همه ساله با شروع فصل سرما، بهاری ترین بندر کشور مسافران را فرا می خواند
تا در سرزمینی که به چهار بهار ملقب است به تفریح و گردشگر بپردازند و از
رنگین کمان آثار طبیعی و تاریخی لذت ببرند.
اگرچه سیستان و بلوچستان به لحاظ کمبود نزولات آسمانی سرزمین کویری بوده و
کویر خود نیز زیبایی‌هایی خاص دارد و هرساله تعداد زیادی گردشگران خارجی
را همراهی می‌کند اما مناطقی همچون دامنه قله تفتان، رودخانه پرپیچ‌وخم
سرباز با دامنه‌های سرسبز و باغات بزرگ موز و انبه مناظر خیره‌کننده‌ای را
خلق کرده و در حقیقت چشم‌نواز هر بیننده‌ای است.
در کنارگذر از این مناطق سرزمین همیشه‌بهار نیز همواره فرش قرمز خود را
زیر پای مسافران پهن کرده تا با سفر به این دیار خاطره‌ای وصف نشده از خود
باقی بگذارند.
چابهار علاوه برداشتن منطقه آزاد تجاری دارای ۳۰۰ کیلومتر نوار ساحلی با
دریای عمان همراه باده‌ها دهکده ساحلی صید و صیادی با مردمانی مهمان‌نواز و
خونگرم است که همه‌ساله پذیرای هزاران گردشگر با پخت‌وپز انواع ماهی و
میگو هست.
دشت وسیع باهوکلات با هزاران هکتار باغات موز و میوه‌های گرمسیری و نیز
مزارع هندوانه‌های سرخ و زرد خارج از فصل معروف به هندوانه‌های آناناسی که
اغلب به خارج از کشور صادر می‌شود تازه‌های گردشگری را بیش‌ازپیش برای هر
ایرانی در چابهار شیرین و خاطره‌انگیز می‌کند.
اثر تاریخی قلعه پرتغالی‌ها، روستای گردشگری تیس، ساحل لیپار، دریای بزرگ و
بازارهای زیبا ازجمله برخی نقاط دیدنی چابهار است که مسافران می‌توانند از
این داشته‌های بکر سیستان و بلوچستان نهایت لذت را ببرند.
ویرانه قلعه پرتغالی‌ها دریکی از روستای تیس، گواه رونق دریانوردی و اهمیت
استراتژیک این خطه از بلوچستان در روزگارانی است که دول استعمارگر و تجارت
پیشه اروپا بازارهای چین، هندوستان و به‌طورکلی شرق را جایگاه مناسب عرضه
کالا و مصنوعات خود دانسته و حفظ و تسلط بر آنها را جزئی از سیاست‌های
استعماری و سلطه جویانِ خود قلمداد می‌کردند.
تالاب لیپار
تالاب لیپار در نزدیکی روستای رمین و در ۱۵ کیلومتری شرق چابهار در مسیر جاده ساحلی چابهار - گواتر قرارگرفته است.
لیپار چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای دارد به‌گونه‌ای که رویش گونه‌های بلوط و
گزنه در آب صحنه فوق‌العاده زیبایی خلق کرده که در هیچ جای دیگر ایران دیده
نمی‌شود.
تالاب لیپار از مناطق زیبا و طبیعی چابهار است که در آن پرندگانی چون لک‌لک، طاووس، کبک و مرغ ماهی‌خوار زندگی می‌کنند.
هم‌جوار با این تالاب زیبا منطقه‌ای بانام دشوار قرار دارد که بومیان به
آن عروس نیز می‌گویند، علت این نام‌گذاری زیبایی منطقه و وجود درختان سرسبز
و خرم است که می‌تواند پذیرای علاقه‌مندان به طبیعت باشد.
در این منطقه پنبه‌هایی وحشی به عمل می‌آید که بومیان از آن تشک و بالش
تهیه می‌کنند. همچنین این منطقه، تاریخی طولانی را یدک می‌کشد و دارای
جاذبه‌هایی ازجمله چاه‌های عمیق و گورستان‌های تاریخی است.
جنگل حرا
این جنگل زیبا در ناحیه ساحلی خلیج گواتر در نزدیکی محلی که رودخانه
باهوکلات به دریای عمان می‌ریزد قرار دارد و درختان آن همراه با جزر و مد
دریا در طی روز و شب به زیرآب رفته و باری دیگر سر از آب بیرون می‌آوردند.
حرا درختچه‌ای است که در مرداب‌های نواحی گرم در کرانه‌های عربستان، مصر و جنوب ایران می‌روید.
ساحل صخره‌ای دریا بزرگ
در کناره‌های دریای و در قسمت جنوبی شهرستان چابهار، صخره‌های بزرگی در
اثر پیشروی آب دریا و فرسایش سنگ‌های رسوبی به وجود آمده که چشم‌انداز
زیبایی را تشکیل داده است.
این بخش از سواحل را به‌خصوص در هنگام غروب آفتاب می‌توان به‌عنوان یکی از
دیدنی‌ترین سواحل جنوبی ایران نام برد، زیرا با دیواره‌های صخره‌ای و
مناظر دل‌نشین مانند آبزی‌دانی طبیعی با انواع ماهی‌ها و زمین هموار،
بینندگان را به شگفتی و تحسین وا‌می‌دارد.
در این ساحل به دلیل برخورد موج‌ها با صخره‌های ساحل مناظر زیبایی به وجود می‌آید که آن را موج فشان می‌نامند.
ارتفاع امواج در این ساحل به بیش از دو متر می‌رسد و در فصل تابستان و
هم‌زمان با وزیدن بادهای مونسان به‌عنوان یکی از جاذبه‌های طبعی برای
گردشگران و مسافران محسوب می‌شود.
رودخانه باهوکلات
این رودخانه یکی از پرآب‌ترین رودهای بلوچستان و عامل اصلی حیات در جنوب
این منطقه محسوب می‌شود و محلی برای زندگی تمساح ایرانی است.
تمساح پوزه‌کوتاه ایرانی بازمانده خزندگانی است که در حدود ۲۶۵ میلیون سال پیش می‌زیسته‌اند.
در حوزه حیات‌وحش نیز تمساح پوزه‌کوتاه برجسته‌ترین موجود منطقه چابهار است که به‌طور طبیعی و آزاد زندگی می‌کند.
زیستگاه اصلی این تمساح که به نام محلی گاندی خوانده می‌شود، حدود ۳۸۰
هزار هکتار مساحت دارد که بخشی از آن در چابهار و بخش دیگر آن در شهرستان
ایرانشهر واقع‌شده است.
تمساح پروژه کوتاه در برکه‌های راست، باهوکلات و باتلاق های دلگان زندگی
می‌کند و تنها نوع تمساح ایران است که ارزش ملی و بین‌المللی دارد. طول این
جانور تا چهار متر می‌رسد و قوی‌ترین عضو آن دمش است.
گل‌فشان چابهار
تپه‌های گل‌فشان یکی از جاذبه‌های منحصربه‌فرد در دنیا و همچنین از زیبایی‌های بندر چابهار و کنارک است.
در شمال غربی چابهار و در ۲۰ کیلومتری روستای کهیر سه تپه کوچک گل‌فشان به
ارتفاع ۱۰ الی ۲۰ متر وجود دارد که دوتای آنها از چندین سال پیش خاموش
شده و سومین آنها که هنوز فعال است، گلی سرد و طوسی‌رنگ از دهانه آن تراوش
می‌کند.
این تپه‌ها با پرتاب حباب‌های گل‌ولای از ژرفای زمین، چشم هر بیننده‌ای را
خیره می‌کند، مردم محلی از این گل‌ولای برای درمان بیماری‌ها به‌ویژه
بیماری‌های پوستی استفاده می‌کنند.
کوه‌های مریخی
کوه‌های مریخی یا مینیاتوری به‌موازات دریا از منطقه «کچو» تا نزدیکی‌های
خلج گواتر کشیده شده‌اند و منظره زیبایی را در این منطقه به تصویر
کشیده‌اند.
این کوه‌ها از پدیده‌های ژئومورفولوژی منطقه به شمار می‌روند و همه‌ساله
تعداد زیادی از مسافران و گردشگران را تماشای خود به این منطقه
فرامی‌خوانند.
اسکله ماهیگیری
در چابهار چندین اسکله صیادی وجود دارد که دو اسکله صیادی «تیس» و «رمین» از بقیه دیدنی‌تر هستند.
اسکله تیس در داخل محوطه و اراضی منطقه آزاد و اسکله رمین در ۱۰ کیلومتری
شرق چابهار قرار دارد، تماشای کشتی‌ها و قایق‌های صیادی و صیادان و صید
انواع ماهی‌ها و شاه‌میگو که از محصولات دریایی هستند دیدنی است.
مقبره امامزاده غلام رسول
در حاشیه شرقی چابهار، بعد از میدان شیلات، بنای گنبد دار سفیدرنگی با
قامتی بلند به سبک معماری هندی جلب نظر می‌کند، که قدمت آن به دوران تیموری
می‌رسد. این بنا، مدفن یکی از سادات به نام سید غلامرسول است.
ساختمان قدیمی تلگراف‌خانه
ساختمان قدیمی تلگراف‌خانه، قدیمی‌ترین بنای مدرن منطقه در شهر بندری چابهار است.
بنای مذکور توسط انگلیسی‌ها اواخر دوران قاجار در سال ۱۸۶۴ میلادی برای
رونق دریانوردی، تجارت و ایجاد ارتباط بین هند، گواتر، جاسک و بندرعباس بنا
شد.
این بنا ساختمانی بانام «بنلگو» با ویژگی‌های معماری نواحی گرمسیری است که رواق هلالی دورتادور ساختمان بر آن گواهی می‌دهند.
بنای تلگراف‌خانه از معدود بناهایی است که در زمان حکومت قاجار در این بندر ساخته شد.
بنایی دوطبقه که الوارهای چوبی کف اتاق‌ها، راه‌پله‌ها و پاگردها را نقش داده و سقف‌ها با پوششی از تیرهای چوبی استحکام یافته است.
وجود سایه بهابرگ‌های شیروانی، سفالی و قوس‌های هلالی، این بنا را منحصربه‌فرد کرده است.
قدمگاه خضر
قدمگاه خضر در جنوب غربی چابهار در محلی به نام «سپوزِ» از توابع بخش
مرکزی واقع است. خواجه خضر از بزرگان و مردان نیک‌نام چابهار و مورداحترام
بومیان است.
از وی مقبره‌ای بر جای نمانده است زیرا مردم معتقدند وی زنده و حامی دریا،
لنج ها و قایق‌هاست اما دارای قدمگاهی است که در قدیم مراسم خاصی ازجمله
خیرات کردن خرما و حلوا یا قربانی کردن گوسفند توسط حاجتمندان در این
قدمگاه مرسوم بود و بسیاری از دریانوردان پس از پایان سفر و رسیدن به ساحل
در این قدمگاه شمع روشن می‌کردند.
غارهای سه‌گانه
در دامنه کوه «شهباز بند» حدود ۲۵ متر بالاتر از سطح زمین دو غار مصنوعی و
یک غار طبیعی در کنار هم قرار دارند که این سه غار را مردم بومی «بان
مسیتی» می گویند.
در زبان بلوچی، «بان» مرد صالح و خداپرست و تارک دنیا را می گویند و «مسیتی» معبد و پرستشگاه خوانده می شود.
در درون یکی از غارها که طبیعی و کوچک است یک آرامگاه مکعب و صندوقچه‌ای که ارتفاع گنبد آن ۴۰ سانتیمتر است دیده می‌شود.
روی دیوارهای سه طرف گنبد، با جوهر قرمز و بنفش، خطوط و علاماتی نقش بسته که بیشتر به خط «گجراتی» و خطوط هندی شباهت دارد.
غار دوم به فاصله هفت قدم در سمت راست این غار، با سکویی از گچ و سنگ
ساخته‌شده است و غار سوم نیز به فاصله ۵۰ متر در سمت چپ غار اصلی قرار دارد
که طول قوس دهانه آن ۲۰ متر است.
به نظر می‌آید که این غارها در زمره یک واحد تأسیساتی و ساختمانی و
به‌منزله توقفگاه‌ها یا پرسشت گاه بوده است که سکویی برای انجام اعمال
مذهبی یا تشریفات دیگر در سرتاسر پهنه جلوی هر سه غار ساخته بودند.
روستای رمین
روستای «رمین» و روستای «تیس» در منطقه آزاد چابهار از جمله جاهای دیدنی
چابهار است که اغلب تورهای گردشگری مسافرانشان را به آنجا می‌برند.
روستای رمین در کنار دریای نیلگون عمان قرارگرفته است و از سمت شرق از
طریق جاده ساحلی بندرها صیادی بریس، پسابندر و خلیج گواتر را به شهر بندری
چابهار منتهی می‌سازد.
خور قدیم، نوار ساحلی «کلات رود» که از یک طرف به دریا و از طرف دیگر با
صخره‌های بسیار و ماسه‌های طلایی به تالاب لیدار منتهی می‌شود از جاذبه‌های
طبیعی این روستا به شمار می‌آیند.
کوه‌های مینیاتوری یا «مریخی» اطراف این روستا با مناظر بسیار زیبا در یک
طرف جاده و طرف دیگر آن دریا و تراش‌ها و برش‌های ناشی از فرسایش و
واریزه‌های آن و رنگ سفید این کوه‌ها چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند.
روستای تیس
دهکده صیادی تیس در ضلع شرقی و در محدوده منطقه آزاد، در فاصله ۹ کیلومتری شمال شهر چابهار قرارگرفته است.
قدمت آن به ۲۵۰۰ سال قبل می‌رسد و در کتاب‌های فتوحات اسکندر مقدونی
به‌عنوان «تیز» مشهور بوده و به‌مرورزمان به تیس تبدیل شده است. تیس قبلاً
بندر تجاری فعالی بوده که به‌وسیله مغول‌ها ویران‌شده است.
این روستا پس از چابهار و کنارک، پرجمعیت‌ترین و آبادترین منطقه نوار ساحلی بلوچستان محسوب می‌شود.
قلعه پرتغالی‌ها
بندر تاریخی تیس با قدمت بیش از دو هزار سال در دهانه خلیج چابهار جا
گرفته است و در مجاورت آن و بر فراز تپه‌ای مشرف‌به این روستا قلعه‌ای
بانام پرتغالی‌ها خودنمایی می‌کند.
قلعه پرتغالی‌ها پرفراز تپه‌ای مشرف‌به جاده چابهار – ترس و در پنج
کیلومتری شهر چابهار قرار دارد و یکی از قلعه‌های مستحکم بلوچستان محسوب
می‌شود.
قلعه تیس به ابعاد ۲۴ در ۹۵ متر ساخته‌شده و مصالح به‌کاررفته در آن، آجر، سنگ و گچ است.
در سمت ساحل دریای عمان قلعه دارای دو برج دیده‌بانی است که برج سمت راست
به‌صورت یک اتاق ایوان دار و یک شاه‌نشین روی مجمعی مکعب مستطیل پی‌سازی
شده و استفاده از برج علاوه بر دیده‌بانی، به‌صورت چراغ دریایی نیز کاربرد
داشته است.
گوشه‌های حیاط قلعه آثاری از آب‌انبارها دیده می‌شود که از سنگ و ساروج و گچ ساخته‌شده‌اند.
قدمت قلعه تیس به دوره اسلامی بازمی‌گردد و با شماره ۵۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به‌عنوان یک اثر ملی تاریخی به ثبت رسیده است.
بازدید از قلعه تیس که ویرانه‌های آن نشانه رشادت و پیروزی ایرانیان بر استعمار پرتغال است به همه گردشگران توصیه می‌شود.
آلاچیق‌های ساحلی تیس
اگر به دنبال فضایی برای استراحت با معماری امروزی می‌گردید آلاچیق‌های
پلاژ کنار ساحل خلیج چابهار، در مسیر جاده کنارک ـ چابهار مکان مناسبی
برای استراحت است.
این آلاچیق‌ها در ۹ کیلومتری چابهار واقع‌شده‌اند و به‌وسیله جاده ساحلی آسفالته به جاده اصلی متصل می‌شود.
این مکان تفریحی با چشم‌انداز مناسب برای گردشگران محسوب می‌شود و با غذاخوری و چایخانه آماده پذیرایی از مسافران است
تورهای بزرگ گردشگری مرکب از بازنشستگان بانک‌های مرکزی و ملی تهران و
وزارت کشور ازجمله بازدیدکنندگانی بودند که از بندر چابهار دیدن به
عمل‌آورده و اوقاتی خوش را برای خود در سواحل زیبای مکران رقم زدند.
چابهار نگینی درخشان در کویر سیستان و بلوچستان
مدیرگردشگری منطقه آزاد چابهار در این باره گفت: بندر چابهار به‌عنوان یکی
از بندرها مهم در جنوب ایران و در بخش شمالی دریای عمان قرارگرفته است،
این بندر به علت موقعیت استراتژیک و دستیابی به آب‌های آزاد بین‌المللی
جایگاه ویژه‌ای در مبادلات ایران با سایر کشورهای منطقه دارد.
سعید ریگی گفت: بندر چابهار که در جنوب استان سیستان و بلوچستان واقع‌شده
به دلیل استقرار در کنار دریای عمان از دیرباز کانون دادوستد و تجارت و
دریانوردی است.
وی افزود: در کنار راهبرد اقتصادی، چابهار درزمینه�" جاذبه‌های تفریحی و
گردشگری چشم‌انداز بکر و پنهانی دارد که هر دوستدار طبیعت را عاشق خود
می‌کند، چابهار این عروس بلوچستان بارها و بارها خاطراتی خوش را در اذهان
مردم به وجود آورد و برایش تداعی‌کننده زیبایی‌ها است.
مدیر گردشگری منطقه آزاد چابهار گفت: در آبان ماه امسال نیز همانند سال
های گذشته، گردشگران و مسافران در قالب تورهای طبیعت‌گردی، بازنشستگان،
کارمندان و ترکیبی وارد این منطقه شده‌اند که از جاذبه‌های طبیعی و دیدنی
ازجمله کوه‌های مریخی، گل‌فشان، جنگل‌های حرا و نیز جاذبه‌های تاریخی و
فرهنگی دیدن کرده‌اند.
ریگی با اشاره به اینکه چابهار با داشتن ظرفیت‌های مختلف گردشگری قابلیت
برند شدن تحت عنوان «سرزمین همیشه‌بهار» را دارد، اضافه کرد: با راه‌اندازی
صفحه اینستاگرام در فضای مجازی سفر به سرزمین همیشه‌بهار و عرضه اطلاعات و
پکیج کامل، تعداد ثبت‌نام کنندگان و علاقه‌مندان به بازدید از زیبایی‌های
این منطقه نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است.
وی بیان کرد: با رایزنی‌های صورت گرفته با آژانس‌های تخصصی تورهای
بازنشستگی و فعالان این رشته امیدواریم با لحاظ کردن تخفیف در هزینه‌های
اقامت و تور شاهد ورود بیشتر گردشگران و مسافران به منطقه آزاد چابهار
باشیم.
چابهار تضمن کننده رونق گردشگری سیستان و بلوچستان است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان نیز گفت:
چابهار تضمین کننده رونق گردشگری و شهر محرک توسعه در سیستان و بلوچستان
است.
کامبیز مشتاق گوهری به خبرنگار مهر گفت: وظیفه میراث فرهنگی، صنایع دستی و
گردشگری کشور پاسداری از حوزه‌های فرهنگی و تمدنی ایران زمین و معرفی
جاذبه‌های گردشگری به مردم دنیا است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان با اشاره به
اینکه باید زمینه گردشگر انبوه را در سیستان و بلوچستان فراهم کنیم،
افزود: چابهار تضمین کننده رونق گردشگری در سیستان و بلوچستان است، قطعا
کسی که چابهار را برای گردشگری انتخاب می‌کند تا رسیدن به چابهار از جاذبه
سایر شهرها بازدید کرده و با آنها نیز آشنا می‌شود.
وی بیان کرد: در حال حاضر جمعیتی که برای گردشگری این منطقه را انتخاب
می‌کنند از استان‌های هم‌جوار هستند، ما باید زمینه‌ای فراهم کنیم تا مردم
استان‌های دیگر هم برای گردشگری به این منطقه سفر کنند.
مشتاق گوهری گفت: میراث فرهنگی یک برنامه یک‌ساله برای معرفی استان در سال
جاری فراهم کرده و یک برنامه چهارساله نیز برای سطوح مختلف در دستور کار
دارد.
وی یادآور شد: سیستان و بلوچستان ازنظر گردشگری و طبیعت‌گردی در حد یک
کشور است، تنوع میراث فرهنگی ازجمله شهر سوخته، کوه خواجه، قلعه ناصری،
دهانه غلامان، دریای چابهار همه و همه سبب شده تا این استان ازنظر گردشگری
بی‌نظیر باشد.