اگرچه در سال های اخیر بارها صحبت از خشکسالی در کشور و حتی تغییر اقلیم تهران شده است اما با وجود این، بارش های هر از گاه نیز تبدیل به تهدید برای شهری مانند تهران شده اند.
نمونه چنین سیلاب هایی مربوط به حدود 2ماه قبل است که آسیب های بسیاری را در محله کن به دنبال داشت. با وجود چنین تهدیداتی ظرف 3ماه آینده طرح هایی در شورای شهر تهران به تصویب خواهد رسید که تحقق آنها مزایای بسیاری به همراه داشت.
ایمنی شهر در برابر سیلاب، ارتقای کمیت و کیفیت آب های زیرزمینی، نجات شهر تهران از بحران کم آبی، کاهش فرونشست زمین در مناطق مرکزی پایتخت، جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز درحریم رودخانه ها و حتی حفظ ریه های تنفسی شهر ازجمله اهداف این طرح هاست.
این سه طرح شامل ساماندهی رود دره ها، کاهش آسیب پذیری سیلاب و مدیریت آب های سطحی است که به طور همزمان از سوی مدیریت شهری دنبال می شود.واقعیت این است که منابع تأمین آب شهر تهران کم نیستند اما نبود مدیریت درست و مصرف بی رویه آب درتهران می تواند به کاهش استانداردهای زندگی در پایتخت کشور بینجامد.
تهران ازجمله پرمصرف ترین شهرهای دنیاست. مثلا در شهرهای اروپایی با وجود وضعیت خوب بارندگی اما سرانه مصرف آب روزانه 120تا 150لیتر برای هر نفراست این درحالی است که تهرانی ها 250 تا 300 لیتر آب به ازای هر نفر در روز مصرف می کنند.
داوود رضا عرب مشاور طرح جامع مدیریت آب های سطحی شهر تهران در مصاحبه با همشهری دلیل مصرف بالای ساکنان شهر تهران را به نبود فرهنگ مصرف درست، هدررفت آب در لوله های فرسوده و ارزان بودن آب نسبت می دهد. وی معتقد است: تهران باغ شهر نیست اما بیشتر از شهرهایی که فضای سبز بالا دارند مصرف آب دارد.
بین رواناب های سطحی تهران و آب های زیرزمینی رابطه بده بستان درمیان است که اگردچار اخلال شود درگردشی معکوس روند تخریبی در پیش می گیرند. یعنی کاهش سطح آب سفره های زیرزمینی به کاهش جریان رودخانه ها منجر می شود و انحراف جریان رودخانه ها نیز تغذیه آب های زیر زمینی را محدود می کند.
این اتفاقی است که به گفته داوود رضا عرب مشاور طرح جامع مدیریت آب های سطحی شهر تهران متأسفانه هم اکنون در تهران رخ داده زیرا در دوره ای مسئولان مدیریت شهری به اشتباه گمان می کردند باید با کانال سازی در سطح شهر نسبت به جمع آوری آب های سطحی اقدام کنند یا برای جلوگیری از تجاوزات بی رویه به حریم رودخانه ها اقدام به جداره سازی و بتن ریزی کف رودخانه ها کنند غافل از اینکه با این کار نه تنها مانع جذب آب به سفره های زیرزمینی و تغذیه آنها شدند بلکه ریشه برخی نشست های اتفاق افتاده در مناطق مرکزی شهر تهران را نیز می توان به همین امر نسبت داد.
این تجارب باعث شده تا امروز دیدگاه کارشناسان نسبت به مدیریت آب تغییر کند. هم اکنون شیوه های شهرسازی به گونه ای است که 85درصد بارش های باران درسطح شهر روان شده و تنها 15درصد جذب سفره های زیر زمینی می شود.
به گفته داوود رضا عرب هم اکنون نگاه محیط زیستی برنفوذ آب به درون زمین به جای دفع آن تأکید دارد و اینکه وضعیت طبیعی رودخانه ها باید حفظ شود به نحوی که هر چقدر سعی کنیم در مناطق شمالی شهر شرایط جذب آب را فراهم کنیم هم خطر سیلاب در پایین دست ها کم می شود هم ارتقای کیفیت، زدوده شدن آلودگی یا تصفیه شدن آب بعداز عبور از لایه های مختلف خاک و کاهش فرونشست زمین در مناطق مرکزی و جنوب شهر تهران محقق می شود.
لزوم مدیریت یکپارچه بر آب تهران
شاید یکی دیگر از مهم ترین فوایدی که از کنار این طرح ها عاید شهر تهران خواهد شد مدیریت واحد بر منابع آبی و مسائل زیست محیطی شهر تهران است. به عنوان مثال اقبال شاکری رئیس کمیته عمران شورای شهر ازجمله افرادی است که براین موضوع تأکید دارد. وی معتقد است: حالا که مدیریت آب های سطحی تقریبا به پایان رسیده و هم اکنون روی برنامه اجرایی برای مناطق کار می کنیم تنها مسئله باقیمانده مشخص کردن سازمان مسئول است.
منبع: ايرنا
