصفیهشده
* تقویت زیرساختها و اجرای پروژههای انتقال و ذخیرهسازی آب، با نگاه بلندمدت
اصفهان را چه می شود؟
در پایان بایستی به این موضوع اشاره کرد که اگر هر چه سریعتر به وضعیت آب اصفهان رسیدگی نشود شاید اقدامات بعدی برای نجات کافی یا به هنگام نباشد. آب فلات مرکزی ایران عزم جدی دولت، و همه ارکان مدیریتی و تلاش بی وقفه عوامل اجرایی را می خواهد تا با اتخاذ تصمیات درست و اجرای سریع آنها مرکز ایران را کمی از مرز تهدیدهای محیط زیستی دور کنند.
انتهای پیام/