مناره های لرزان منارجنبان، عمارتی یادگار از زمان سلجوقیان

"اصفهان را نیمه خوانند از جهان، صد جهان من دیده ام در اصفهان" آری اینجا جهانی متفاوت ودیدنی است و پر است از همه داشتنی ها و دانستنی؛ شهر سلمان فارسی، شهری در مرکز ایران ملقب به نصف جهان، پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی، شهری با معماری بی نظیر و آثار تاریخی بی رقیب، شهری با مساجد تاریخی و گنبد های فیروزه ای ... آری اینجا اصفهان، همان نصف جهان است.

اصفهان را از قدیم الایام شهر فرهنگ و تاریخ و تمدن نامیده اند و از همین رو مردم آن فرهیختگی و علم و ادبی خاصی دارند.

به گزارش تابناک اصفهان، با توجه به آثار گران قدر و مهم اصفهان، تابناک در نظر دارد در ایام نوروز با توجه به سیل عظیم گردشگران و بازدیدکنندگان از اصفهان، به بررسی آثار تاریخی و گردشگری اصفهان بپردازد.

منارجنبان اصفهان یکی از آثار تاریخی این شهر است که عارفی به نام «عمو عبدالله کارلادانی» در آن به خاک سپرده شده‌است. نکته قابل توجه درباره این بنای تاریخی این است که با حرکت دادن یک مناره، مناره دیگر نیز به حرکت و جنب و جوش می‌آید و لازم به ذکر است هر مناره دارای پهنای نه متری و بلندای هفده متری می‌باشد.

تاریخی که بر فراز سنگ عمو عبدالله نوشته شده است سال ۷۱۶ هجری را نشان می‌دهد که در دوره سلطان محمد خدابنده الجایتو ایلخان مسلمان است.

در گذشته منارجنبان از شهر جدا و در دهکده‌ای به نام «کارلادان» قرار داشت. ولی امروزه این محل و بنا جزو اصفهان است و در نزدیکی محلی به نام نصرآباد قرار دارد. این ساختمان با کاشی‌های لاجوردی رنگ به شکل ستاره چهارپر و اشکال دیگری به شکل کثیرالاضلاع فیروزه‌ای رنگ زینت یافته‌است.

این بنا به صورت یک بقعه و دو مناره‌است که بر روی مزار عمو عبدالله کارلادانی (عموعبدالله بن محمود صقلابی) از پارسایان نامآور سده هشتم هجری بنا شده و سنگ قبر آن مورخ به سال ۷۱۶ هجری، هم‌زمان با اواخر پادشاهی محمد خدابنده الجایتو، ایلخان مسلمان مغول است.

شاید در خاطر خیلی ها راز شگفتی منارجنبان مناره های لرزان آن باشند که برای یافتن آن راز باید فردی از 17 پله داخل هر مناره که از بام بنا تا بالای هر مناره وجود دارد، بالا رفته و دست‌های خود را داخل یکی از دیوارهای واسط میانی پنجره‌های فوقانی آن قفل و شروع به تکان دادن مناره کند، مناره به حرکت در آمده و هم‌زمان با آن مناره دیگر و در واقع کل ساختمان به نوسان در می‌آید که تنها نوسان مناره قابل دیدن است.

همچنین برای دیدن نوسان بنا می‌توان لیوان آبی را بر روی قبر "عمو عبدالله" قرار داد و سطح لغزان آن را مشاهده کرد.

به کاربردن آجرهایی با ویژگی‌های خاص که ضریب ارتجاعی بالاتری نسبت به آجرهای به کار رفته در بخش‌های دیگر دارد و کاربرد قوانین فیزیکی در این بنا نه تنها راز جنبیدن مشهورترین مناره جنبان جهان را آشکار می‌کند بلکه بیانگر دانش فنی عمیق سازندگان آن در هفت قرن پیش بوده است، سازندگانی که نامی از آنها به طور مشخص در دست نیست.

البته بنا بر نظر کارشناسان مناره‌های دیگری نیز وجود دارد که دارای همین خاصیت بوده و هم‌زمان با این بنا ساخته شده‌اند، مانند مناره‌های مسجد اشترجان در 40 کیلومتری غرب اصفهان که قسمت اعظم آن تخریب شده و یکی از مناره‌های مسجد حضرت علی (ع) در بصره که بنا به نظر "ابن بطوطه" سیاح معروف مراکشی در قرن هشتم قمری، تکان می‌خورده و از این جهت ارزش مسجد را برای زایرین دوچندان ‌کرده است.

در گذشته بازدید کنندگان منار جنبان آزادانه تا بالای مناره‌ها می‌رفتند و اقدام به تکان دادن آن می‌کردند، اما در سال‌های اخیر مسئولان برنامه‌ای ترتیب داده‌اند که در هر نیم ساعت یک نفر از راهنمایان که آشنا به مقدار نیروی لازم برای تکان دادن مناره‌ها است، به بالای یکی از مناره‌ها رفته و آن را تکان می‌دهد تا بازدیدکنندگان به خوبی اهتزاز آن را مشاهده کنند و در عین حال از ایجاد آسیب‌های احتمالی به بنا نیز پیش‌گیری شود.