شاید در گذشته که مردم خانه‌ها را در دل طبیعت می‌ساختند و زندگی‌های اجتماعی بیشتر در الگوی روستانشینی و عشایر بود ساخت فضاهایی به عنوان فضای سبز، کاری اضافی می‌نمود اما امروز فضای سبز مهم‌ترین قسمت هر شهری است.
به گزارش تابناک قم، هر چند این روزها شهرها تحت تأثیر مسائل اقتصادی به سرعت در حال گسترش هستند و کاربری‌هایی مانند کاربری مسکونی و تجاری در شهرها تحقق‌پذیری بیشتری دارد اما تقریباً هیچ کارشناس شهری نمی‌تواند این موضوع را انکار کند که تحقق کاربری‌های خدماتی و به ویژه فضای سبز در شهرها، هم در کیفیت زندگی مؤثر است و هم در مدیریت پایدار اقتصادی شهرها.
شهرها به‌عنوان کانون‌های تمرکز فعالیت و زندگی انسان‌ها برای اینکه بتوانند پایداری خود را تنظیم کنند چاره‌ای جز پذیرش ساختار و کارکردی متأثر از سیستم‌های طبیعی ندارند. در این میان فضاهای سبز شهری به عنوان جزء ضروری و لاینفک پیکره شهرها هستند که نبودشان اختلالات بسیاری در زندگی فردی و اجتماعی به وجود می‌آورد.
شاید در گذشته که مردم خانه‌ها را در دل طبیعت می‌ساختند و زندگی‌های اجتماعی بیشتر در الگوی روستانشینی و عشایر بود ساخت فضاهایی به عنوان فضای سبز، کاری اضافی می‌نمود اما امروز فضای سبز مهم‌ترین قسمت هر شهری است که علاوه بر اثرات زیست محیطی در کنترل آلودگی و دمای هوا بر روان و رفتار مردم هم اثرگذار است.
بر اساس مطالعات و بررسی‌های وزارت مسکن و شهرسازی، سرانه متعارف و قابل قبول فضاهای سبز شهری در شهرهای ایران بین 7 تا 12 مترمربع برای هر نفر است که در مقایسه با شاخص تعیین شده از سوی محیط زیست سازمان ملل متحد (20 تا 25 مترمربع برای هر نفر)، رقم کمتری است. با این حال در شهری مانند قم سرانه فضای سبز شهری به زحمت به 2/38 متر مربع می‌رسد که فاصله قابل توجهی با استانداردها دارد.
در کنار معضل کمبود زمین و مشکلات مربوط به دمای هوا، مساله آب یکی از چالش‌های عمده گسترش فضای سبز در قم محسوب می‌شود. موضوعی که موجب شد سید مرتضی سقائیان‌نژاد، شهردار قم در جلسه شورای شهر که با حضور استاندار برگزار شد، نسبت به بی‌توجهی مدیریت استان در تأمین آن اعتراض کند.
افزایش سرانه دغدغه است
این عدد را نعمت‌الله عواطف رستمی، سخنگوی شورای شهر قم اعلام می‌کند. به گفته وی، مساحت در مناطق هشتگانه شهر قم 18 میلیون و 500 هزار متر مربع است که شامل بوستان‌ها، جنگلکاری‌ها، میدان‌ها و حاشیه خیابان‌ها و فضای سبز بستر رودخانه می‌شود.
عواطف رستمی بیان کرد: سرانه فضای سبز تفریحی در شهر قم 2/38متر مربع و سرانه کل فضای سبز 17 و نیم متر مربع است و از میزان استاندارد پایین‌تر هستند.
وی گفت: با توجه به شرایط اقلیمی و آب و هوایی شهر قم نگهداری و احداث فضای سبز مشکل است اما شهرداری و شورای شهر به امر توسعه فضای سبز و اختصاص بودجه مناسب توجه ویژه داشته است.
او می‌گوید گسترش فضای سبز و افزایش سرانه آن دغدغه شورای شهر قم است و شهرداری هم برای سال 95 مبلغ حدود 98 میلیارد تومان بودجه برای توسعه و بهسازی فضای سبز و مبلغ 28 میلیارد تومان نیز برای نگهداری فضای سبز در شهر قم در نظر گرفته شده است که امیدواریم در صحن علنی نیز این مقدار بودجه به تصویب برسد.
در کنار معضل کمبود زمین و مشکلات مربوط به دمای هوا، مساله آب یکی از چالش‌های عمده گسترش فضای سبز در قم محسوب می‌شود. موضوعی که موجب شد سید مرتضی سقائیان‌نژاد، شهردار قم در جلسه شورای شهر که با حضور استاندار برگزار شد، نسبت به بی‌توجهی مدیریت استان در تأمین آن اعتراض کند.
آبیاری فضای سبز با آب بهداشتی
سخنگوی شورای اسلامی شهر قم هم با تأکید بر این مشکل می‌گوید: استاندار سابق قول مساعد داده بود که بخشی از پساب شهری را برای آبیاری فضای سبز در اختیار شهرداری قرار دهد اما متأسفانه این امر هنوز محقق نشده است و حتی در برخی از مناطق مجبوریم برای آبیاری فضای سبز از آب بهداشتی استفاده کنیم.
وی بیان کرد: برای حفظ و نگهداری تعداد معدود باغ‌ها در سطح شهر قم آب مجانی برای آبیاری در اختیار صاحبان باغ قرار داده می‌شود که این امر نشان‌دهنده حساسیت شورای شهر و شهرداری نسبت به نگهداری فضای سبز است.
سخنگوی شورای اسلامی شهر قم بیان کرد: در گذشته متأسفانه کاشت گیاهان متناسب با اقلیم شهر قم مورد توجه نبود اما خوشبختانه اکنون مرکز مطالعات اقلیمی و گونه شناسی فعال است تا به شناسایی گونه‌های گیاهی متناسب با اقلیم شهر قم بپردازد و گونه‌های متناسب با شرایط آب و هوایی شهر قم نیز در حال پرورش است.
عواطف رستمی در خصوص راهکارهای توسعه فضای سبز افزود: یکی از راهکارهای توسعه فضای سبز گسترش کمربند سبز در اطراف شهر قم است تا علاوه بر تقویت ریه‌های تنفسی شهر قم، مانع ورود ریزگردها به داخل شهر شود.
وی با تاکید بر اینکه گسترش کمربند سبز در اطراف شهر قم نیازمند بودجه‌های ملی است افزود: شهرداری و شورای شهر نیز بر این امر توجه ویژه‌ای داشته‌اند.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم هم مشکل بزرگ بر سر راه گسترش فضای سبز را موضوع آب می‌داند. وی با اشاره به توسعه شبکه آب خام از سوی شهرداری قم می‌گوید: با ایجاد شبکه آبیاری قطره‌ای به مساحت ۲۰ هزار مترمربع توانستیم برای آبیاری فضای سبز به مقدار ۲۰۰ لیتر بر ثانیه در آب شهری صرفه‌جویی داشته باشیم.
کاهش تانکرهای آبرسانی
پیام جوادیان با اشاره به مشکل کم آبی در شهر قم گفت: در بحث آب خیلی باید کار کنیم و یکی از کارهای مهم ما حذف و کاهش تعداد تانکرهای آبرسانی در سطح شهر است.
وی بیان کرد: این تانکرها بسیار پرهزینه است و موجب پرت آب و نیروی انسانی شده و 8 برابر آبیاری مدرن برای ما هزینه دارد.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم گفت: یکی از اقدامات ما حذف 200 لیتر بر ثانیه آب شهری برای آبیاری فضای سبز بوده که قرار بود طبق مصوبه هیأت دولت معادل این حذف به ما از سوی آب منطقه‌ای چاه آب داده شود که متأسفانه بعد از گذشت 2سال هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم.
وی گفت: یکی از نیازهای ما پساب شهری است که متأسفانه این پساب نیز به فضای سبز شهری داده نمی‌شود و نیازمند اهتمام استان برای رفع این مشکل هستیم.
منبع: همشهری
