بر اساس این گزارش، نوزده کشور حاضر در مذاکرات برای تدوین پیش‌نویس این قطعنامه ـ که ایران هم در بین آنهاست ـ روز اول سال نو میلادی را روز آغاز مذاکرات دولت و مخالفان در نظر گرفته‌اند و پیش‌نویس قطعنامه حاوی برنامه زمان بندی برای استقرار یک دولت وحدت خواهد بود.
اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد، قطعنامه‌ای را در خصوص سوریه تصویب کردند که عمده موارد مطرح در آن، متکی بر جزئیات توافق شده در نشست وین و بیانیه دو هفته قبل وین بوده و آنچه در سلسله مذاکرات سوریه درباره سازوکارهای سیاسی عبور از بحران سوریه توافق شده بود، به یک سند حقوقی الزام آور تبدیل کرده است.
به گزارش «تابناک»، پس از چهار سال جنگ در سوریه، عصر جمعه به وقت نیویورک (بامداد شنبه به وقت تهران) همه اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد، بر سر یک قطعنامه برای یافتن راه‌حلی سیاسی در سوریه به توافق رسیدند و به قطعنامه 2254 که گفته شده هدفش برقراری صلح در سوریه است، رأی مثبت دادند.
بر اساس این گزارش، نوزده کشور حاضر در مذاکرات برای تدوین پیش‌نویس این قطعنامه ـ که ایران هم در میان آنهاست ـ اول سال نو میلادی را روز آغاز مذاکرات دولت و مخالفان در نظر گرفته‌اند و پیش‌نویس قطعنامه حاوی برنامه زمان بندی برای استقرار یک دولت وحدت خواهد بود.
قطعنامه 2254 تنها راه‌حل پایدار برای پایان دادن بحران سوریه را عمل به بیانیه ژنو و تشکیل یک «نهاد حکومتی انتقالی فراگیر با تمام اختیارات اجرایی» دانسته است. این قطعنامه با تمجید از توافقات صورت گرفته در نشست سوریه در وین، از همه طرف‌ها خواسته است، به اصول مورد توافق در سند وین، از جمله پایبندی به وحدت، استقلال و شاخصه غیرقومیتی آن، پایبند بمانند.
این سند با بیان اینکه معارضه سوری باید تا حد امکان فراگیر باشد، تأکید کرده است که معارضین باید موضع خود را بر اساس توافقات صورت گرفته در نشست‌های مسکو و قاهره و به نحوی اتخاذ کنند که امکان آغاز فرآیند سیاسی فراهم شود.
قطعنامه مصوب شورای امنیت ضمن تأکید بر لزوم مبنا قرار گرفتن توافقات نشست‌های ژنو وین، از بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل خواسته است، طرف‌های سوری را «برای مذاکرات رسمی در مورد یک فرآیند انتقال سیاسی منطبق با بیانیه ژنو، بیانیه 14 نوامبر 2015 گروه پشتیبانی سوریه و با هدف رسیدن به یک راهکار سیاسی پایدار برای بحران، در اسرع وقت، با تاریخ هدف اوایل ژانویه» گرد هم آورد.
تصویب قطعنامه شورای امنیت درباره آینده سوریه به اتفاق آراء
این قطعنامه آغاز یک «فرآیند سیاسی تحت رهبری سوری‌ها» به کمک سازمان ملل، برای رسیدن به یک «حاکمیت معتبر، فراگیر و غیرقومیتی» در یک بازه زمانی شش ماهه و تعیین یک جدول زمانی برای تدوین قانون اساسی جدید را خواستار شده است.
اعضای شورای امنیت سازمان ملل همچنین از «انتخابات آزاد و عادلانه، منطبق با قانون اساسی جدید که باید ظرف 18 ماه» تحت نظارت سازمان ملل و بر اساس «بالاترین استانداردهای بین‌المللی شفافیت» و با حضور تمام مردم سوریه از جمله اتباع خارج‌نشین این کشور برگزار شود، حمایت کرده‌اند.
این قطعنامه همراستا با بیانیه وین و ژنو و با توجه به «ارتباط نزدیک میان آتش‌بس و فرآیند سیاسی موازی» از «آتش‌بس سرتاسری در سوریه اعلام حمایت» کرده و آورده است، این آتش‌بس باید «زمانی که دولت سوریه و معارضین گام‌های ابتدایی به سمت انتقال سیاسی تحت نظر سازمان ملل را آغاز کردند»، شروع شود.
اعضای شورای امنیت از دبیرکل سازمان ملل و نماینده ویژه وی در امور سوریه خواسته‌اند، برای برقراری آتش‌بس در سوریه وارد عمل شود و رایزنی با طرف‌های مختلف را آغاز کند. از اعضای گروه موسوم به حمایت از سوریه نیز خواسته شده، به طرف‌هایی که در آن‌ها نفوذ دارند، برای پایبندی به آتش‌بس فشار آورند.
قطعنامه مصوب با تأکید بر لزوم نظارت و راستی‌آزمایی آتش‌بس در سوریه، از دبیر کل خواسته است، ظرف یک ماه گزارشی از ساز و کارهای ممکن برای انجام نظارت، به شورای امنیت ارائه کند. از کشورهای عضو نیز خواسته شده که به فرآیند کمک کنند.
در این قطعنامه از اعضای سازمان ملل خواسته شده است که منطبق با قطعنامه 2249 شورای امنیت، با اقدامات تروریستی داعش، جبهه النصره و دیگر گروه‌هایی که ممکن است گروه حمایت از سوریه معین کند، مقابله کنند. این قطعنامه مانند بیانیه وین تأکید کرده که آتش‌بس مد نظر در سوریه، شامل حمله به این گروه‌ها یا دفاع در برابر حملات احتمالی آن‌ها نخواهد بود.
اعضای شورای امنیت سازمان ملل از «تلاش‌های دولت اردن» برای رسیدن به فهرستی مشترک از گروه‌های تروریستی استقبال کرده و از طرف‌های سوری نیز خواسته است «اقدامات اعتمادساز» را در دستور کار خود قرار دهند تا بتوان به یک روند سیاسی و آتش‌بسی پایدار دست یافت. از دبیر کل خواسته شده است که در اسرع وقت، نهایتا تا یک ماه، گزارشی درباره اقدامات اعتمادساز طرفین ارائه کند.
اعطای دسترسی به گروه‌های حقوق بشری برای کمک به مردم سوریه از دیگر موارد درخواست‌شده در این قطعنامه است. اعضای شورای امنیت همچنین توقف تمامی حملات از سوی تمام طرف‌ها به اهداف غیرنظامی را خواستار شده‌اند.
همچنین تأکید شده است که همه کشورها باید برای فراهم آوردن شرایط لازم جهت بازگشت داوطلبانه آوارگان سوری به کشورشان، تلاش کنند.
نکته قابل توجه در قطعنامه شورای امنیت، عدم اشاره به نام بشار اسد است. با این حال، وزرای خارجه آمریکا، فرانسه و انگلستان همگی بار دیگر تأکید کردند که بشار اسد باید طی فرآیند انتقالی از قدرت کناره‌گیری کنند.
واکنش دبیرکل سازمان ملل و وزرای امورخارجه آمریکا، روسیه، فرانسه و انگلیس
بان کی مون در جلسه شورای امنیت گفت: بحران در سوریه با درخواست صلح آمیز مردمی برای ایجاد تغییر سیاسی در این کشور آغاز شد اما این درخواست به سرعت به اختلاف های داخلی، منطقه ای و بین المللی را دامن زد؛ از جمله اختلاف در شورای امنیت سازمان ملل. حالا پنج سال از آن زمان می گذرد و کشوری مخروبه به جای مانده که میلیون ها نفر از مردمش آواره شده اند و فرقه گرایی و افراطی گری حاصل از آن امنیت منطقه ای و بین المللی را به چالش می کشد.
وی در بخشی دیگر از سخنانش تأکید کرد: در نتیجه این نشست ها، حالا وین قرار است نمایندگان دولت سوریه و گروه های مخالف درباره روندی سیاسی به گفت وگو بنشینند و نیز زمینه را برای آتش بس سراسری در سوریه فراهم آورند. سازمان ملل آماده است این وظایف مهم را هماهنگ سازد. همزمان با آماده شدن نمایندگان دولت و مخالفان سوریه اعلام می کنم نماینده ما، استفان دی میتسورا آماده است این نشست ها را میزبانی کند. همان گونه که در بیانیه ژنو تأکید شده است همه طرف ها باید حضور زنان را در این گفت وگوها تضمین کنند.
وی تصریح نمود: از طرف های درگیر در سوریه می خواهم گام های اعتمادساز زیر را به سرعت در دستور کار قرار دهند. نخست از به کاربردن سلاح از جمله بمب های بشکه ای ضد غیرنظامیان خودداری کنند. دوم برای کاروان های کمک رسان دسترسی بی قید و شرط فراهم آورند. هزاران تن از ملت سوریه در مناطق درگیر در جنگ مجبور شده اند برای زنده ماندن علف بخورند، این موضوع مشمئز کننده است. حمله به تأسیسات آموزشی و درمانی باید متوقف شود و کاروان های بشردوستانه بدون هیچ محدودیتی برای انتقال غذا و دارو اقدام کنند. همه زندانی ها هم باید آزاد شوند. گزارش هایی هست مبنی بر اینکه زندانیان شکنجه می شوند.
جان کری وزیر امورخارجه آمریکا نیز ضمن دعوت از همه مخالفان میان‌روی دولت سوریه برای پیوستن به پروسه تشکیل دولت انتقالی گفت: ما در شورای امنیت قطعنامه ای را به تصویب رساندیم که در آن یک مراحل پایدار طبق توافق ژنو برای صلح در سوریه امکان پذیر می شود. باید کوشش هایمان را برای آنکه داعش به منابع مالی دسترسی نداشته باشد، انجام دهیم. مردم سوریه بین جنگ و صلح و بین اسد و داعش انتخاب کنند.
همچنین سرگی لاوروف وزیرامور خارجه روسیه ضمن تأکید بر این نکته که مخالفین سوری باید زیر نظر سازمان ملل به یک هدف مشترک برسند، عنوان کرد: قطعنامه سازمان ملل تأکید می کند که همه طرف ها در سوریه برای رسیدن به یک راه حل سیاسی تعهد داده اند. جامعه بین الملل برای رسیدن به یک راه حل سیاسی در سوریه متحد شد. شورای امنیت بر انتخابات در سوریه طبق توافق وین نظارت می کند. باید به یک توافقی برسیم که از جنگ‌های طائفه ای و قومی در سوریه پیشگیری کند. دولت آینده سوریه یک دولت سکولار خواهد بود که در آن به حقوق همه اقلیت ها احترام گذاشته خواهد شد.
وزیر امورخارجه روسیه تصریح نمود: در این قطعنامه تصمیم گرفته شد که تروریست ها هیچ جایی در مذاکرات نداشته باشند. این قطعنامه ضمانت می کند که کشور سوریه یکپارچه بماند و همچنین بر ضرورت مبارزه با تروریست ها و انجام کمک های بشر دوستانه در سوریه تأکید دارد.
علاوه بر دو بازیگر اصلی، فیلیپ هاموند، وزیر خارجه انگلیس نیز در نشست شورای امنیت گفت: در صورت ادامه بحران در سوریه همه ما بازنده هستیم و ملت سوریه بزرگ ترین بازنده است. بشار اسد بیشترین مسئولیت را درباره اوضاع جاری در سوریه دارد. باید به نظر همه سوری ها در روند انتقال سیاسی در سوریه توجه شود. باید حملات بی هدف مسلحانه در سوریه متوقف شود.
هاموند تأکید کرد: در قطعنامه امروز آمده است که باید حکومتی در سوریه با مشارکت همه و بدون بشار اسد تشکیل شود. حکومت انتقالی با تروریسم در سوریه خواهد جنگید. لندن میزبان کنفرانس بین المللی حمایت بشردوستانه از سوریه خواهد بود.
لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه نیز در اظهاراتی مشابه همتای انگلیسی‌اش، با طرح این ادعا که دولت سوریه بر خلاف معارضین سوری تمایلی به مذاکرات جدی نشان نداده، در ادامه مدعی شد: مذاکرات با حمایت سازمان ملل متحد و با هدف رسیدن به یک دولت انتقالی انجام خواهد شد. باید تضمین هایی برای کناره گیری بشار اسد رئیس جمهور سوریه از قدرت باشد. باید قدرت به یک دولت انتقالی تنفیذ بشود که ارتش سوریه زیر نظرش باشد. اگر تضمینی برای کناره‌گیری اسد نباشد، مذاکرات سوریه موفق نخواهد شد.