به گزارش تابناک قم، به طور کلی موزه، به مکان خاصی گفته می شود که در آن مجموعه‌ای از آثار باستانی، صنعتی و اشیاء با ارزش در آنجا نگهداری و در معرض نمایش گذاشته می شود، اماکن مقدسی در ایران، همچون حرم مطهر امام رضا(ع) و حرم خواهر گرامی‌شان حضرت معصومه(س) نیز، هرکدام موزه ی خاص خود را دارند.
یکی از اشیای نفیسی که علاوه بر ارزش مادی، از اهمیت معنوی بالایی برخورداراست، قرآن هایی است که در این موزه ها نگهداری می شود؛ این قرآن ها از وجوه مختلف تاریخی، هنری و... از کتب نفیسی محسوب می شوند که گنجینه های مهم قرآنی را تشکیل می دهند.
یکی از این گنجینه های مهم قرآنی در موزه و هم چنین کتابخانه آستان مقدس حضرت معصومه(س) در استان قم، نگهداری می شود؛ موزه و کتابخانه ی این حرم مطهر، مملوء از قرآن های خطی و چاپی است که توصیف ویژگی های هر یک از آن ها نیازمند، گزارش جداگانه ای است.
در این گزارش سعی شده است تا معرفی کلی از قرآن های نفیس موجود در موزه آستان مقدسه حضرت معصومه(س)، ویژگی ها، خصایص و نحوه نگهداری آن ارائه شود.
اسماعیل محمدی کرمانشاهی مدیر کتابخانه و موزه آستان مقدس حضرت معصومه(س) در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا منطقه قم، عنوان کرد: کتابخانه آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه(س) دومین کتابخانه بزرگ استان قم است؛ این کتابخانه دارای دو بخش تخصصی و عمومی است و به سه بخش برادران، خواهران و امانی تقسیم می‌شود.
محمدی کرمانشاهی در رابطه با وسعت کتابخانه ی حرم حضرت معصومه(س) عنوان کرد: این کتابخانه 12 هزار‌متر زیربنا دارد و در چهار طبقه با اختصاص 4 تالار مجزا برای بانوان و 4 تالار برای آقایان احداث شده است.
نگهداری 2500 نسخه خطی قرآن کریم
وی با تاکید براینکه این کتابخانه دارای گنجینه‌های متعدد خطی و چاپی قرآن کریم است، افزود: بالغ بر 2500 نسخه خطی کامل و پاره جزء در کتابخانه و موزه آستان مقدسه حضرت معصومه(س) نگهداری می شود که از قدیمی ترین این نسخه ها می توان به قرآنی به خط کوفی که متعلق به قرن سوم است اشاره کرد.
مدیر کتابخانه و موزه آستان مقدسه حضرت معصومه(س) خاطر نشان کرد: اکثر قرآن های نفیس و تاریخی در قسمت موزه نگهداری می شود، ازجمله دو نسخه خطی قرآن که منسوب به امام رضا(ع) و امام حسن عسگری(ع) است، در کنار این دو قرآن نفیس، نسخه های متعددی از قرآن در این موزه وجود دارد که هرکدام از حیث خاصی قابل اهمیت است، ازجمله قرآنی که 120 کیلو وزن داشته و به زمان قاجاریه تعلق دارد.
وی از وجه تمایز کتابخانه آستان مقدسه حضرت معصومه(س) با برخی کتابخانه های دیگر خبر داد و گفت: در این کتابخانه، نسخ خطی از نسخ چاپی کاملا به صورت جداگانه و در دوبخش حفظ می شوند؛ نسخه های نفیس و آن دسته از قرآن هایی که از لحاظ هنری و تاریخی برجسته تر هستند به جای حفظ در کتابخانه در موزه نگهداری می‌شوند.
مدیر کتابخانه و موزه آستان مقدسه حضرت معصومه(س)، گفت: در گذشته که صنعت چاپ به این شکل امروزی وجود نداشته است، افراد قرآن ها را به صورت خطی، می نگاشتند و مثل امروز، امکان تهیه یک یا چند نسخه قرآن نبود بنابراین، مردم قرآن ها را به اماکن مقدس اهداء می کردند و از این به بعد سنت وقف از آن دوران رواج یافت.
محمدی کرمانشاهی با تاکید براینکه قرآن های موجود در کتابخانه در رتبه دوم بعد از قرآن های موزه قرار دارند، بیان کرد: علاوه بر قرآن های نفیس موجود در موزه، در کتابخانه آستان نیز قرآن ها در دو بخش، حفظ و خدمات دهی می‌شود که در بخش کتاب های خطی، قرآن ها به صورت جداگانه ثبت و فهرست می‌شوند در حالی که در سایر کتابخانه ها قرآن ها در ذیل کتاب های خطی به ثبت می رسند.
گنجینه های قرآنی مهم ترین سند اثبات حقانیت شیعه است
وی تصریح کرد: از آن جا که در سال های اخیر، سنت حسنه ی جزء خوانی قرآن کریم در سراسر کشور، ازجمله حرم حضرت معصومه(س) گسترش پیدا کرده است؛ برای هماهنگی بیشتر بین قاریان و حضار در جمع، تمامی قرآن ها در حرم مطهر یکدست شد و متولیان این امر، نسخ قدیمی و متنوعی موجود در حرم را جمع‌آوری کرده و به گنجینه قرآن تحویل دادند.
مدیر کتابخانه و موزه آستان مقدسه حضرت معصومه(س)، تاکید کرد: وجود قرآن های متعدد از دور ترین زمان تا به امروز نشان دهنده این مطلب است که قر آن هرگز در طول تاریخ دچار تحریف نشده است، بنابراین این گنجینه های قرآنی مهم ترین سند جهت اثبات حقانیت شیعه است.
محمدی کرمانشاهی با اشاره به اینکه، گنجینه های قرآن کریم در کشور، محدود است، خاطر نشان کرد: آستان قدس رضوی در این زمینه پیشرو است و تعداد زیادی از قرآن های نفیس در آن مرکز نگهداری می شود؛ کتابخانه و موزه آستان مقدس حضرت معصومه(س) نیز همچون دیگر گنجینه ها در بردارنده ی یکی از گنجینه های ارزشمند قرآن است که برخی از قرآن های خطی و چاپی نفیس موجود در آن در کتابخانه های دیگر دیده نمی شود.
وی در پایان گفت: جهت حفظ و مصون ماندن کتب و قرآن های نفیس نیاز به استفاده از ماده ی خاصی نیست، تنها سعی می شود تا این کتب با ارزش، در معرض نور طبیعی قرار نگیرند و مسئولین مربوطه، کتب و قرآن ها را در دمای خاص و با استفاده از نور مصنوعی اندک، در موزه و کتابخانه نگهداری می کنند؛ کتب آسیب دیده نیز توسط صحافی حرم مطهر ترمیم می شود.
