به گزارش تابناک مازندران، مازندران یکی از استان‌هایی است که با وجود قابلیت‌های طبیعی و خدادادی به جهت سیاست‌زدگی در حوزه‌های مختلف از توسعه بازمانده است.
در انتخابات پیش رو نیز بیشتر داوطلبان نمایندگی مجلس به جای اینکه به مشکلات اصلی استان مازندران و نیز چالش‌های آن اشاره کنند، سعی دارند در مباحث سیاسی چیزی که استان از آن ضربه خورد، وارد شوند.
در همین ارتباط گفت‌وگو با دکتر مجتبی زارعی عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس تهران تا به‌صورت ریشه‌ای‌تر مشکلات استان را مورد بررسی قرار دهیم.
وی در ابتدای صحبتش را به تجربیاتی که در دولت نهم در حوزه وزارت کار و امور اجتماعی داشت، اشاره کرد و گفت: در وزارت انتخاب کارگران، مخترعان و کارآفرینان برتر با معاونت اجتماعی بود و طی دو سال پیاپی به استان‌ها سفر کردم و در آن دو سال پیاپی در معاونت بیش از 20 تا 30 نفر را انتخاب می‌کردیم و در هر سال این افراد با رهبر معظم انقلاب و رئیس جمهور وقت دیدار می‌کردند.
وی ادامه داد: این موضوع را مطرح کردم که مقایسه‌ای داشته باشم با وضعیت حال حاضر مازندران.
زارعی بیان کرد: پیشرفت مازندران تنها در حوزه کار و کارآفرینی محقق می‌شود، مهم‌ترین حوزه کارآفرینی و نیز محور توسعه استان توجه به بخش کشاورزی، توریسم و صنعت است.
وی ادامه داد: صنعتی که مقتضی طبیعت و فطرت استان باشد مورد پسند است، با بررسی اجمالی اگر اوضاع به همین صورت که در حال حاضر وجود دارد، ما بیشتر با خاطرات کشاورزی همراه خواهیم بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس یادآور شد: نزدیک به یک سال است که مجلس شورای اسلامی برنامه دارد، نتیجه تحقیقش از برنج آلوده را ارائه کند ولی تاکنون خبری از این نتیجه منتشر نشد.
وی بیان کرد: دلیل این موضوع هم این است که بخش اعظمی از این نمایندگان با هزینه واردکنندگان برنج در تور خارج از کشور شرکت کردند.
زارعی ادامه داد: اگر کل نیازمندی کشور به برنج در سال 92 بیش از 700 هزار تن باشد، نزدیک 2 میلیون تن برنج وارد کشور شد که بخش اعظمی از برنج آلوده است، اسم این موضوع جنایت تاریخ است.
وی با اعلام اینکه مزیت نسبی استان مازندران هنوز برای برخی از مسئولان به‌خوبی روشن نشده، با طرح این سوال، بیان کرد: آیا عقل حکم نمی‌کند ما جانب مزیت نسبی خودمان را بگیریم، مزیت نسبی استان مازندران در حال حاضر زراعت، سیاحت به مفهوم گردشگری و صنعت وابسته به کشاورزی و گردشگری است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس خاطرنشان کرد: فردی جانب این مسائل نمی‌چرخد، شعارها مطرح شده از سوی فعالان استان متناسب با مسائل و نیازهای استان نیست.
وی در ادامه با اعلام اینکه استفاده مناسب از صنعت توریسم نمی‌شود، افزود: یک روستایی در ترکیه به اندازه کل درآمد میراث فرهنگی کشور توانست ایجاد درآمد کند، در حال حاضر برای کسب و کار توریست نیاز به برنامه مدون و جامع داریم.
زارعی با اعلام اینکه بر مبنای تجربه‌ای که در این بخش داشتم اعلام می‌کنم، اگر خوشه کسب و کار در استان مازندران در حوزه توریسم شکل بگیرد استان موفق است، جوانان جویای کار که به‌دلیل اینکه در شغل پدرشان جذابیتی نمی‌بینند به این سمت گرایش پیدا نمی‌کنند.
وی ادامه داد: برای اینکه صنایع تبدیلی در حوزه کشاورزی وجود ندارد و از طرفی تولیدات کشاورزی ارزش افزوده ایجاد نمی‌کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس تصریح کرد: اگر صنایع تبدیلی در استان وجود داشت و این حوزه تقویت می‌شد، جوانان به این سمت رقبت پیدا می‌کردند.
وی با اعلام اینکه گردشگری می‌تواند زمینه جذب جوانان جویای کار استان را فراهم کند، خاطرنشان کرد: این خوشه از کسب و کار می‌تواند زمینه جذب جوانان دختر و پسر جویای کار را فراهم کند.
زارعی به مستنداتی که در حوزه آموزش فنی و حرفه‌ای در اختیار داشت، اشاره کرد و افزود: محور توسعه استان زمانی رونق می‌یابد که مهارت، آموزش و کسب و کار در یک شبکه قرار گیرد.
وی اینگونه مباحثش را ادامه می‌دهد که آموزش فنی و حرفه‌ای ما در استان مازندران چه سمت و سویی را پیگیری می‌کند، افزود: با توجه به اطلاعاتی که در اختیار داشتم، پرس‌وجو کردم تا مطلب خلاف واقع را بیان نکنم، ولی چیزی که آموزش داده نمی‌شود این حوزه است، در حالی که در این حوزه پرکار و پرثروت است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در ادامه بحثش را با یک حدیث از امام علی (ع) پیگیری کرد و یادآور شد: در استان مازندران ظرفیت‌های مناسب گردشگری وجود دارد، ولی استفاده بهینه و مطلوب از آن نمی‌شود.
وی ادامه داد: قرآن حضرت مسیح و شعیب را گردشگر معرفی می‌کند، به اراده خداوند بیش از نیمی از پیامبران دامدار بودند یا بخشی از آنها کشاورز بودند.
زارعی با اعلام اینکه با بررسی اندک مشخص می‌شود که این صنایع خدادادی در استان مازندران بدون استفاده رها شده است، اضافه کرد: عدم توجه به صنعت خدادادی یکی از فجایع بسیار بزرگ است، مازندران دریا دارد ولی تولید ثروت از آن نمی‌شود، دلیل این موضوع هم عدم وصل بودن به خوشه کسب و کار است.
وی اظهار کرد: برای وصل شدن به خوشه کسب و کار داشتن مهارت کافی لازم است، در مازندران صنعت توریسم و کشاورزی می‌تواند ارزش افزوده ایجاد کنند، ولی در فنی و حرفه‌ای ما سعی می‌کنند که مباحث صنعتی آموزش داده شود، ما به اتومکانیک نیاز داریم، ولی مزیت نسبی استان ما بخش کشاورزی و توریسم است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس افزود: در استان ما با ایجاد صنایع تبدیلی از نیم‌خورده برنج می‌توان اشتغال بسیار مناسبی ایجاد کرد، یا اینکه از پوسته و ساقه برنج در تولید بتن و پرورش قارچ استفاده می‌شود، از طرفی فرصتی از صنایع تبدیل برنج در استان وجود دارد ولی فردی به سراغ آنها نمی‌رود و دلیل آن هم نداشتن فنون مرتبط با این حوزه است.
وی تأکید کرد: عدم توجه به ظرفیت‌های استان به‌نوعی ضایع کردن صنایع است، صنایع خدادادی که ما در اختیار داریم، بسیاری از استان‌ها و شهرستان‌ها ندارند.
زارعی با اشاره به قابلیت‌های ساحلی که در مرکز استان و نیز شهرستان میاندورود وجود دارد، افزود: در حاشیه دریای خزر بهترین قابلیت برای پرورش ماهیان گرم‌آبی وجود دارد، اما در کنار شهرمان ساحل داریم ولی هر وقت به‌یاد ساحل افتادیم ذهن‌مان به‌سمت جنازه و غرق‌شده‌ها هدایت می‌شود.
وی ادامه داد: مازندران تنها زمانی رتبه برتر حضور در سواحل را کسب می‌کند که ناجی غریق بالا و نیز تعداد آمار بالای غرق‌شدگی را داشته باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس تهران ادامه داد: در ارتباط با جنگل حرف اول را می‌زنیم، ولی کلیددار طبقه اشراف و نوکیسه پایتختنشین شدیم، به این دلیل که جنگل و زمین‌های زراعی ما فاقد ارزش افزوده کافی است و دودستی در اختیار اشرافیان تهرانی قرار گرفت و این اراضی در حال از بین رفتن است.
وی با اعلام اینکه درباره موارد مطرح‌شده راه حل دارم، بیان کرد: همیشه این موضوع برایم سوال بود که چرا مقام معظم رهبری و نیز آیت‌الله جوادی آملی روی دو سه نکته درباره مازندران پافشاری می‌کنند و نکات این دو بزرگوار هم این است که اگر مازندران آب و خاک و هوا در اختیار دارد، چرا بیکار دارد که این موضوع ناشی از سیاست‌گذاری اشتباه در استان است.
زارعی ادامه داد: مازندران همه محورهای توسعه را در اختیار دارد، اما هیچ‌کدام از این‌ها را در اختیار ندارد، حلقه مفقوده در استان عدم وجود تشکل‌های مدنی غیرسیاسی است که بتواند یک وزیر را جابه‌جا کند، به این دلیل که 2 میلیون تن برنج آلوده وارد استان شود، گزارش تحقیق و تفحص آن به مردم ارائه نشود ولی از طرفی کشاورز ما آسیب ببیند، تشکل مدنی که در حوزه توریسم قدرت چانه‌زنی با دولت به مفهوم حاکمیت را داشته باشد ندارد، تجربه برخی از کشورهای غربی در حوزه تشکل‌های مدنی بسیار قوی هستند، روستائیان آنها از حیث تشکل‌های مدنی بسیار قوی هستند، دولت را پاسخگو می‌کنند، اینجا تا چند نفر جمع می‌شوند نباید امنیتی شود.
وی اضافه کرد: اگر بتوانیم گروه‌های مدنی پرقدرت غیروابسته در حوزه باغداری، صیادی و توریسم و محیط زیست داشته باشیم مازندران به پیشرفت قابل ملاحظه‌ای دسترسی پیدا می‌کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس تهران یادآور شد: در مازندران نیاز به تشکل مدنی غیرسیاسی داریم که اگر درختی در استان نابه‌جا قطع شد، باید همه افکار عمومی را نسبت به آن حساس کند.
وی با اعلام اینکه ظرفیت‌های کوچک‌تری مانند زاینده‌رود برای استان اصفهان ایجاد ارزش افزوده می‌کند، افزود: ولی ظرفیتی مانند دریای خزر تنها غم و اندوه غرق‌شدگان را نصیب مازندران می‌کند.
زارعی دلیل این موضوع را عدم برنامه‌ریزی منسجم سیاست‌گذاران در استان عنوان کرد و گفت: وکلا و سیاست‌گذار ما قوی نیستند، از طرفی مازندران از سیاست‌زدگی هم رنج می‌برد، نیروها و گروهای مرجع گوش به فرمان پایتخت هستند، در حالیکه مولفه‌های توسعه ما ربطی به پایتخت‌نشینان ندارد، مولفه توسعه ما چیز دیگری است.
وی ادامه داد: میوه ما روی درخت است، هم‌زمان طرح واردات این محصولات در برنامه کاری ما قرار میگیرد، تازه بعد از مدتی مشخص می‌شود تراریخته است، یعنی این میوه‌ها تغییر ژن دادند و به‌شدت برای انسان مشکل‌زاست.
زارعی با بیان اینکه درخت و محصولات کشاورزی همه کرامت و هویت کشاورزان است، افزود: افراد فعال در این بخش باید صدای بلند و قوی داشته باشند، داشتن صدای قوی در گرو تشکیل تشکل مدنی غیرسیاسی است که قدرت چانه‌زنی داشته باشد.
وی با بیان اینکه اعتقاد ندارم وکیل مردمی که با واردکننده به سیاحت میرود، صدایش را مقابل مافیای برنج و میوه رسا کند، گفت: امروز کسی نمی‌تواند منکر وجود مافیای واردکننده برنج و میوه شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس تهران با اعلام اینکه مازندرانی‌ها در حال تبدیل شدن به سرایدار کامل پایتخت‌نشین‌ها هستند، گفت: مازندران نزدیک به 7 هزار سال قدمت دارد، کل قدمت پایتخت 200 سال است، ولی هویت ما در حال از دست رفتن است.