جذابیت دره سنگاب‌های ندوشن

تشکیل این سنگاب‌های آهکی سالیان بسیاری طول کشیده است ولی احداث معدن در نزدیکی آن و همینطور هجوم گردشگران به این منطقه زمینه تخریب این اثر طبیعی ملی را فراهم کرده است.
با این‌که مالک معدن ادعا می‌کند فاصله معدن تا سنگاب‌های بکر ندوشن حدود 3‌کیلومتر است و البته این فاصله نیز زیاد نیست اما تحقیق‌های میدانی نشان می‌دهد این فاصله کمتر از 500‌متر است و احداث معدن می‌تواند آسیب جدی به این اثر طبیعی وارد کند. در حال حاضر این معدن در مرحله تجهیز کارگاه است و در صورتی که بهره‌برداری از آن آغاز شود، قطعاً تهدید بزرگی برای سنگاب‌ها محسوب می‌شود.
پس از آگاهی از این موضوع تمامی انجمن‌های محیط‌زیستی استان دست به کار شده‌اند و تلاش خود را برای جلوگیری از آغاز به کار معدن انجام می‌دهند و امید است با کمک مسئولین امر، جلوی آسیب به این اثر طبیعی گرفته شود.

خشک شدن سنگاب‌ها
یکی از فعالان محیط زیست استان با بیان این‌که فاصله معدن تا سنگاب‌های ندوشن تنها حدود 240 متر است، گفت: احداث معدن در این فاصله بسیار کوتاه با سنگاب‌ها، به طور قطع، باعث تخریب این اثر مهم ملی و طبیعی می‌شود.
«فضل‌الله رحیمیان» با بیان این‌که تجربه‌های مشابه در مکان‌هایی که معدن واگذار شده است، وجود دارد، افزود: به مرور زمان مسیر آب چشمه در محل واگذاری قنات تغییر و آب بین سنگاب‌ها را خشک می‌کند.  وی برش‌هایی را که برای بهره‌برداری از معدن در زمین داده می‌شوند مهم‌ترین دلیل تغییر مسیر آب چشمه عنوان کرد.
رحیمیان با بیان این‌که عبور ماشین‌های معدنی از کنار و حتی روی این سنگاب‌ها آنها را تخریب می‌کند، گفت: علاوه بر لرزه‌هایی که این ماشین‌های سنگین بر سنگاب‌ها وارد می‌کنند، عبور آنها باعث نشستن غبار و گرد و خاک روی سنگاب‌ها می‌شود و البته مسیر را هجوم تخریب‌ها به این منطقه باز می‌کند.
وی با بیان این‌که با توجه به پیگیری‌هایی که انجام شده، این اثر طبیعی در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است، افزود: از آنجا که این اثر به ثبت ملی رسیده است، ارگان‌های دولتی وظیفه حراست از آن را بر عهده دارند.
این فعال محیط زیست درباره ارزش این اثر طبیعی گفت: تشکیل این اثر طبیعی میلیون‌ها سال طول کشیده و این اثر زیبایی دو چندانی به منطقه ندوشن داده است و از نوادر کشوری و جهانی است. وی با انتقاد از برخی رسانه‌ها گفت: رسانه‌ای شدن وجود این اثر طبیعی بدون توجه به زیرساخت‌های گردشگری در این منطقه، افراد زیادی را برای دیدن این جاذبه طبیعی به این منطقه آورده است و بسیاری از هموطنان بدون توجه به ارزش طبیعی این اثر، قندیل‌ها را تخریب می‌کنند و روی سنگاب‌ها راه می‌روند و این اثر طبیعی را تخریب می‌کنند.
وی با بیان این‌که تمام تلاش خود را برای جلوگیری از آغاز به کار این معدن باید انجام دهیم، افزود: در صورتی که کار اجرایی معدن شروع شود، دیگر نظارت چندانی روی معدن نخواهد بود و معلوم نیست چه بلایی بر سر این اثر مهم طبیعی بیاید.

ضرورت جلوگیری از شروع به کار معدن
مدیر کل سازمان میراث فرهنگی با بیان این‌که معدن مذکور مجوزهای لازم را دریافت کرده است، افزود: معدنکار هنوز کار اجرایی را شروع نکرده و در مرحله تجهیز کارگاه است.
«محمدمهدی شرافت» با بیان این‌که شروع به کار معدن قطعاً تهدیدی برای سنگاب‌ها و چشمه آن محسوب می‌شود، افزود: وقتی این سنگاب‌ها شکسته شوند، دیگر قابل بازگشت‌ نخواهند بود.
وی افزود: به منظور جلوگیری از این اقدام نامه‌ای به استانداری نوشته‌ایم تا جلوی شروع به کار معدن گرفته شود.

اعتراض‌ها از سر دانش کم است
بهره‌بردار معدن نیز با این ادعا که این معدن تا سنگا‌‌ب‌ها 3 کیلومتر فاصله دارد، اظهار کرد: هیچ خطری از ناحیه معدن، سنگاب‌ها را تهدید نمی‌کند.
«سیدمحمود طباطبایی» همچنین فاصله معدن تا چشمه را1200 متر اعلام کرد و افزود: از این نظر نیز خطری از معدن متوجه چشمه نیست.
وی مدعی است اگر خطری از ناحیه معدن سنگاب‌ها را تهدید کند، اولین شخصی که کار را متوقف خواهد کرد، خودش است.
طباطبایی اظهار کرد: بهره‌برداری از معادن سراسر کشور با عملیات انفجاری انجام می‌شود اما در این منطقه به دلیل اهمیت سنگاب‌ها و جلوگیری از بروز آسیب به آنها تنها زمین را برش می‌دهیم. وی دلیل اعتراض‌ها را دانش کم افراد از سنگاب‌ها اعلام کرد و گفت: برای کسب پروانه از تمامی ارگان‌های مربوط استعلام می‌شود تا بهره‌برداری از معدن مشکلی برای منطقه ایجاد نکند.
به گفته وی، وقتی معدنی پروانه بگیرد، یعنی هیچ مشکلی متوجه منابع طبیعی و عرصه‌های منطقه نیست. معدنکار این معدن ادامه داد: پروانه بهره‌برداری از معدن در سال 81 صادر شده است و بررسی‌های لازم برای این‌که بهره‌برداری از معدن در این منطقه مشکلی ایجاد نکند، قبلا انجام شده است. وی با بیان این‌که تمام کارهایی که انجام می‌دهد قانونی است، افزود: از حق قانونی خود که بهره‌برداری از معدن است، کوتاه نخواهم آمد.

سنگاب‎‎های ندوشن ثبت ملی شد
چشمه‌های دره آب‌شور موسوم به سنگ‌آب‌های ندوشن واقع در روستای نیوک ندوشن از توابع شهرستان میبد در استان در رده میراث طبیعی ملی کشور به ثبت رسید. به گزارش ایسنا، «محمدمهدی شرافت» مدیر کل میراث فرهنگی استان در این خصوص اظهار کرد: بی‌شک یکی از زیباترین پدیده زمین شناسی استان یزد که در نوع خود منحصر و کمیاب بوده و تنها نمونه‌های نادری از آن در ایران و جهان وجود دارد، چشمه‌های آهک ساز نیوک ندوشن و دره آب شور مجاور آن است.