امروز شهرهای بزرگ به خصوص کلانشهرها با مشکلات و معضلات اجتماعی زیادی روبرو هستند که گاه بحرانهایی ایجاد میکنند. یکی از چهرههای آسیب اجتماعی پدیده تکدیگری است که به عنوان معضل جوامع شهری محسوب میشود هرچند تاکنون ریشه این بحران در عوامل مختلفی بررسی شده است.
به گزارش خبرنگار ایمنا، کسب درآمد بیدردسر آن هم در شهرهای بزرگ توریستی و گردشگرپذیری همچون رشت برای برخی متکدیان انگیزهای شده تا هر روز و به شکلهای مختلف دست بکار شوند البته ریشه این موضوع را باید در عوامل دیگری همچون نداشتن سرپرست یا بدسرپرست بودن و اعتیاد جست و جو کرد، اما به طور کلی تکدیگری مهر تأییدی بر وجود برخی بحرانهای اجتماعی است.
کسانی که به تکدیگری رو میآورند سعی دارند با روشهای مختلف احساسات و عواطف مردم را تحریک کنند و در این راه حتی از وجود کودکان خردسال نیز استفاده میشود البته به شگردهای متفاوتی دیگری نیز همچون گلفروشی سر چهاراهها، در دست گرفتن آزمایشات و نسخههای پزشکی جعلی به صورت سازمان یافته انجام میشود البته با نمایش این افراد، مردم نیز عکسالعملهای مختلفی نشان میدهند از بیاعتنایی و بیتوجهی تا اظهار دلسوزی و کمک مالی حتی خشونت و پرخاش...
در این میان در شهری چون رشت که به عنوان شهر توریستی و گردشگر پذیر مطرح است در فصول مختلف سال به ویژه بهار و تابستان محل مناسب برای حضور متکدیان غیر بومی بوده و این مسئله باعث ناراحتی بسیاری از شهروندان شده است.
جواد کمالی از ریش سفیدان محلههای مرکزی شهر رشت با ابراز تأسف از وجود متکدیان در شهر میگوید: متکدیان غیربومی به صورت شبانه روزی در این شهر فعال هستند هرچند میدانم که کمک شهروندان به این افراد نه تنها انگیزه آنها را بلکه تعداد آنها را نیز افزایش داده است.
او میافزاید: حضور متکدیان چهره نازیبایی به شهر میدهد و این موضوع در خور شهری که میزبان مسافران و توریستهای زیادی است، نیست؛ مسئولان تاکنون کارهایی که برای جمع آوری این افراد انجام دادهاند به صورت مقطعی بوده و تاکنون برنامهریزی و فکر مناسبی از سوی آنها برای رفع کامل این معضل نشده است.
علی محمودی از دیگر شهروندان رشت هم میگوید: متکدیانی که وارد این شهر میشوند با سوء استفاده کامل از احساسات شهروندان این شهر تنها دنبال سودجویی هستند و بسیاری از آنها از وضعیت مالی بسیار خوبی برخوردارند.
او ادامه میدهد: برخی از متکدیان اشاعه دهنده فرهنگ بسیار غلط به شهروندان بودهاند و کودکان و نوجوانان با مشاهده آنها، ناخواسته تحت تأثیر رفتار مخرب این افراد قرار میگیرند.
این شهروند رشتی میافزاید: دستگاههای مرتبط مثل شهرداری، بهزیستی و نیروی انتظامی باید با شناسایی و جمع آوری این افراد شهر را زیباتر کنند.
گلایههای شهروندان در حالی است که محمدرضا علیزاده، معاون اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری رشت میگوید: بر اساس دستورالعمل شورای عالی اداری وزارت کشور در تاریخ ۷۸/۳/۲۵ شهرداریهای با جمعیت بالای ۲۰۰ هزار نفر باید سامان کدهای برای ساماندهی متکدیان راهاندازی کرده و در این زمینه بسیاری از دستگاههای اجرایی مرتبط باید با هم همکاری کنند.
او با بیان اینکه در سال ۱۳۸۲ شهرداری رشت سامانکدهای را راه اندازی کرده و تاکنون نیز به فعالیت خود ادامه داده است، میافزاید: در سال گذشته ۲۵۵ نفر و در پنج ماهه امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا ۲۷ نفر متکدی از سطح شهر رشت جمع آوری شده و در سامانکده شهرداری ساماندهی شده و تعدادی تحویل دستگاه اجرایی مرتبط مثل بهزیستی، کمیته امداد و مقامات قضائی شدند و تعدادی نیز به آغوش خانواده و یا به شهر خودشان بازگردانده شدند.
معاون اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری رشت تصریح میکند: متأسفانه شهرداری کار ساماندهی متکدیان را به تنهایی انجام میدهد در صورتی که سایر دستگاههای اجرایی مرتبط مثل بهزیستی و کمیته امداد نیز باید در این زمینه به شهرداری کمک کنند.
او ادامه میدهد: شهرداری به دلیل شیوع ویروس کرونا ظرفیت نگهداری متکدیان را تا حدود زیادی کاهش داده است و در حال حاضر تعداد ۲۵ نفر در سامانکده و ۲۵ نفر هم در گرمخانه نگهداری میشوند.
علیزاده، تصریح میکند: افرادی در سامانکده نگهداری میشوند که اگر به آنها پنج میلیون تومان وام بدهند میتوانند برای خودشان سرپناه و منزلی اجاره کنند. اما متأسفانه در این رابطه کمکی نمیشود.
او اضافه میکند: در بین متکدیان افراد سالمندی هستند که باید طبق قانون به آسایشگاه سالمندان بروند، اما متأسفانه شهرداری آنها را با حکم قضائی به آسایشگاه میفرستد.
معاون اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری رشت میگوید: بر اساس دستورالعمل سازمان برنامه و بودجه کشور باید ماهیانه بودجهای برای ساماندهی متکدیان به شهرداریها اختصاص دهند، اما هیچ بودجهای در این راستا اختصاص نمییابد.
او در خصوص متکدیانی که بعد از بازگردانده شدن به شهرهای خود پس از مدتی دوباره به رشت برمیگردند، اظهار میکند: تکدیگری بر اساس قانون جرم است؛ دستگاه قضائی باید متکدیان را تحت تعقیب قرار دهد و با اخذ تعهد دوباره به شهر خودشان بازگرداند.
علیزاده با اشاره به متکدیانی که کودک به همراه خود دارند، اظهار میکند: این افراد به صورت خانوادگی و در قالب باند مافیا از نقاط مختلف کشور به شهر رشت میآیند و با سوء استفاده از وجود کودکان، احساسات و عواطف شهروندان را تحریک میکنند تا به منافع مالی خود برسند.
او عنوان میکند: این افراد از طریق تکدیگری درآمد میلیونی بی دردسری دارند و به دلیل داشتن چنین درآمد زیادی، هرگز آن را ترک نمیکنند و علاقهمند به کار کردن در حرفه و شغل آبرومندی نیستند.
معاون اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری رشت با تاکید بر اینکه تمام دستگاههای مرتبط برای جمع آوری و ساماندهی متکدیان باید همافزایی داشته باشند، تصریح میکند: قانون، شرح وظایف هر یک از دستگاههای اجرایی را در رابطه با ساماندهی متکدیان مشخص کرده و در این زمینه شهرداری به تنهایی نمیتواند این معضل را رفع کند.
او به تبریز به عنوان شهر بدون متکدی اشاره میکند و دلیل آن را همکاری بسیار خوب دستگاه دولتی و سازمانهای مردم نهاد میداند و میگوید: سامانکده و گرمخانه شهر تبریز خارج از بروکراسی اداری توسط سمنها اداره میشود و شواهد نشان میدهد که در این زمینه بسیار موفق عمل کردهاند.
علیزاده با بیان اینکه تکدیگری چهره بسیار نازیبایی به شهر رشت میدهد و آسیبهای اجتماعی بسیار زیانباری مثل سرقت، اعتیاد و بزهکاری در پی دارد، میگوید: فوریتهای اجتماعی شهرداری رشت به صورت شبانه روزی در سطح شهر فعال بوده و به شناسایی و جمع آوری متکدیان اقدام میکند.
او با بیان اینکه به دنبال ساخت اردوگاهی در راستای هدف ساماندهی آسیبهای اجتماعی هستیم، میگوید: برای اجرای این طرح مشاور طرح انتخاب شد و نقشه آن نیز آماده بود، اما متأسفانه به دلیل اینکه اردوگاه باید در خارج از محدوده شهری احداث شود شهرداری زمین مناسبی در آنجا در اختیار ندارد.
معاون اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری رشت اضافه میکند: با توجه به اینکه بسیاری از متکدیان از مناطق مختلف کشور وارد گیلان میشوند از استانداری انتظار داریم تا در زمینه تخصیص و یا خرید زمین و ساخت اردوگاه در خارج از محدوده شهری به شهرداری کمک کند.
او میگوید: آموزش و پرورش نیز مدارس متروکهای در اختیار دارد که بدون استفاده مانده، میتواند این مکانها را در اختیار شهرداری بگذارد تا مدیریت شهری با صرفه هزینه بسیار کمتری آن را تجهیز کرده و متکدیان را در آن ساماندهی کند.
علیزاده با تاکید بر اینکه تاکنون عزم جدی از طرف مسئولان برای جمع آوری و ساماندهی متکدیان رشت وجود نداشته است، میگوید: ساماندهی متکدیان در رشت نیازمند همکاریهای همه دستگاههای خدماترسان است.
وی با بیان اینکه همه متکدیان مستحق کمک کردن نیستند و شهروندان نباید با دیدن این افراد احساساتی شده و به آنها کمک کنند، میافزاید: رسانهها به ویژه صداوسیما در زمینه فرهنگ سازی برای کمک نکردن مردم به متکدیان نقش بسیار مؤثری دارند.