به گزارش تابناک قم، آخرین پژوهش صورت گرفته که هنوز بهصورت رسمی منتشر نشده است و به «رابطه شادکامی و سلامت» میپردازد در سال ۹۸ و در میان افراد ۱۸ تا ۶۵ ساله انجام شده است نتایج قابلتوجه و متفاوتی با پژوهشهای قبلی دارد. براساس این تحقیق قم، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، چهارمحالوبختیاری، تهران، قزوین، لرستان و کردستان در وضع مطلوبتری از نظر شادکامی قرار دارند.
پژوهش جهاد دانشگاهی با موضوع «شادکامی مردم ایران و عوامل مؤثر بر آن» که در سال ۹۱ انجام شده بود، برای چندمینبار با همان دادهها و نتایج روی خروجی خبرگزاریها قرار گرفت؛ پژوهشی که نشان میدهد زنجان، گلستان، بوشهر، هرمزگان، کردستان و کهگیلویه و بویراحمد در ردیف استانهای شاد قرار دارند. با وجود این، یک جستوجوی ساده در اینترنت نشان میدهد نتایج این پژوهش در سالهای ۹۱، ۹۴، ۹۶، ۹۷ و ۹۸ بازنشر شده است؛ درحالیکه علی منتظری، مدیر پژوهشکده علومبهداشتی جهاد دانشگاهی و مسئول اصلی این پژوهش، نتایج آن را قدیمی (مربوط به سال ۹۱) میداند و توضیح میدهد که پژوهش جدیدی در اینباره در سال ۹۸ انجام شده است که هنوز بهصورت رسمی منتشر نشده است.
۳ پژوهش مرتبط با شادکامی ایرانیان
پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی با حمایت مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علومپزشکی ۳ پژوهش درباره وضع شادکامی در میان ایرانیان انجام داده است. اولین پژوهش همانطور که گفته شد در سال ۹۱ و ذیل پروژه تحقیقاتی درباره «ادراک مردم ایران از سلامت خود» انجام شده بود که محققان این پروژه، ابزار تحقیق را متناسب برای سنجش شادکامی نمیدانند و در مقاله منتشر شده در فصلنامه «پایش» (دوره ۱۱، شماره چهارم) هم به آن اشاره کرده بودند.
این پژوهش از یک نمونه ۲۷ هزار و ۸۸۳ نفری با میانگین سنی ۱۸ تا ۶۵ سال انجام و طی آن، ۱۳ عامل خوشبینی به زندگی، ورزش هفتگی، شادکامی همسر، فعالیتهای اوقات فراغت، رضایت از زندگی، سرمایه اجتماعی، اعتقادات مذهبی، سن، تیپهای شخصیت، سطح سلامت، سطح تحصیلات، محل سکونت و سطح درآمد بررسی شد. بر مبنای این پژوهش، از میان ۳۰استان مورد بررسی زنجان با ۳/۶۹ درصد میانگین امتیاز شادکامی، شادترین استان معرفی و یزد با ۳/۱۲درصد میانگین امتیاز با پایینترین سطح شادکامی معرفی شد. پژوهش دوم، اما بهگفته منتظری، با ابزار تحقیقاتی استاندارد آکسفورد و با عنوان «شادکامی در مردم ایران» در سال ۹۶ انجام شد و ۱۴ هزار و ۲۳۹ نفر را در گروه سنی ۲۰ تا ۴۰ ساله بررسی کرد. این پژوهش هم در فصلنامه «پایش» (دوره هفدهم، شماره چهارم) منتشر شده است و براساس آن بوشهر، گیلان، هرمزگان و زنجان در ردیف شادترین استانها قرار گرفتند.
مدیر پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی البته تأکید میکند استناد به این پژوهشها برای اینکه بگوییم کجا شادتر و کجا غمگینتر است، نتیجهگیری درستی نیست؛ زیرا اختلاف بسیاری کمی در میانگین شادکامی رتبه اول و آخر وجود دارد.
قم، بیشترین و سمنان، کمترین شادکامی
آخرین پژوهش صورت گرفته در اینباره که به «رابطه شادکامی و سلامت خودگزارشی» میپردازد در سال ۹۸ و در میان افراد ۱۸ تا ۶۵ ساله انجام شده است. این پژوهش نتایج قابلتوجه و متفاوتی با پژوهشهای قبلی دارد.
براساس این تحقیق که بهگفته منتظری، هنوز بهصورت رسمی منتشر نشده است، قم، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، چهارمحالوبختیاری، تهران، قزوین، لرستان و کردستان در وضع مطلوبتری از نظر شادکامی قرار دارند و در مقابل افراد شرکتکننده از اصفهان، سمنان و زنجان پایینترین میزان شادکامی را گزارش کردهاند. این پژوهش از یک نمونه ۱۹ هزار و ۴۹۹ نفری زنان و مردان انجام شده و میانگین شادکامی در ایران را ۱۱/۴ (از ۶ امتیاز) نشان میدهد. استانهای با وضع مطلوبتر، بالاتر از میانگین ۲۰/۴ قرار دارند و استانهای با وضع پایینتر شادکامی، میانگینی پایینتر از ۹۰/۳ بهدست آوردهاند.
رابطه معنادار شادکامی با شغل و درآمد
نکته مهم پژوهشهای انجام شده به اعتقاد مدیر پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی و مدیر طرح تحقیقاتی، رابطه معنادار وضعیت شغلی (بیکاری یا شاغل بودن) و نیز سطح درآمد با شادکامی است؛ بهطوری که این دو مولفه عامل تعیینکننده در میزان شادکامی بوده است. منتظری در اینباره به همشهری میگوید: «پژوهشهای صورت گرفته نشان میدهد نابرابری در درآمد و اشتغال میتواند منجر به نابرابری در شادکامی افراد شود و بهنظر میرسد یکی از راههای مؤثر در بهبود شادکامی، رسیدگی به معیشت و اشتغال است.» بهطور کلی میتوان شادکامی را حالتی دانست که با هیجانهای مثبت و خوشایند مشخص و دامنه آن از رضایت سطحی تا خوشحالی عمیق را شامل میشود. شادکامی یک معیار سلامت روانی است و بررسیهای انجام شده نشان میدهد احساس شادی و رضایت در زندگی میتواند سلامتی فرد را بهبود ببخشد.