اندیشه بدون پرسش خواهد خشکید

بسم الله الرحمن الرحیم
اندیشه بدون پرسش خواهد خشکید!
بشر موجودی پرسشگر و اهل تعقل است؛ در یافتن چرایی وچیستی خلقت در ابعاد مختلف آن مورد توجه و علاقه بشر است؛ تلاش بی پایان این مخلوق برای رونویسی از مظاهر هر حیات و دستیابی به رموز خلقت و بهره گیری از آن برای زندگی بهتر ؛قرن هاست که ادامه دارد: این تلاش رمز بقای نوع بشر در میان انواع گونه های مختلف از مخلوقات عالم هستی است ؛ سئوال؛ بارزترین عنصر تمایز انسان از دیگر مخلوقات و مهمترین عنصر بشریت در طول تاریخ به حساب می آید:
( ز کجا آمده ام ) ؟ او به دنبال مبدا آفرینش است ؛ میگوید خلقت چیست؟ سر چشمه آن کجاست؟ در کدام بعد زمانی و مکانی قرار دارد؟ با تمام توان به دنبال مبدا افرینش است:
( امدنم بهر چه بود) هدف از خلقت انسان و دیگر مظاهر حیات چه بوده است؟ آیا امری اتفاقی است یا امری هدفمند؟ اگر اتفاقی است چگونه و اگر هدفمند است چرا ؟
( به کجا می روم اخر ) ؟ وقایع و رخدادهای پس از مرگ چیست ؟ و کیفیت آن چگونه است ؟ آیا می توان موجودی را خلق کرد ؟ آیا می توان از مرگ او جلوگیری کرد؟ اینها فقط برخی از سئوالات بشری است که از شروع خلقت به صور و اشکال مختلف وجود داشته است و دارد : باقی مانده های سنگ نوشته ها و الواح گلی و نقاشیهای دیوار غارها که محل زندگی انسانهای اولیه بوده است رد پای این سئوالات را نشان می دهد: انسان همواره اول سئوال کرده و سپس در پی پاسخ بوده است بنابر این دانش امروزی بشر مرهون هزاران بلکه میلیونها سئوال است که او در طی قرنها از خود پرسیده است:
ازلی ترین سئوال بشر نزدیک به میوه ممنوعه است که انسان را از بهشت خالق به زمین خاکی تبعید کرد ؛ بنابراین انسان حتی از پرسشگری نزد خالق خود هم نگذشت ؛ و هزینه این پرسشگری را به تایید کتاب های مقدس و آسمانی پرداخت می کند ؛ تمامی کتابهای اسمانی و همه پیامبران الهی رهبران راستین بشریت بر روحیه پرسشگری انسان صحه گذاشتند و آن را ترغیب و تهییج کرده اند و هیچ کدام از آنان سعی نداشتند تا انسان را از این جوهره خود خالی کرده او را به مخلوقات پست تر تنزول دهند: تخفیف روح پرسشگر بشری به موجودی دنباله رو و بی سئوال ؛ انسانی خاموش و کم فروغ ؛ انسانی ساکن و کم تحرک و بشری به واقع با آرزوهای بلند می سازد:
و چه درست اندیشیده اند که راه حکومت و استیلا حقوق بر انسانها تنها بستن روح پرسشگری در ایشان است:
بنا بر این راه توسعه علمی و همه جانبه و فراگیر و دستیابی به قلل رفیع دانش بشری فقط و فقط در سایه توسعه پرسشگری و حفظ ارزشهای والای ازادی اندیشه ممکن است ؛ اندیشه را به هر شکلی باید پاس داشت ؛ از حصر ان باید خودداری کرد درخت اندیشه را باید با پرسشگری آبیاری نمود زیرا که اندیشه بدون پرسش خواهد خوشکید و انچه باقی خواهد ماند ابشخوری است که توان و اندیشه ای نحیف و ضعیف خواهد بود؛ در جامعه ای که تولید علم و فرهنگ به عنوان یک کالای ارزشمند با استاندارد های بالا انجام نشود؛لاجرم باید منتظر تهاجم فرهنگ بیگانه بود؛ چنین فرهنگی چه بخواهیم و چه نخواهیم در قالب مصنوعات منبعث از پیشرفت های علمی؛ خود را به رخ خواهد کشید و پذیرنده را در خود خواهد بلعید ؛ دانشگاه ها؛ حوزه های علمیه و نهادهای علمی محل تولید علم و فناوری هستند و در صف مقدم سئوال و پرسش و در پی یافتن پاسخ و جوابی متعالی هستند لذا باید شرایط لازم را برای حیات طیبه آنها فراهم کرد ؛ اگر خیل عظیم دانشمندان و نخبگان یک جامعه گرایش پرسشگری و کنشگری را نصب العین خود قرار دهند و حاکمان نیز گفتمان حکومت را بر پرسش استوار سازند و پاسخگوی پرسش های مطرح باشند جامعه به یک مدینه فاضله بشری تبدیل خواهد شد ؛ نمونه بارز ان را در این چند سال اخیر در دیدارهای صمیمی دانشجویان جوان با مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) شاهد هستیم و ان حضرت در کمال متانت اجازه میفرمایند تا پرسشگران پرسش های خود را بدون دغدغه و لکنت زبان بیان کنند و حتی پرسش های انتقادی خود را مخصوصا از شخص خود مقام عظمی رهبری: اینجاست که نه اندیشه حصر و حبس و زیر زمینی میشود و نه هم درخت رو به رشد اندیشه خشک میشود بلکه موجب تعالی و ترقی بشر وجامعه و بلکه موجب ازاد اندیشی و بارور شدن درخت اندیشه در نهایت ازادی اندیشه میشود.
هادی جلالی زاده
20شهریور 1395