باید برای مردم توضیح دهیم که شکار در این مناطق چه تاثیری می‌تواند در از بین رفتن این منظره‌های زیبا داشته باشد و چه اندازه به محیط زیست ضربه می‌زند. اگر مردم نخواهند، مشکلات در این حوزه به سادگی از سوی دولت حل‌شدنی نیست.
به گزارش تابناک قم، کیلومتر 55 جاده قم - گرمسار وقتی از یک مسیر طولانی خسته‌ای و دیدن شن‌زارها و تپه‌های خاکی کلافه‌ات کرده است، با پهنه‌ای نقره فام روبه‌رو می‌شوی که فلامینگوها با تن سفید و سرخشان نقا‌شی‌اش کرده‌اند و کاکایی‌ها، حواصیل‌ها، خوتکا، آووست، چوبپا، اردک کله سبز، دال‌سیاه، عقاب صحرایی ودیگر پرندگان، شبیه یک پرده نقاشی اساطیری در آن جولان می‌دهند. یک تالاب زیبا در دل کویر که مره نام دارد و تا قبل از احداث آزادراه قم- گرمسار تقریبا ناشناخته بود.
امروز اما این تالاب از جاذبه‌های طبیعی قم محسوب می‌شود و ثابت می‌کند این کویر تفتیده چه بهشت‌هایی که در دل خود جا داده است.
فلامینگوها با تن بزرگ، گردن‌های برافراشته، پرهای سرخ و نوک منحنی‌شان از خاص‌ترین میهمانان بهار امسال در تالاب مره بودند. پرنده‌هایی که مرغ آتشی خوانده می‌شوند و از راسته آتشی‌سانان. البته فلامینگوها تنها نیستند. حواصیل یا همان مرغ ماهی‌خوار هم با پاهای دراز و گردن لاغرش، محبوبیت زیادی در میان طبیعت‌دوستان دارد و این روزها میهمان تالاب مره است. چوبپا هم با پاهای سرخ و تنه سیاه و سفید و منقار زیبایش این روزها در این تالاب دلبری می‌کند.
همه زیبایی‌های این تالاب در سایه آبگیری خوب آن به ویژه در بهار امسال است که پهنه نقره‌ای و فیروزه‌ای زیبایی برای پناه پرندگان پدید آورده است. پناهگاهی که گاهی با حضور متخلفان طبیعت یا همان شکارچیان، ناامن می‌شود.
کارشناسان می‌گویند اگر این ناامنی ادامه داشته باشد، دیگر نباید به حضور این مهمانان دوست‌داشتنی در این تالاب امید داشت. آن طور که کارشناسان می‌گویند، 20 گونه از پرندگان مهاجر بهار امسال به قم آمده‌اند که اگر حمایت نشوند و احساس امنیت نکنند، دیگر بعید است که مردم قم و مسافران بتوانند از زیبایی‌هایشان بهره ببرند.
نام مره از کوه مره گرفته شده به معنای تلخ و شور است و وجه تسمیه آن چشمه‌های شوری است که در این منطقه وجود دارد. این تالاب امروز هم جاذبه گردشگری است و هم منطقه‌ای که باید برای بقایش تلاش کرد.
بهترین کانون جذب پرندگان
«احمدرضا شفیعی»، معاون نظارت و پایش اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان قم در توضیح اوضاع این روزهای تالاب مره، با اشاره به این‌که احداث آزادراه قم - گرمسار موجب دسترسی انسانی به این تالاب شده، ابراز کرد: احداث این اتوبان یک نوع دخالت انسانی در طبیعت محسوب می‌شود. اما برای انتخاب مسیر، چاره دیگری برای احداث این جاده نبود چرا که این تالاب در مجاورت منطقه حفاظت شده قرار دارد. البته آزادراه قم - گرمسار به نوعی بازسازی جاده چند هزار ساله ابریشم و در مسیر همان است.
وی با اشاره به این‌که تالاب مره به حوض سلطان متصل است گفت: تالاب مره آبگیری خوبی دارد و بهترین کانون جذب پرندگان مهاجر است. رودخانه شور که در شمال این تالاب قرار دارد، از استان البرز آمده و از رودخانه‌های دائمی است.
وی اظهار کرد: این تالاب در گذشته راه دسترسی نداشت و طبیعتا آن زمان پناهگاه بسیار بهتری برای پرندگان مهاجر محسوب می‌شد. امروز هم که این جاده در دسترس مردم قرار گرفته به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری از آن یاد می‌شود.
شفیعی معتقد است تعریف شدن یک محیط طبیعی از جمله تالاب مره به عنوان یک جاذبه گردشگری هم مزایایی دارد و هم معایبی. مزیت این کار این است که ما تالاب را بهتر می‌شناسیم و از زیبایی‌هایش بهره بیشتر می‌بریم و از فضای گیرا و تماشایی آن دور نیستیم. عیب این کار البته معارضاتی است که حضور انسان در این زیستگاه طبیعی به وجود می‌آورد.
شکار غیرمجاز
معاون نظارت و پایش اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان قم با اشاره به این‌که در حال حاضر ما در این تالاب مشکل شکار غیر مجاز را داریم که به این زیستگاه ضربه می‌زند، ابراز کرد: تعداد سلاح‌های شکاری نزد مردم زیاد است و فرهنگ حراست از محیط طبیعی و گونه‌های حیات وحش به درستی شکل نگرفته که مانع از شکار پرندگان مهاجر شود.
شفیعی افزود: این موضوع را نباید فراموش کنیم که امنیت محیط، در مهاجرت پرندگان اثر مستقیم می‌گذارد چرا که پرندگان بسیار به ضریب امنیتی محیط‌هایی که به آنها مهاجرت می‌کنند، حساس هستند.
این مسئول ادامه داد: اگر دقت کنید در اصفهان و نزدیکی سی‌و‌سه پل کاکایی‌ها بسیار نزدیک به مردم پرواز می‌کنند و از دست مردم غذا می‌گیرند چرا که در این محیط احساس خطر نمی‌کنند. اما در تالاب معصومیه قم همین پرنده به خوبی احساس می‌کند که ریسک محیط به سبب حضور شکارچیان بالاست و تا اثری از انسان‌ها می‌بیند از فاصله دور پرواز می‌کند.
شفیعی نگران است که به رغم شرایط خوب این روزها، تالاب مره قربانی سودجویی عده‌ای و شکار بی‌رویه پرندگان شود.
وی گفت: اگر مردم به این موضوع حساسیت نشان نداده و شکار را ادامه دهند، به مرور زمان پرندگان مهاجر این منطقه را به عنوان منطقه پرخطر شناخته و برای کوچ مسیر خود را تغییر می‌دهند.
دشواری ایجاد پاسگاه محیط بانی
معاون نظارت و پایش اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان قم در پاسخ به این انتقاد که چرا حفاظت فیزیکی کاملی از این منطقه صورت نمی‌گیرد، ابراز کرد: این‌که در منطقه تالاب مره بتوانیم یک پاسگاه محیط بانی ایجاد کنیم، از مسائلی است که مورد پیگیری ما قرار دارد.
ما در این منطقه «دیرگچین» را هم داریم و توافقی میان اداره‌کل حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی صورت گرفته تا در این محدوده یک منطقه حفاظت شده کویری تعریف کنیم چرا که این محدوده ارزش‌های تاریخی خاص هم دارد.
وی افزود: برای استقرار پاسگاه محیط بانی در این محدوده باید تالاب را در یکی از مناطق حفاظتی ارتقا دهیم و به عضویت کنوانسیون بین‌المللی رامسر در بیاوریم تا بتوانیم از اعتبارات کشوری برای احداث یک پاسگاه در این محدوده استفاده کنیم.
در این مسیر 2 مانع وجود دارد که یکی بوروکراسی و روند‌های ادامه‌دار اداری است و دیگری محدودیت‌های شدید دولت از نظر تخصیص اعتبارات.
شفیعی فرهنگ سازی را در این عرصه از مهم‌ترین امور دانست و اظهار کرد: عرصه‌های طبیعی بسیار وسیع هستند و حفاظت فیزیکی از آنان چه به صورت انسانی و چه به صورت هوشمند چندان کار ساده‌ای نیست.
باید برای مردم توضیح دهیم که شکار در این مناطق چه تاثیری می‌تواند در از بین رفتن این منظره‌های زیبا داشته باشد و چه اندازه به محیط زیست ضربه می‌زند. اگر مردم نخواهند، مشکلات در این حوزه به سادگی از سوی دولت حل‌شدنی نیست.
منبع: همشهری
