تابناک: معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور از عزم دولت برای احیای تالاب بین المللی گاوخونی خبر داد و گفت: طرح احیای این عرصه طبیعی در دستور کار دولت قرار دارد.
به گزارش تابناک به نقل از ایرنا ، معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور ی و رئیس سازمان محیط زیست کشور عصر جمعه در سفری غیر رسمی به شهر ورزنه واقع در شرق اصفهان از تالاب گاوخونی به عنوانی یکی از عرصه های طبیعی در معرض تهدید بازید کرد .معصومه ابتکار در جریان بازدید از تالاب بین المللی گاوخونی، این عرصه را یکی از با ارزش ترین تالابهای ثبت شده کشور در کنوانسیون رامسر برشمرد و افزود: دولت در نظر دارد با همکاری وزارت نیرو و وزات کشاورزی و کشاورزان منطقه با تعیین و تغییر الگوی کشت این تالاب را احیا کند .
وی اظهار کرد: در این راستا باید الگوی آبیاری منطقه منطبق با واقعیت ها ارائه شود و از کشت هایی که نیاز به آب زیادی دارد خوداری شود.
معاون رئیس جمهوری اعلام کرد : طرح مطالعاتی احیای تالاب بین المللی گاوخونی در دست اقدام است و در این مطالعات راهکار های احیای تالاب و تامین حق آبه آن ارایه شده است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود : دولت برای احیا این تالاب اعتباراتی را در نظر گرفته است که بخشی از آن در بودجه سال جاری مصوب شده است.
وی گفت: با احیا ، مدیریت و تامین آب مورد نیاز تالاب های کشور می توان بخشی از مشکلات ریز گردها را در کشور نیز بر طرف کرد.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در حقیقت، تالاب و رودخانه و آب های زیرزمینی در کنار هم، یک چرخه هیدرولوژیک را تشکیل می دهند که حیات منطقه و کشاورزی به این چرخه هیدرولوژیک وابسته است و این زیست بوم باید در کنار هم حفاظت شود.
ابتکار افزود: اگر بدرستی مدیریت و حقابه تالاب ها تامین و حیات تالاب تضمین شود،می توان از ایجاد کانون های جدید گرد و غبار جلوگیری کرد.
تالاب گاوخونی به وسعت تقریبی 476 کیلومتر مربع در 167 کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه واقع است این تالاب یکی از 24 تالاب ایرانی ثبت شده در کنوانسیون بین المللی رامسر است. کنوانسیون رامسر برای حفاظت از تالابهای بین المللی و پرندگان مهاجر تشکیل شده است.
تالاب گاوخونی که از نظر زیست محیطی نقشی مهم و اثر گذار بر وضعیت اقلیمی و آب و هوای منطقه مرکزی ایران دارد، حیات خود را از جریان زاینده رود می گیرد.
خشکی زاینده رود علاوه بر اثرات گسترده زیست محیطی در منطقه ، حیات تالاب گاوخونی را نیز درمعرض خطر جدی قرارداده و این عرصه طبیعی در انتظار زایندرود است تا از مرگ حتمی نجات یابد.
تالاب گاوخونی اصفهان به دلیل خشکسالیهای ممتد و نابسامانی در نظام مدیریتی زاینده رود طی سالهای اخیر از یک عرصه طبیعی مفید وکانون جمعیتی به یکی از تهدیدات زیست محیطی منطقه تبدیل شده و ریزگردهای ناشی از خشک شدن این عرصه به عنوان یک چالش منطقه ای مطرح و موجب نگرانی شده است .
تالاب گاوخونی با قدمتی 10 میلیون ساله را می توان گوهری گرانبها نه تنها برای خطه اصفهان بلکه در مرکز ایران دانست که نقشی کلیدی و انکارناپذیر از لحاظ هیدرولوژیکی، بیولوژیکی و اکولوژیکی در منطقه دارد.
این عرصه مشهور در جلگه مرتفع مرکزی ایران و از ارزشمندترین اکوسیستم های تالابی کشور است که سال 1975 میلادی در لیست تالاب های بین المللی کنواکسیون رامسر (قدیمی ترین معاهده حفاظت از تالاب ها در جهان است) به ثبت رسیده است.
گاوخونی پیش از خشک شدن به دلیل اهمیت بالای بین المللی و به سبب وجود گونه های زیستی نادر گیاهی و جانوری سالانه میزبان بیش از 20 هزار پرنده بوده است .
کاهش تبعات تغییرات آب و هوایی، تصفیه پساب های جاری شده در زاینده رود، پرکردن سفره های آب زیرزمینی، جلوگیری از سیلاب، گردشگری و مباحث فرهنگی، تثبیت شن های روان و گنجینه متنوع زیستی و ژنتیکی از جمله ارزش ها و کارکردهای این تالاب بوده اما اکنون به دلیل قطع و وصل مداوم آب در بستر زاینده رود و خشکی چندین ساله این رودخانه، قدم به اقلیمی فراخشک گذاشته است.
مطالعات خاکشناسی صورت گرفته در تالاب گاوخونی بیانگر خشکی همه بخشهای سطحی تالاب است و تنها برخی بخش های سفره های آب زیرزمینی همچنان وجود دارد و با چنین وضعیتی این تالاب در شرایط بحرانی به سر می برد.
با توجه به غلظت برخی عناصر سنگین در صورتیکه خشکی زاینده رود و گاوخونی ادامه دار باشد ریزگردهای منشا گرفته از این منطقه در آینده ای نه چندان دور، مشکلات زیست محیطی بسیاری را برای اصفهان و استان های همجوار به همراه خواهد داشت.
با وجود این مورد می توان گفت علاوه بر شهر ورزنه و مناطق مجاور در اصفهان دیگر استانها از جمله چهارمحال و بختیاری و یزد در سال های آینده بیشترین تاثیر منفی زیست پزشکی و اقتصادی را از خشکی تالاب گاوخونی خواهند دید.
تالاب گاوخونی در نزدیکی شهر ورزنه واقع شده ، شهر ورزنه با حدود 15 هزار نفر جمعیت از توابع بخش بن رود در شهرستان اصفهان استان اصفهان است و و تنها شهر ایرانی است که همه زنان آن بطور سنتی چادر سفید بر سر می کنند.
ورزنه از دیرباز از نقاط پر جمعیت و مشهور روی دشت اصفهان بوده . در بخشی از گزارش های معروف پترس گیلانتز (۱۱۳۵) درباره ورزنه چنین آمده است: «ورزنه در ۳۰ کیلومتری اخند واقع شده و این قصبه بزرگ محلی است که قبل از قرن چهاردهم میلادی مرداب گاوخونی در آنجا متوقف می شده است.
منبع: تابناک