محله گلچینان يكي از محلات تاريخي واقع در مجاورت خيابان امام خميني(ره) در مركز شهر يزد است. این محله که كه از شمال به بازار قديمي خان، از جنوب به محله پشت‌‌باغ، از شرق به محله سهل بن علی و عرق‌پزها و از غرب به محله میرقطب محدود می‌شود، به دلیل بافت تاریخی آن مورد بازدید گردشگران زیادی قرار دارد.
وجود زیارتگاه امامزاده سهل بن علی نیز نقش مهمی در دعوت زائران و گردشگران به این محله دارد و دانشکده هنر و معماری که یکی از دانشگاه های فعال استان یزد محسوب می‌شود هم در بخشی از این محله قرار دارد كه به واسطه حضور دانشجویان بسیار مورد تردد است.
زمان شکل‌گیری این محله مربوط به عصر قاجار است و به احتمال زیاد در محدوده قرارگیری آن، محل‌هایی به نام تبریزیان وجود داشته که هم اکنون کوچه و مسجدی به همین نام نيز در این منطقه باقی مانده است.
شغل عمده مردم این محل در گذشته تجارت، بازرگانی و تا حدی رنگرزی بوده است چرا که کاروانسراها، لردها و بازارهای تاریخی موجود در این محل از رونق این کسب و کار خبر می‌دهند.
حسینیه و چندین مسجد در این محل وجود دارد که حسینیه گلچینان که متعلق به یکی از سادات به نام سید گلچینان است، اهمیت بیشتری دارد.
از بناهای معروف این محله میتوان به مسجد تبریزیان، خانه مرتاض، لرد باجوردی، حسنیه گلچینان، بازار هاشم خان، آب انبار هاشم خان، کاروانسرای تاجی، کاروان سرا و خانه پاپلی، کاروانسرای باجوردی و بیت شهید آیت الله صدوقی اشاره کرد.
البته کوچه عرق‌پزها نیز که از شهرت زیادی برخوردار بوده است و هم اکنون کوچه شهید غیاثی نام دارد، نشان از پیشه عرق‌گیری ساکنان این کوچه دارد.
وجود معابر خاكي و بدون سنگ فرش
«حسین زارع» یکی از ساکنان این منطقه با اشاره به وجود بناهای مذکور و قدمت آنها به خبرنگار ایسنا – منطقه يزد، گفت: این محله هنوز کوچه‌هایی بدون سنگ‌فرش دارد، در حالی که بافت آن تاریخی و میزبان گردشگران زیادی است.
وی افزود: علاوه بر آن برخی از ساباط‌های این محله به ویژه ساباط های روبروی خانه پرهام که متعلق به میراث فرهنگی نیز هست، تخریب شده و جان عابران و ساکنان را تهدید می‌کند.
این شهروند یردی در رابطه با اماکن تاریخی این محله نیز اظهار کرد: اماکن تارخی محله گلچینان با وجود قدمت و اهمیتی که دارند، مورد بی‌توجهی مسئولان قرار گرفته و در حال تخریب است كه این مورد در خانه پاپلی به طور بارز دیده می‌شود.
وی در مورد وضعیت نابسامان پارکینگ این محله نيز گفت: متاسفانه پارکینگ این محله که با همت مردم ساکن محله به سرو سامان رسیده است، نیازمند ساماندهی است در حالی که شهرداری هر بار از مسئولیت خود در قبال مردم شانه خالی می‌کند.
مرمت ساباط‌ها در اولويت برنامه‌هاي ميراث
«ساشا ریاحی مقدم» معاون ميراث فرهنگي اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد در مورد اين گلايه‌ها به خبرنگار ايسنا – منطقه يزد، گفت: اعتباراتی جهت مرمت و حفظ ساباط های بافت تاریخی یزد برای محلات گلچینان و گازرگاه در سال جاری در نظر گرفته شده که ساباط‌های محله گلچینان به دلیل خطر جانی که برای ساکنان و عابران دارد، در اولویت برنامه‌های میراث فرهنگی پس از تعطيلات نوروز است.
وی در مورد مرمت و حفظ ديگر بناهای تاریخی محله گلچینان، بیان کرد: به دلیل این که برخی از اماکن تاریخی و حتی به ثبت رسیده در مالکیت اشخاص است، میراث فرهنگی نمی‌تواند در مرمت و مقاوم‌سازی این اماکن دخل و تصرفی داشته باشد.
وي ادامه داد: البته هرچند حفظ این بناها بر عهده شخص است ولي عدم همکاری صاحب ملک با میراث فرهنگی در اين رابطه و وارد شدن هرگونه آسیب به بنا، جرم محسوب می‌شود.
این مسئول با اشاره به پایش پلاک اماکن تاریخی یزد، اظهار کرد: پایگاه میراث جهانی شهر تاریخی یزد، پایش محله به محله را آغاز کرده و انتظار می‌رود پس از پایش و شناسایی این پلاک‌ها، مرمت اين اماكن در قالب طرح‌هاي مشاركتي در بازه‌اي پنج ساله به سرانجام برسد.
وی در مورد موضوع ساماندهی معابر بافت تاریخی از جمله معابر محله گلچينان هم گفت: در قالب تفاهم‌نامه‌ای بين میراث فرهنگی و شهرداری، معابر دانشکده هنر و معماری، ملک شهید آیت الله صدوقی، گذرگاه امامزاده سهل بن علی از سمت کوچه هاشم‌خان به محله گلچینان، در آینده‌ای نزدیک سنگ فرش مي‌شود.
کف‌سازی محورهای فرهنگی در اولویت شهرداري
«سید محمود کشفی‌پور» مدیر منطقه تاریخی شهرداري یزد در مورد اقدامات شهرداری در زمینه ساماندهی پارکینگ کوچه سهروردی محله گلچينان عنوان كرد: پارکینگ کوچه سهروردی يك ملک شخصی است كه پس از تخریب به عنوان پارکینگ درون محله‌ای استفاده شده ولي به تازگی این زمین به تملک شهرداری در آمده و پس از پرداخت حقوقات آن به عنوان پارکینگ ساماندهی خواهد شد.
وی با اشاره به این که از دو ماه آینده نسبت به ساماندهی این پارکینگ اقدام خواهد شد، گفت: کف سازی و بدنه سازی با استفاده از مصالح سنتی طی دو ماه آینده انجام می‌شود.
كشفي‌پور متذكر شد: البته بنایی که به صورت نیمه تخریب شده در بخشی از این پارکینگ به جا مانده است، به دلیل ثبت ملی دست نخورده باقی خواهد ماند.
این مسئول نيز با بيان اين كه کف‌سازی معابر و محورهای فرهنگی در اولویت برنامه‌هاي شهرداري هستند، تنها محور فرهنگی محله گلچينان را بخشی از معبر امامزاده سهل بن علی و بیت شهید آیت الله صدوقی خواند که در حال اجراي عمليات عمراني است. البته از امامزاده سهل بن علی به سمت خیابان قیام نیز گذرگاهی در حال سنگ‌فرش است.