مهم‌ترین سؤال این است که وقتی شورایی با عنوان فرهنگ عمومی به ایفای نقش می‌پردازد، شورای عالی هنر چه وظیفه‌ای دارد و اگر شورای عالی هنر به صورت اختصاصی به امور هنری می‌پردازد، دلیل حضور نهادهایی که وجه مشترکشان تنها امور فرهنگی است،- نه هنری- چیست؟
به گزارش تابناک قم، سه سال پیش بود که جمعی از مدیران نهادهای فرهنگی هنری قم، بر مبنای اراده‌ای جمعی، با هدف یکپارچه کردن فعالیت‌های هنری استان و پرهیز از موازی کاری در این عرصه اقدام به تشکیل شورایی موسوم به شورای عالی هنر با مدیریت استانداری قم کردند.
شورایی که می‌توانست در صورت برنامه ریزی صحیح و عملکرد هماهنگ و کارآمد از یک سو و استمرار و پیگیری‌های مداوم از سوی دیگر، نقش بسزایی در حل مشکلات فرهنگی و هنری قم ایفا کند.
این شورا پس از برگزاری 2 جلسه به دلیل تغییر و تحولات مدیریتی، تا مدت‌ها هیچ گونه فعالیتی نداشت تا این‌که در مهرماه سال گذشته با پیگیری مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم دوباره تشکیل شد و در آن جلسه اساسنامه شورای عالی هنر قم به تصویب رسید.
در مقدمه این اساسنامه پیشینه و جایگاه تاریخی قم از نظر وجود مراکز دینی، پژوهشی، فرهنگی، علمی و هنری و حضور هنرمندان فرهیخته در رشته‌های مختلف مورد توجه قرار گرفته و آن را بستری مناسب برای توسعه و رشد فرهنگ و هنر اسلامی ایرانی قلمداد کرده است.
استفاده صحیح و مناسب از ظرفیت‌های هنری استان، سیاست‌گذاری راهبردی در امر توسعه هنر استان، پرهیز از موازی کاری نهادهای هنری و فرهنگی، دستیابی به هنر متعهد به ارزش‌های اسلامی و انقلابی، ایجاد ارتباط پایدار اساتید با هنرمندان جوان و هم‌افزایی در ساحت دین و هنر، ساماندهی فعالیت‌های متنوع هنری و تعمیق خودباوری ملی و پاسداشت میراث ارزشمند ایرانی اسلامی از جمله اهداف این اساسنامه ذکر شده است.
هماهنگی برنامه‌ها
«وحید فرجی» معاون فرهنگی و هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم در گفت و گو با خبرنگار همشهری می‌گوید: یکی از معضلاتی که همواره در عرصه فرهنگ و هنر استان قم وجود داشت، نبود هماهنگی و هم افزایی بین دستگاه‌های فرهنگی هنری و هنرمندان استان بود. به همین دلیل درصدد تشکیل شورای عالی هنر برآمدیم تا این هماهنگی و تعامل‌ها صورت بگیرد. بر اساس مصوبه جلسه اول مدیرکل ارشاد استان به عنوان دبیر این شورا انتخاب و دبیرخانه آن در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم دایر شد. همچنین دستور کارها مشخص شد تا برنامه‌های هماهنگی در خصوص هنر استان قم داشته باشیم.
اما آنچه در عمل دیده شد، این بود که شورا انتظارات هنرمندان و دلسوزان فرهنگی را برآورده نکرد به طوری که از مهرماه سال گذشته تا کنون هیچ جلسه‌ای برگزار نشده است.
«مجدالدین معلمی» در این رابطه در گفت و گو با همشهری ابراز می‌کند: هر چند تشکیل شورای عالی هنر اتفاق خوبی است. اما متاسفانه شاهد بی‌اهمیت بودن مسائل مربوط به فرهنگ و هنر نزد مسئولان عالی استان بودیم.
مهم‌ترین نقطه ضعف این شورا، حضور نمایندگان سازمان‌ها و اداراتی بود که به صورت مستقیم با هنر در ارتباط نیستند بلکه بخشی از فعالیت‌هایشان هنری و فرهنگی است. در حالی که این شورا همان طور که از عنوانش می‌توان فهمید، ویژه مسائل مربوط به هنر است و باید نهادهایی در شورای عالی هنر حضور داشته باشند که فعالیت‌های آنها منحصر به امر هنر باشد. برای مثال اداره ورزش و جوانان یا اداره آموزش و پروش و اداره میراث فرهنگی جزو نهادهایی‌اند که بهره بردار هنر هستند و وظیفه اصلی آنان پرداختن به امور هنری نیست. از سوی دیگر با زیادبودن تعداد اعضای شورا، اختلاف سلیقه‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند و تصمیم گیری و رسیدن به یک برنامه مشترک دشوار می‌شود.
رئیس حوزه هنری قم ادامه می‌دهد: دومین مشکل شورای عالی هنر، انتخاب مدیر بود. از طرف مدیر سابق ارشاد قم پیشنهاد شد که مدیر این شورا مدیرکل ارشاد - به عنوان متولی دولتیِ فرهنگ و هنر استان - باشد. بخشی از استانداری نیز معتقد بودند این شورا باید زیر نظر استانداری فعالیت کند. در این میان نظر سومی نیز مطرح شد مبنی بر این‌که اگر شورای عالی هنر دولتی باشد، کار به درستی پیش نخواهد رفت.
وی می‌گوید: پس از طرح این پیشنهادها، تصمیم برآن شد که شورایی 5 نفره به انتخاب استاندار برای بررسی این ابهامات تشکیل شود که در این شورا، 2 نماینده از هنرمندان، یک نماینده از اداره کل ارشاد، یک نماینده از اداره کل ورزش و جوانان و یک نماینده از استانداری حضور داشته باشند؛ ترکیبی که تقریباً ناهمگون و نامناسب است.
مشکل هنر قم برگزاری جلسه و شورا نیست
معلمی تصریح می‌کند: مشکل و معضل هنر قم برگزاری جلسه و شورا نیست بلکه ایجاد هماهنگی و همکاری بین نهادهای فرهنگی و هنری است و هدف اصلی این شورا، جلب کردنِ توجه مدیریت کلان استان به عرصه‌های هنری است. هرچند با وجود تشکیل 2 جلسه به عنوان کارشناسی، تاکنون هیچ خروجی و ماحصلی نداشته است.
رئیس حوزه هنری قم در خصوص راهکار حل معضلات فرهنگی و هنری ابراز می‌کند: اولین و مهم‌ترین راهکار این است که افکار عمومی، مدیران استانی و رسانه‌های جمعی به این فهم مشترک برسند که تا مطالبه‌ها درست مطرح نشود، وضع فرهنگ و هنر شهر مساعد نخواهد شد. معضل اساسی استان قم این است که مطالبه گری وجود ندارد و رسانه‌های قم نیز یا آیینه‌ای برای فضای ملی هستند یا با تیترهای کاملاً سیاسی مشتری‌های خود را جلب می‌کنند. اما این‌که مشکلات فرهنگ قم چیست را هیچ کس مطالبه نمی‌کند!
وی ادامه می‌دهد: در شهر ما برای فرهنگ و هنر خیلی هزینه می‌شود و کسی نیست که بپرسد ثمرات این اتفاقات فرهنگی چیست؟ گاهی خرج‌های فرهنگی می‌شود یا سالن‌های نمایش و سینما تعطیل می‌شود و هزینه‌های میلیاردی برای یک پروژه صورت می‌گیرد. اما کسی از چند و چون آن پرسش نمی‌کند. در همه دنیا زیرساخت‌های فرهنگی در حال رشد است. اما در قم متاسفانه در حال کاهش است. بنابراین اولین گام در این خصوص فراهم کردن فرصتی برای مطالبه گری فرهنگی عمومی است چرا که وقتی این مطالبه گری عمومی باشد، هیچ مدیری خود را در کنج انزوا نمی‌بیند. دومین مسأله این است که باید مدیریت عالی استان خود را متکفل حوزه فرهنگ هم بداند. تجربه نشان داده که فرهنگی‌ترین مدیران، وقتی در قم به مسئولیت می‌رسند، با این گمان که در قم نیاز فرهنگی وجود ندارد، به امور فرهنگی استان توجهی نمی‌کنند و وای بر روزی که افرادی مسئول شوند که در حوزه فرهنگ سررشته‌ای ندارند.
در این میان مهم‌ترین سؤال این است که وقتی شورایی با عنوان فرهنگ عمومی به ایفای نقش می‌پردازد، شورای عالی هنر چه وظیفه‌ای دارد و اگر شورای عالی هنر به صورت اختصاصی به امور هنری می‌پردازد، دلیل حضور نهادهایی که وجه مشترکشان تنها امور فرهنگی است،- نه هنری- چیست؟ به عبارت دیگر همان طور که رئیس حوزه هنری قم اشاره کرد، حضور نمایندگان نهادهای غیر هنری در این شورا اشتباه بزرگی است که باید مورد توجه و بازبینی متولیان شورای عالی هنر قرار گیرد.
منبع: همشهری
