ساخت کارگاه‌های تولید ظروف مس چکشی در روستای گیو یکی از طرح‌های ایجاد اشتغال روستایی برای سال گذشته بود تا روستاهای استان قم به ویژه آن‌هایی که ظرفیت‌هایی برای تبدیل شدن به مقصد گردشگری دارند، برای بهره‌مندی اقتصادی از گردشگران توانمند شوند.
به گزارش تابناک قم، صدای ضربه‌های چکش روی مس... شعله آتشی که بر ظرف مسی تنوره می‌کشد و صدای مس گداخته در حوضچه آب خنک که سکوت کارگاه مسگری را می‌شکند، از جلوه‌های زیبای یک کارگاه ساخت ظروف مسی به صورت سنتی است.
کارگاهی که در شهرهایی مانند زنجان، کرمان و اصفهان توانسته‌اند گردشگرانی را به خود جلب کنند و برای اهالی آن شهر اشتغال به همراه آورند. این صدا اما سال‌هاست در بازار قم خاموش شده و راسته مسگرها به مجالی برای فروش کالاهای وارداتی تبدیل شده است. با این حال وجود معادن باستانی مس در روستای وشنوه قم که کاوشگران آن را به 3 هزار سال پیش از میلاد مسیح نسبت می‌دهند، نشان‌دهنده قدمت این هنرصنعت در قم است.
طرحی که عملیاتی نشد
ساخت کارگاه‌های تولید ظروف مس چکشی در روستای گیو یکی از طرح‌های ایجاد اشتغال روستایی برای سال گذشته بود تا روستاهای استان قم به ویژه آن‌هایی که ظرفیت‌هایی برای تبدیل شدن به مقصد گردشگری دارند، برای بهره‌مندی اقتصادی از گردشگران توانمند شوند.
بر اساس این طرح که در جلسه‌های ستاد اقتصاد مقاومتی استان قم هم مطرح می‌شد قرار بود چند کارگاه برای تولید و فروش محصولات در این روستا ساخته شود تا هم اشتغال برای اهالی روستای گیو داشته باشد و هم جذب گردشگر و این هنرصنعت قدیمی در قم را احیا کند.
این اهداف اما هیچ کدام به مرحله تحقق نرسید چراکه به گفته معاون صنایع دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم، تسهیلاتی که قرار بود از سوی سازمان مرکزی صنایع دستی برای این کار اختصاص یابد، پرداخت نشد.
«حسن بحرینی» در این زمینه اظهار کرد: این طرح برای سال 95 بود که در روستای صرم برای ایجاد کارگاه‌های مرواربافی و در روستای گیو برای ایجاد کارگاه مس چکشی برنامه‌ریزی کرده بودیم. در روستای گیو یک کارگاه راه‌اندازی شد اما قرار بود 5 کارگاه راه‌اندازی شود که تسهیلات اختصاص داده نشد تا بتوانیم از این کار حمایت کنیم.
معاون صنایع دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم با اشاره به این‌که سال گذشته تسهیلات بخش روستایی برای صنایع دستی اعطا نشد اظهار کرد: همین موضوع موجب شد این طرح نیمه‌کاره بماند.
وی با بیان این که روستای گیو مسیر گردشگری بخش خلجستان است و در مسیر دهکده سلامت قرار دارد، گفت: از طرفی تولیدهای مسی در تفرش فروش خوبی داشت و ما در نظر داشتیم روستای گیو را به مرکزی برای تولید و فروش مس چکشی تبدیل کنیم. همچنین در این کارگاه‌ها تولید زنده هم می‌توانستیم داشته باشیم که این هم جذابیتی برای حضور گردشگران در روستا فراهم می‌کرد.
بحرینی با بیان این که مرکز تولید و فروش مس این روزها شهر زنجان است، افزود: قم هم در این عرصه دستی بر آتش دارد و آثاری به دست آمده که در روزگار قاجار هم این هنر وجود داشته است اما امروز این هنر در قم تقریبا منسوخ شده و فقط یک کارگاه در شهر قم در این عرصه باقی مانده است. احیای این هنر هم به اقتصاد استان کمک می‌کند و هم احیای یکی از هنرهای منسوخ‌شده محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: در هر کارگاه تولید مس چکشی بین 10 تا 40 نفر می‌توانند اشتغال داشته باشند که این عدد برای روستاهای قم اشتغال خوبی محسوب می‌شود. همچنین قرار بود مرکز کارآفرینی امید به هر کارگاه بین 50 تا 100 میلیون تومان وام با سود 4 درصد بدهد که محقق نشدن آن کار را نیمه‌کاره گذاشته است.
لزوم راه‌اندازی نمایشگاه دائمی
«حسین محمدصالحی» صاحب تنها کارگاه تولید مس چکشی در شهر قم است که می‌گوید کار مس را از استادکاری در زنجان یاد گرفته است.
او کارگاهی نزدیک به پایانه قم دارد که 6 نفر در آن کار می‌کنند. محمدصالحی که خود از اهالی روستای گیو است قرار بود یک کارگاه در این روستا راه‌اندازی کند اما نبود حمایت و تسهیلات موجب شد موفق به این کار نشود.
این شهروند قمی این روزها قابلمه، تابه، لیوان و کاسه مسی در کارگاهش می‌سازد و از درآمدش هم راضی است. 70 درصد تولید این کارگاه برای فروش به زنجان و بقیه به اصفهان، تهران و گرگان می‌رود. قسمت کمی از این تولید در قم به فروش می‌رسد.
محمدصالحی گفت: بهترین فروش در قم را زمانی داشته که نمایشگاه صنایع دستی در پارکینگ شرقی حرم مطهر برپا شده است و اگر مسئولان بخواهند از این هنرصنعت حمایت کنند، راهش ایجاد یک نمایشگاه دائمی برای فروش محصولات است.
این فعال هنر مسگری قرار بوده کارگاهی با 3 هزار متر زیربنا در روستای گیو ایجاد کند با این طرح 30 کارگر از اهالی روستا شاغل می‌شدند اما حمایت نکردن صندوق کارآفرینی موجب شد این کار به اتمام نرسد.
وی با بیان این که باید برای این کارگاه فقط حدود 400 میلیون تومان ابزار بخریم و فضای کارگاه را هم آماده کنیم، افزود: بدون حمایت و تسهیلات نمی‌توان این کار را انجام داد.
طرح‌های اشتغال روستایی راه‌های نجاتی هستند برای روزگار بی‌رونق روستاهای قم. این طرح‌ها در روستاهایی که خشکسالی کشاورزی را در آنان متوقف کرده می‌توانند موانع قدرتمندی در برابر بیکاری، اعتیاد و مشکلات اجتماعی دیگر باشند. حتی در روستاهایی که هنوز آب وجود دارد اجرای این طرح‌ها برای درآمدزایی مردم و جایگزین کردن با کشاورزی می‌تواند نجات‌دهنده سرزمینی باشد که از خشکی جان به لبش رسیده است.
گویا امسال از سوی سازمان مرکزی صنایع دستی روستای قاهان به عنوان هدف گردشگری در نظر گرفته شده و قرار است کارگاه‌های تراش سنگ‌های زینتی و فروش این سنگ‌ها در این روستا راه‌اندازی شود. هر چند تا زمانی که عزمی برای حمایت از این گونه طرح‌ها وجود نداشته باشد، همه چیز روی کاغذ خواهد ماند.
منبع: همشهری
