ببخشید، حق با شماست!

به گزارش تابناک اصفهان، عصر فرا ارتباطی حاضر، فرصت خوبی برای شبکه های مجازی و تلویزیون ها و رادیو ها به عنوان رسانه های نویت ایجاد کرده است، از همین رو رسانه های سنتی مثل روزنامه و کتاب بسیاری از مخاطبین خود را از دست داده اند، البته این به معنای حذف آن ها از جامعه نیست. به هر حال در این عصر نیز عده ای صبح به صبح از خواب که بیدار شدند، طبق عادت به دکه روزنامه فروشی می روند و روزنامه مورد علاقه خود را خریداری می کنند.

در کنار آن روزنامه ها هم در راستای رسالت های خود به اطلاع رسانی و تحلیل در فضای رسانه ای موجود می پردازند.

با توجه به این مسئله سایت خبری تحلیلی تابناک اصفهان، هر روز مهم ترین گزارش یا اتفاق روزنامه های اصفهان را در اختیار مخاطبین می گذارد، تا از این مسائل با خبر باشند.

روزنامه نسل فردا در شماره امروز خود و در صفحه جامعه در گفتگویی اختصاصی با دکتر حمید دهقانی به بررسی حلقه مفقوده فرهنگ نزد مدیران پرداخته است و این موضوع را با دیدی اجتماعی مورد نقد قرار داده است:

در نشریات مختلف بارها خوانده  ایم وزیر فلان کشور دزدی کرده است و وقتی دیگران متوجه این خبط و خطا شده اند به زندگی خود پایان داده است. یا نماینده فلان مملکت پس از لو رفتن عیاشی‌هایش از مردم عذرخواهی کرده و استعفا داده است. فرهنگ عذرخواهی، در تمام دنیا امری پسندیده محسوب می شود ؛ چرا که کار بد در تمام دنیا کار بد است. اما در کشور ما گاهی تجربه نشان داده است دزدی و کلاهبرداری میلیاردی می تواند از یک انسان معمولی ، سوپرمن و قهرمان بسازد. بابک زنجانی ها ، تبدیل به فرد باعرضه و عاقل می شود و یا فلان شخص وقتی قرار است ، محاکمه شود و باید رد مال هم کند یک چیزی هم طلبکار است! به هر حال چیزی که مبرهن است ، این است که هیچ کدام از اینها به فکر معذرت خواهی نیستند. گویی فرهنگ پذیرفتن تقصیر و معذرت خواهی از آن چیزهایی است که در این مملکت فراموش شده است.

دو عامل تاثیر گذار در فرهنگ

دکتر حمید دهقانی جامعه شناس و استاد دانشگاه در همین ارتباط به نسل فردا می گوید: به نظر می رسد دو عامل در سطوح فردی و ساختاری در بروز این فرهنگ تاثیرگذار بوده است. در بعد فردی و شخصیتی آنچه که مسبب گریز از فرهنگ عذرخواهی شده این است که بخش های مختلف جامعه ما هنوز هنر پاسخگویی را یاد نگرفته اند و مسئولیت پذیر نیستند. افراد وقتی مسئولیت اعمالی راکه انجام می دهند ، نمی پذیرند طبعا پیامدهای حاصل از انجام آن عمل، خصوصا پیامدهای سوء و منفی آن را نیز نخواهند پذیرفت و کماکان اصرار بر صحیح بودن اقدامات خود خواهند داشت. حتی زمانی که اسنادی دال بر خطاکار بودن فرد ارایه می گردد فرد نه تنها سندیت داشتن اشتباهاتش را نمی پذیرد ؛ بلکه در صدد توجیه خطاهای خود بر می آید.

مکانیسم توجیه در ایرانیان قوی است

این استاد دانشگاه افزود: مکانیسم «توجیه» و «دلیل تراشی» از قوی ترین مکانیسم های دفاعی ما ایرانیان است که ریشه های عمیق فرهنگی دارد و در چنین موقعیت هایی خود را نشان می دهد. در بعد ساختاری آنچه که مسبب عدم عذرخواهی افراد در قبال اشتباهاتشان شده است جنبه هایی نظیر باندبازی و غرض ورزی های گروهی و جناحی است. افراد در چنین شرایطی نه به دلیل قانونمندی و احترام به قانون و نیز دغدغه مندی نسبت به خدمت‌گذاری به مردم ، بلکه به دلیل رقابت های گروهی و جناحی درصدد رصد کردن مداوم باند و گروه مقابل و مچگیری از آنان هستند.
این روند ریشه در منافع شخصی و گروهی آنان دارد که پیامدش آشکار شدن برخی مسایل و واقعیت ها و پنهان ماندن برخی مسایل دیگر است. طبیعتا در چنین شرایط رقابتی منفی نمی‌توان از باند مقابل که خطاهایش آشکار شده است ، انتظار داشت که به عذرخواهی از مردم بپردازد. این گروه تنها به منافع شخصی خود می اندیشد و در برابر عذرخواهی از خود مقاومت نشان خواهد داد. چون قانون مداری در این بین به محاق رفته است و آنچه که بیش از هر چیز اهمیت دارد ، مسئله کسب قدرت و حذف رقیب است. متاسفانه در جامعه ما و در طیف مسئولان تراز اول شاهد نبوده ایم که فردی به دلیل عملکرد غلط اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و یا فرهنگی اش رو به روی دوربین حاضر شده و از مردم عذرخواهی کند. اصرار بر اشتباه، و مهم تر از همه استفاده از مکانیسم توجیه و دلیل تراشی در افراد جامعه و مسئولان ما به بخشی از شخصیت فرهنگی ما تبدیل شده است.

سقوط اخلاقی در صورت ادامه روند

دهقانی در ادامه با تاکید بر سقوط اخلاقی ناشی از گسترش این روند اظهار داشت: مهم‌ترین پیامد چنین رفتارهایی ، سقوط جامعه در تمامی ابعاد آن به خصوص سقوط اخلاقیات فردی و اجتماعی است. در چنین شرایطی حتی اگر جامعه از ثروت و منابع اقتصادی فراوانی برخوردار باشد، اگر تحریم ها شکسته شود و ... باز هم در فقدان مسئولیت پذیری و نبود فرهنگ معذرت خواهی در میان مسئولان پیشرفتی عاید جامعه نخواهد شد.

چون در نگاه افراد چنین جامعه ای، فساد امری ، عادی و روزمره در نظر گرفته شده است.