تابناک رضوی: در یکصد سال اخیر، مشهد با چالش‌های بزرگی شامل رشد سریع شهرنشینی و مهاجرت‌های گسترده از روستاها و متعاقبا تمرکز جمعیت و فعالیت‌ها در شهر، کمبود مسکن، ترافیک نابسامان، بیکاری و فقر مواجه بوده است. با این حال، سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه در مشهد ناکارآمد بوده‌اند. اجرای ناقص طرح‌های توسعه، به تراکم بالا و ازدحام در بزرگراه‌ها و فاصله زیاد بین شهر و روستاها ی اطراف آن منجر شده است. همچنین، عدم مشارکت شهروندان در فرآیند توسعه و تصمیم‌گیری‌های مرتبط، موجب نادیده گرفته شدن نیازها و آراء آنها در سیاست‌گذاری شهری شده است.
با وجود این چالش‌ها، لازم است تا توسعه شهری مشهد بر اساس اصول پایداری، مشارکت اجتماعی فعّال، و برنامه‌ریزی دقیق انجام شود. اجرای طرح‌های جامع و هماهنگ، ایجاد فرصت‌های شغلی، و ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان از جمله اقداماتی است که می‌تواند به بهبود وضعیت شهر مشهد کمک کند. همچنین، ترکیب بین توسعه صنعتی و حفاظت از محیط‌زیست، و توسعه اقتصادی منطقه‌ای نیز نیازمند توجه و برنامه‌ریزی دقیق است تا شهر مشهد به عنوان یک نمونه موفق از توسعه شهری در ایران شناخته شود.
روند توسعه شهری مشهد یک نمونه ناروا و ناکارآمد از بی‌تدبیری شهری است. این شهر که یک زمانی به عنوان مقدس‌ترین مکان دینی و فرهنگی ایران شناخته می‌شد، به دلیل مشکلات جدی نظیرناپایداری سیستم حمل‌ونقل عمومی و ترافیک سنگین، به یک کابوس برای هر رهگذری تبدیل شده است.
کمبود مسکن علی رغم افزایش بی‌رویه ساخت‌وسازها، به افراد فرصتی برای یافتن مسکن مناسب نمی‌دهد. برعکس، مشهد تبدیل به محلی شده است که فقط برای تجار و مهاجران غیرقانونی جذاب است. عدم توجه به حفظ محیط زیست و کاهش فضای سبز در اثر ساخت‌وسازهای بی‌رویه، سبب تبدیل این شهر به شهری با هوای آلوده و منظری زشت و غیرجذاب شده است.
در نقصان توسعه برنامه‌ریزی شده و مدیریت موثر ، مشهد اکنون نمایی از بی‌نظمی و ناتوانی در مدیریت است. این شهر به دلیل بی‌توجهی به نیازهای اجتماعی و فرهنگی شهروندان و اولویت‌های یک توسعه پایدار ، اکنون بی‌هویت و بی‌روح به نظر می رسد و ممکن است در مسیر یک فروپاشی شهری قرار گیرد.
دکتر سید رضا حسینی - معمار
