ساماندهی استخر آبگرم «گاومیش گلی» در حالی در دستور کار است که برخی کارشناسان رعایت شکل و فرم اصیل و دست نبردن در ساختار سنتی این آبگرم را به دلیل جاذبه گردشگری تاکید دارند.
به گزارش خبرنگار مهر، در ۲۸ کیلومتری غرب اردبیل در دامنه کوه سبلان درست در منطقه ای که زمستان ها دمای زیر صفر درجه برای ساکنان آن دمای عادی تصور می شود استخر آب گرمی واقع شده است که نزدیک به ۵۰ درجه گرما دارد.
گاومیش گلی یکی از ۱۲ چشمه آب گرم شهرستان سرعین است که نزدیک به یک قرن از عمر احداث استخر آن می گذرد و به عنوان یکی از جاذبه های اصلی گردشگری شهر سرعین محسوب می شود.
در واقع یکی از مهمترین آبگرمهای این شهرستان آبگرم گاومیش گلی است که از جمله قدیمی ترین و پر آب ترین آبگرمهای کشور بوده و از نظر آبدهی و وسعت سر آمد آبگرمهای سرعین است که بر روی دره واقع شده و دارای استخری رو باز به مساحت ۴۰۰ متر با عمق ۱۳۰ سانتی متر است.
کارشناسان زمین شناسی مقدار متوسط آب دهی گاومیش گلی را ۸۵ لیتر در ثانیه برآورد کرده اند که از چند نقطه کف استخر با گاز خارج می شود و از مجرای ضلع شرقی به بیرون می رود.
دمای آب گاومیش گلی ۴۶ درجه سانتی گراد و آب آن ترش مزه بیرنگ و کمی بودار است که به علت مواد معدنی موجود در آن این طمع و بوی خاص را دارد. مواد معدنی موجود در این آبگرم معدنی نیز شامل آنیونهای کربنات، بیکربنات، کلروره، سولفات و کاتیونهای کلسیم، منیزیم، سدیم و پتایسم است.
فلسفه نامگذاری استخر آب گرم
هر کدام از چشمه های آبگرم سرعین نام های به خصوصی دارند که اغلب به استفاده و خاصیت درمانی آن چشمه و یا یک داستان مرتبط با آن بر می گردد. در واقع نامگذاری ها وقتی در کنار هم بررسی می شود به منزله بررسی بخشی از تاریخ رفته بر این شهر است.
نامگذاری گاومیش گلی به تعبیر قدیمی ها به نوع استفاده از آن بر می گشت. به طوریکه به عقیده برخی پیش از آنکه این استخر شکل کنونی را به خود بگیرد گاومیشها بعد از اینکه مقداری از حرارت آب کاسته شده و معتدل می شده از آن استفاده می کردند از این رو اهالی سرعین و به تبع آن دیگران از آن به نام آبگرم گاومیش گلی یعنی چشمه گاو میش ها نام برده اند.
استخر گاومیش گلی بر خلاف تغییرات ساختمان سایر آب های معدنی تا همین چند وقت پیش شکل سنتی خود را حفظ کرده بود و جزو آبهای گرم معدنی بود که با وجود اینکه بدنه جدید ساخت و ساز از جمله استخرهای مدرن، جکوزی، سونا و … به آن اضافه نشده بود اما در عین حال همواره صف طولانی مشتریان در هر ساعت از روز مشاهده می شد. و در واقع هر مراجعه کننده ای را به یاد گذشته های سرعین می انداخت.
بافت سنتی، جاذبه گردشگری استخر آب گرم
آبگرم گاومیش گلی استخری به طول ۲۵ متر و عرض ۱۷ متر داشته و اطراف آن را با دیواری بلند محصور کرده اند. اظهارات متفاوتی در احداث اولیه این دیوار در بین اهالی این منطقه مطرح است، بطوریکه به عقیده برخی این آبگرم در سال ۱۳۲۹ دیوار کشی و استخر کنونی ساخت شده است.
هر چند طرح بازسازی استخرهای آب گرم از سوی دستگاه های متولی آغاز شده است اما بسیاری از کسانی که مزه استخرهای سنتی این شهر را چشیده اند استخر سنتی گاومیش گلی را به استخرهای جدید ساخت ترجیح می دهند.
بطوریکه این جذابیت حتی در بین مسافران و گردشگران خارجی و داخلی نیز به کررات مشاهده می شود.
این تعداد می خواهند شکل های اصیل و قدیمی استخرهای آبگرم را تجربه کنند و از شنا در یک حوض آب گرم معدنی انتظار جکوزی و اتاق ماساژ ندارند.
بطویکه رئیس دانشگاه محقق اردبیلی معتقد است رعایت طبیعت و اصالت آبهای گرم معدنی یک ضرورت است و باید به این مقوله توجه شود.
گاومیش گلی- سال ۱۳۵۵
با این وجود رئیس اداره آب شهرستان سرعین بهمن ماه امسال از تعمیر کامل این استخر خبر داد و علت آن را اینطور عنوان کرد که به دلیل خوردنگی مصالح و فرسودگی تجهیزات، تعمیرات اساسی پیرامون این استخر ضروری است.
علیرضا حیدری افزود: این تعمیرات از محل اعتبار ۹ میلیارد ریالی اختصاصی از سوی آب منطقه ای استان جهت ساماندهی آب های معدنی انجام می شود و قرار است محوطه استخر از جمله کمدها، نوسازی دور استخر و تعویض کف در برخی نقاط انجام شود.
وی تاکید کرد: طبق برنامه ریزی های صورت گرفته ساماندهی محوطه این استخر تا فرودین ماه و ورود مسافران به اتمام می رسد و مسافران می توانند از این آب معدنی استفاده کنند.
تن خسته خود را به آب بسپارید
آنچه به اعجاز گاومیش گلی می افزاید خواص درمانی آب معدنی آن است. بطوریکه تمامی مواد معدنی موجود در آب های معدنی هر یک تجربه غیر قابل تصوری در رفع خستگی جسم و روح فرد ایجاد می کند.
به عقیده پزشکان استفاده از آبگرمهای معدنی در کاهش امراضی نظیر رماتیسم، بیماریهای قلبی عروقی، دردهای عضلانی، خستگی و تنشهای جسمی و روحی، چشم درد و حتی بیماریهای پوستی تاثیرات قابل توجهی دارد که آبگرم گاومیش گلی به علت خاصیت، منابع معدنی موجود، حجم و دمای زیاد آب برای درمان دردهای عضلانی توصیه می شود.
حال تصور کنید که در پیست اسکی آلوارس در مجاورت سرعین بعد از یک اسکی طولانی مدت در هوای سرد به این استخر مراجعه کنید و یا در راه بازگشت از کوهپیمایی و یا یک مسافرت طولانی مدت سری به این استخر بزنید، بی شک یکبار تجربه آب های گرم سرعین بیانگر اعجاز کوه آتشفشان سرعین است و می تواند تمامی دردهای عضلانی و مزمن شما را بکاهد.
اغلب در استخرهای آب گرم معدنی به دلیل دمای بالای آب به جای شنا کردن، ماساژ و راه رفتن توصیه می شود. اینجا تجربه یک استراحت گرم با نمای قله ای آکنده از برف است.
برخی کارشناسان که تاکید به رعایت شکل سنتی آبگرم دارند به خلوص آب مورد استفاده در استخرها نیز تاکید می کنند.
بطوریکه یک فیزوتراپ تاکید دارد خلوص آبهای گرم معدنی که در برخی مواقع با افزودن آب سرد یا گرم معمولی با تغییر چهره استخرها تغییر می یابد می تواند در خاصیت آن تاثیر گذار باشد.
نادر محسنی معتقد است رعایت خلوص آب های گرم و درجه حرارت آن از عوامل تاثیرات درمانی این گروه از آب ها است.
عمر هزاران ساله آبگرمهای سرعین
کارشناسان زمین شناسی تاکید دارند که عمر آب های معدنی سرعین محدود نیست و می تواند تا هزار سال به طول انجامد.
به عقیده عزت الله صالحی کوههای آتشفشان نیمه فعال با عنوان زندگی نهفته شناخته شده اند و سبلان برخوردار از زندگی نهفته است که در آب های معدنی جاری از اعماق آن مشاهده می شود. با این وجود مطالعات نشان می دهد چون منشا آب های گرم اردبیل فسیلی است عمر آن محدود نبوده و حداقل هزار سال عمر دارد.
وی تاکید دارد که آبهای معدنی عمر بالا و دبی و حرارت ثابتی دارند و تنها امکان تغییر دما و دبی و حتی کانال های آبی وقوع زلزله در مقیاس بالای شش ریشتر است. با این وجود تاکنون تغییر کانال در طول عمر چشمه های آب معدنی اردبیل ثبت نشده است.
به گفته صالحی علت تفاوت مواد معدنی به دلیل بسترهای جاری شده آب است که در طول حرکت در لایه های زیرین زمین با مواد معدنی مختلفی در مسیرهای مختلف مخلوط شده و در نهایت زمانی که در چشمه فوران می کند برخوردار از مواد معدنی متفاوت و در نتیجه خواص درمانی مختلف است. بویژه گازدار بودن برخی آب های معدنی به دلیل واقع شدن در منطقه آتشفشانی است.
انتظار بسیاری از مسافران و شهروندان اردبیلی که مزه استخرهای سنتی را چشیده اند رعایت اصول در ساماندهی استخرهای آب گرم است.
بش بایجلار، ژنرال، ساری سو، گوز سویی، قهوه سویی، پهنلو، یول سویی و مجتمع های آبدرمانی از دیگر استخرهای آب گرم معدنی در سرعین است که هر یک به شکلی از چهره قبلی خود خارج شده است و با این وجود زیبایی معماری رفته بر هر کدام یاد شیرین استخرهای قدیمی را که مانند معجزه ای درمانگر امراض بود از اذهان پاک نمی کند.