به گزارش تابناک به نقل از ایسنا، محمد کوشافر درباره جایگاه و ارزش زایندهرود، اظهار کرد: سرزمین خشک ایران مرکزی بارندگیهای طبیعی چندانی نداشته و تکامل خاک نیز با سرعت کمتری در آن رخ داده است.
وی افزود: زایندهرود تنها رودخانه دایمی و پر آب در فلات مرکزی است که از بخش شرقی زاگرس میانی سرچشمه گرفته و به تالاب گاوخونی ختم شده، حیات و تمدن این منطقه وابسته به زایندهرود است.
این پژوهشگر خاک و منابع طبیعی، خاطر نشان کرد: البته با عبور از دورانهای زمین شناسی گذشته عمده رسوبگذاری رودخانه و تالاب در دوران چهارم زمین شناسی انجام شد و حجم زیادی از رسوبات حاصلخیز را در این منطقه کویری برجا گذاشته است.
کوشافر تصریح کرد: شیب کم پایین دست حوضه آبریز زاینده رود همواره در طول تاریخ برای اسکان و ایجاد ارتباطات امتیاز خوبی محسوب میشده است.
وی با بیان اینکه تحقیقات مختلف نشان داده که بین چهار تا هشت هزار سال قبل شرق اصفهان سکونتگاه انسانها بوده است، ادامه داد:جریان زندهرود و وجود آب شرایط مناسبی برای ایجاد تمدن بشری در سرزمین خشک مرکزی ایران به دلیل خاک مناسب برای تولید غذا، تلطیف و تعدیل هوا، پوشش گیاهی مناسب و .... فراهم آورده بود.
وی تاکید کرد: بدون شک در انتخاب پایتختی اصفهان در دوران حکومتهای مقتدر و نه محلی، همانند سلجوقیان و صفویه وجود زایندهرود از مهمترین عوامل بوده و واقع بودن در مرکز کشور و ارتباط با راهها نمیتواند تنها دلیل برای این موضوع باشد، هر چند این عوامل نیز دارای اهمیت است.
این کارشناس خاک و منابع طبیعی در بخش دیگری از سخنان خود درباره قابلیت کشت و زرع در پایین دست این حوضه آبریز،گفت: زایندهرود یک حوضه بسته بوده و بر اساس تحقیقات انجام شده درصد قابل توجهی از آب مورد استفاده کشاورزی در اراضی حاشیه رودخانه پس از نفوذ به آبهای زیرسطحی، رودخانه و تالاب باز میگردد.
کوشافر با بیان اینکه مصرف 90 درصدی آب در کشاورزی ایران جای بحث دارد، ادامه داد: در شرایط فعلی که شاهد تنش شدید آب و بحران زاینده رود هستیم هیچگونه افزایش سطح زیر کشتی در حوضه زاینده رود شامل استانهای اصفهان و چهارمحال و بختیاری و هر استان دیگری در خارج از این حوضه که از آب این رودخانه استفاده میکند قابل قبول نیست و اگر افزایش کشت اتفاق افتد نشان از بی توجهی به آینده ایران و عدم اجرا و نظارت بر مصوبات شورای عال آب است.
وی تصریح کرد: بدون توجه به مرزهای استانی، منطقی نیست که اراضی تاریخی مناسب کشاورزی خشک شود و به جای آن در مناطقی که اراضی آن تناسبی برای کشاورزی ندارد کشاورزی با مصرف بالای انرژی توسعه یابد.
سخنگوی کمیته آب اتاق بازرگانی اصفهان در واکنش به برخی سخنان مبنی بر مزیت استفاده آب زایندهرود در فولادسازی به جای کشاورزی به دلیل درآمد کلان آن صنعت،گفت: این نوع تفکر جزئی نگر، غیر سیستمی و دیدگاهی صرفا اقتصادی برای کسب درآمدی زیاد در زمان اندک و بدون اهمیت به محیط زیست است که تاکنون مشکلات زیادی برای اصفهان و شهر های مجاور رقم زده است و برای بررسی چنین دیدگاههایی مباحث اقتصاد محیط زیست نیز باید وارد شود.
کوشافر با اشاره به حجم زیاد آلایندگی صنایع بزرگ و هزینههای قابل توجه ناشی از واردات دارو، افزود: وجود کشاورزی در پایین دست زایندهرود تنها یک بحث اقتصادی نیست و کارکرد حفاظت از خاک آن را نباید از یاد ببریم، چرا که پوشش گیاهی متناسب با سرزمین با کنترل فرسایش خاک، باعث کاهش ایجاد و انتشار غبار و ریزگردهای این مناطق میشود.
وی خاطر نشان کرد: در سالهای اخیر خشکی شرق اصفهان موجب تشدید فرسایش خاک اراضی رها شده کشاورزی شده است و این خاکها با توجه به ترکیب شیمیایی که دارند اگر کنترل نشود در آینده نزدیک به یکی از مراکز تولید غبار و ریزگرد و متاثر ساختن مناطقی از ایران تبدیل خواهد شد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، یادآوری کرد: اساسا اکوسیستمها به همدیگر وصل هستند و تخریب اکوسیستمهای پایین دست رودخانه قطعا دیگر مناطق را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.