به گزارش خبرگزاری تابناک از لرستان ،نخستین جرقههای مدنیت انسانی از روستاها برخاسته است آنچنان که بسیاری از مظاهر تمدن ما در آغاز، محصول زندگی روستایی وتکامل حیات دهکدهها به سوی شهر نشینی است؛ ازجمله پدیده ورزش وبازیها.
به باور محققین ودانشمندان مطالعات کلاسیک حتی ورزشهای المپیک به عنوان بزرگترین رویداد ورزشی بشراز درون حیات روستایی یونان کهن ومیتولوژی یونانیان باستان برجوشیده که بعدها در مدنیت موسوم به دولت – شهرهای این تمدن دیرینه نمایان گردید.
در حوزه تمدن ایران نیز بسیاری از ورزشهای ما که امروز جنبه فرا ملی نیز یافتهاند ودر گذشته با زندگی ایرانیان عجین بودهاند مانند اسب سواری، تیراندازی وازهمه مهمتر کشتی ریشه روستایی وایلیاتی داشتهاند.
در عصر مدرن ورشد بیمهابای صنعت با همه این شهر محوری هنوز زندگی روستایی ونقش ورزشها وبازیهای بومی جاذبه دارد وبیهوده نیست اخیراً اتحادیه اروپا هزینههای سنگینی برای احیای اروپای روستایی صرف کرده است تا بتواند رابطه سالم ومعنایی بهتری بین انسان وطبیعت در جلوگیری از تخریب محیط زیست وغنای سرمایههای اجتماعی وچیرگی بر فشارهای روانی برآمده اززندگی صنعتی، برقرار کند.
البته با این تفاوت که نگرش اروپاییان به خاطر تفکرمدرن از بعد زیباییشناختی قوی ونیرومندی برخوردار است وخلاقیت خاصی درآن وجود دارد.
اما گمان نمیرود در جامعه خودمان ولرستان ما با این بافت غلیظ روستایی واستعداد بینظیر در این ورزشهاوبازیها، اینگونه نگاهی به ورزشهای روستایی وبازیهای محلی وجود داشته باشد چون اگر اینگونه عملکردی داشت میبایست برگهای زرینی درکارنامه هیئت آن جستجو میکردیم.
میتوان دلیل این ضعف را دربیگانگی دو سویه بین مردم لرستان خصوصاً روستاییان وایلزادگان لر وهیئت ورزشهای روستایی وعشایری در این استان دانست؛ آنچنان که این هیئت تا بدان حد برای مردم روستاها ناشناخته وبیگانه است که ظاهرا در برابر روستازادگان لر بر روی دست راه میرود به گونه ایی که اصولاً مردم لرستان به جز عده قلیلی که شاید برخی از مسائل اداری ورزش را دنبال کنند بیشتر مردم ازوجود اینگونه هیئتی بیخبرند.
حال آنکه جامعه لرستان با این بافت شناخته شده ایلیاتی وغلظت روستایی بالا وسرمایههای اجتماعی وتاریخی غنی در آنکه هنوز هم برای لرهای شهرنشین جاذبه دارد وبه شکلی ریشههای قومی واصالت خود را در آن میجویند، میتوانست نوک هرم این ورزشها ورشدآن یک الگودر تمام کشور باشد.
حالا گیریم که این هیئت سالانه یک همایش ویا جشنواره ایی با چند سوارشال وستره پوش هم برگزار کرده است وبازی «دال پلان» که در طی چند سال خودش بدون زحمت رییس محترم این هیئت بوسیله مهمانان نورزی خانوادههای لرهم به مردم غیر لرمعرفی گردیده است جزء رزومه کاری آنها باشد.
ولی اگر راست میگویند چرا هنوزمردم لرستان با این بافت کاملاًروستایی که دهکده و فرهنگ محلی وورزشهای بومی، حتی هنوزهم برای شهرنشینانش جاذبه داردودر عین حال ایلزادگان لر اصالت تاریخی قوم خود را در آن میجویند به شدت با این هیئت بیگانه اندواصلا نمیدانند اینگونه هیئتی هم که شناسنامه روستاییان را بر پیشانی دارددر سیستم ورزشی کشورواین استان وجود دارد؟
به راستی تحت چه سیستمی مدیریت ورزش ومجامع انتخاباتی ورزشهای استان اینگونه افرادی که تا به حال هیچگونه شفافیتی ازعملکرد، بودجهها وهزینههای مالی هیئت خود به مردم نشان ندادهاند وبا مردم شفاف گویی نمیکنند، دوباره انتخاب میشوند؟
تا چه حد روستاییان لرستان درانتخاب رییس این هیئت نقش دارندومجامع روستایی تا چه اندازه در مدیریت این هیئت مشارکت دارند؟ اگرهم چند روستایی درانتخاب وهم در مشارکت بااین هیئت همراه وهمگراه هستند این افراد چه کسانی وبا چه درک وشناختی از هویت روستایی وچه نوع جهت گیری فکری وکلادارای چه نگرشی وچه خلاقیتی به این ورزش هستند؟
چقدر بودجه به این هیئت تزریق میشود وکلاً درآمدزایی که به نام این هیئت در امر واگذاری استخرو سالنهای ورزشی انجام گرفته، درکجا به مصرف رسیده است؟ چرا نتیجه ایی برای رشد وتوسعه ورزشهای روستایی درلرستان نداشته است؟
گویا طبق تعریفی که از این هیئت ارائه دادهاند قرار بود این هیئت زندگی مردم مارا غنا بخشد ولی در لرستان این هیئت خود خالی از غناست وکاملا ازسرمایههای اجتماعی وریشههای تاریخی ورزشها وبازیهای بومی ما بیخبر است اصلاً شناخت ندارد ومتاسفانه در طی این چند سال صدارت ومسند نشینی نشان داده است که در پی شناخت مردمشناسانه زندگی روستایی و این بخش ازهویت الوارنیست ونتوانسته است به عمق جامعه روستایی ما نفوذ کند.
حال آنکه استعدادها وظرفیتهای لرستان به خاطر غلظت هزاران ساله وپرجاذبه هویت روستایی مردمش آنچنان بالاست که در صورت یک مدیریت علمی و کارآمد تروداشتن زاویه دیدی مردمشناسانه وخلاق به فرهنگ پر تحرک لری الان این استان میبایست قطب ورزشهای روستایی کشور وحتی دارای اعتباری بین المللی با یک نماد خاص خودش که در سرمفرغهای لرستان مشهود است؛ میبود.
ولی ظاهرابه خاطر عدم شفافیت وبی مسئولیتی این هیئت رتبه لرستان پایین یا لااقل نامشخص است وماهیت ونفس کار خود این هیئت هم برای مردم لرستان ناملموس است.
اخیراً استاندار لرستان به رابطه بین ورزشهای روستایی وتوسعه، بواسطه جذب توریست ورشد این صنعت مهم در لرستان سخن گفته است که بسیار عالی وبا ارزش وباید مورد حمایت جدی مردم لرستان قرار بگیرند ولیکن نکته مهم اینجاست که مسئولین ارشد استانی که این همه انگیزه بالایی برای توسعه بخصوص درروستاهای لرستان دارند بایدبپذیرند که برای رسیدن به این هدف والا وارزشمند باید هیئتی کارآمد وعلمی وبسیارپرقدرت داشت که درک کند تحرک وجنب وجوش وبومیت بعدی دیگرازتوسعه درروستاهای لرستان است واین هییت میبایست اززاویه دیدی خاص ومردمشناسانه بهره برد تا برای توسعه روستاهای لرستان که این روزها به خاطر مهاجرت دارند خالی از سکنه میشوندنقش بهتری ایفا کند.
این هیئت باید بدین فهم برسدکه روستاهای لرستان این روزها خالی ازشادابی است وبه خاطر پیرامونی بودن فرهنگ آنان وسالها تحقیرزندگیشان به نام «دهاتی بودن» روح مرده ایی بر زندگی آنها حکمفرماست در حالیکه روستاهای لرستان در گذشتههای دور ونزدیک به خاطر همین بازیها وورزشها باهمه فقروسختیهای معیشت دامداری وگله پروری سرشار از شادی وجنب وجوش وتحرک بوده است.
اما گمان نمیرود مسئولین این هیئت این گونه مسیری را در راستای فعالیتهایشان برای جامعه روستایی وعشایری لرستان انجام داده باشند که حالا مسئولین ارشد استانی بخواهند بوسیله این هیئت منفعل ودرکما وبیگانه با مردم برنامه توسعه صنعت توریسم را بوسیله رشد ومعرفی واحیاء ورزشهای روستایی وبازیهای محلی لرستان پیش ببرند.
شاید مسئولین این هیئت این موارد را جزء وظایف خود ندانند وعملکرد خود رابوسیله چند همایش وحضوردرجشنوارهها به رخ بکشند که ظاهراً دوسال قبل دریک سایت سوخته اینترنتی متعلق به هیئت هم انتشارش دادهاند، ولی با توجه به پتانسیلها وظرفیتهای فرهنگ غنی لرستان در این حیطه این هیئت میتوانست نوک هرم کل هیئتهای ورزشی لرستان باشد وحتی مانند یک چتربر روی تمام استانهای همجوار وزاگرس لرنشین که با ما فرهنگ بومی مشترک دارند، تاثیر گذار باشدودر حین حال برای رشد ورزش لرستان هم استعدادیابی و ورزشکار پروری کند.
به هر روی کمتر لری دردنیاست که فاقد ریشه روستایی وایلیاتی باشد؛ لربودن با روستایی بودن عجین است وزندگی روستایی شادابیاش را مرهون خلاقیت کسانی است که در طی هزاران سال این ورزشها وبازیها را ساخته ودر ضمیر جمعی قوم ما جاری کردهاند وهیئت ورزش روستایی وعشایری لرستان میتوانست با عملکردی مثبت بار تمامی اینجاذبه را بردوش گرفته ونقشی پر رنگ برای مردم این استان با این غلظت بالای روستایی ایفا کندولی هیئت ورزشهای روستایی لرستان فاقد خلاقیت است وتا چه حد روی این سرمایه قوم ما انرژی صرف کرده است شواهدی در دست نیست.
در پایان اینکه این هیئت جنبه تخصصی ومردمشناسانه دارد وبرای تاثیر گذاری وموفقیت بهینه باید کسی بر مسندش بنشیند که فاقد ذهنیت محلی وشبه شهری صرف بوده واصولاً نگرش مدرنی به این ورزشها واحیای آنها در پیش گیردوفعالیتهایش ازبعد زیباییشناسانه قوی وخلاقیتی منحصربفرد هم برخوردار باشدتا جامعه روستایی ما هم این هیئت را بشناسد وهم کارنامهاش را لمس کند.